Dünya nasıl görüyor?

Seçim sonucu Türkiye'yi olduğu kadar, dünyayı da şaşırttı.
Türkiye'yi yakından izleyen Batı başkentlerinde yetkililer ve analistler, ayrıca Ankara ve İstanbul'daki yabancı diplomatlar için, sonuç tam bir sürpriz.
Sürpriz derken kastedilen, MHP'nin ikinci parti durumuna gelmesidir. Yoksa DSP'nin birinci parti olarak çıkacağını yabancılar da tahmin ediyordu.
Batılı gözlemcileri şaşırtan diğer bir husus da, Fazilet Partisi'nin gerilemesidir. Onlar da, Türk gözlemciler gibi, FP'nin ikinci parti olmasını bekliyordu.
Tabii Fazilet'i "İslamcı" bir parti olarak sayan Batılı çevreler seçim sonucunun bu kısmından rahatsızlık veya üzüntü duymuyorlar. Belki de aksine... Ama genel olarak bu çevreler sonuçtan huzursuz görünüyorlar. Nedeni ise, MHP'nin onlar için "meçhul" olması ve Türkiye'nin siyasal geleceğinin gene "belirsizlikler" ile dolu olmasıdır.
Bir Avrupalı diplomatın deyişi ile, "erken seçimlere karar verilmesinin nedeni istikrarsızlık ve belirsizliklere son vermekti. Umut, bu seçimlerden daha uyumlu ve güçlü bir hükümetin ortaya çıkacağı idi. Oysa belirsizlikler açısından gene aynı noktaya gelindi"...
* * *
ÇEŞİTLİ ülkelerin diplomatları ve analistleri ile yaptığımız söyleşilerden, "dış dünya"nın seçim sonuçlarını şöyle değerlendirdiği sonucunu çıkarıyoruz:
* Türkiye sağa kaydı... Avrupa ülkelerinin çoğu sola kayarken, Türkiye'de trend'in aksi yönde olması, dikkatleri çekiyor. Yeni Meclis'te (özellikle CHP'nin de temsil edilememesi yüzünden) sağ ezici bir çoğunluğa sahip olacak.
* Türkiye'de milliyetçilik güç kazanıyor... Yabancı gözlemciler, iki merkez - sağ partinin (ANAP ve DYP'nin) "erozyona" uğramasına karşılık, milliyetçilerin "yükselişi"ni de ilginç sayıyorlar. Avrupa'da da milliyetçiler (ve ırkçılar) lehinde bir trend var. Fransa'da, Almanya'da, Avusturya'da, hatta İskandinav ülkelerinde aşırı milliyetçi partiler güçleniyor. O ülkelerde bunun başlıca nedeni, kamuoyunda yabancı işçilere, göçmenlere ve sığınmacılara karşı duyulan tepkidir. Türkiye'de ise, bunun nedeni, bir Avrupalı gözlemciye göre, ülke içindeki "etnik milliyetçiliğe" karşı tepkidir. Yani PKK'ya ve Kürt militanlığına karşı reaksiyondur.
* MHP'nin yeni oyları... Bir ara barajı aşıp aşmayacağı merak edilen MHP'nin göz kamaştıran süksesi, birçok nedenlere bağlanıyor. Bir diplomatın deyişi ile, bunda "protesto oyları"nın payı büyük. Kime karşı protesto? Merkez partilerinin düş kırıklığı yaratan liderlerine ve politikalarına... Genelde denenmiş olan, yıpranmış olan politikacılara... Birçok seçmen için MHP, yeni umut kaynağı oluverdi...
* * *
YABANCI çevreler şimdi "MHP'nin katılacağı bir hükümetin dış politikası nasıl olacak" sorusunu merak ediyorlar. (Yarın bu konuyu ele alacağız)... Ancak bugün için onların esas merak konusu MHP'nin nasıl bir parti olduğudur. Ankara'da diplomatlar şimdi harıl harıl, pek az bildikleri MHP'yi "keşfetmeye" ve daha yakından tanımaya çalışıyorlar...



Yazara E-Posta: skohen@milliyet.com.tr