Gezinin bilançosu

New York


NEW YORK
Başbakan Bülent Ecevit’in altı günlük ABD ziyareti 28 saatlik yoğun bir New York programı ile dün sona erdi.
ABD’deki Musevi kuruluşlarının liderleri ve Türk derneklerinin yöneticileri ile temasları, ayrıca eski dışişleri bakanı Henry Kissenger ile samimi bir görüşmeyi kapsayan gezinin New York ayağında en büyük sürpriz kuşkusuz BM Genel Sekreteri Kofi Annan ile gerçekleşen buluşma oldu.
Sonradan programa eklenen bu randevunun, günler önce bir buluşma için karşılıklı olarak ifade edilen arzu üzerine gerçekleştiğinin açıklanması ve bunun Ecevit’in Başkan Clinton ile Kıbrıs sorununu da kapsayan görüşmesini izlemesi ayrı bir önem taşıyor.
Görüşmeye katılan Dışişleri Bakanı İsmail Cem, Genel Sekreter’in Türk tarafının Kıbrıs müzakerelerinin başlaması konusundaki “hassasiyetini daha iyi anladığıö ve bu süreci “aceleye getirmenin doğru olmadığına inandığıö izlemini taşıyor. Bununla berebar Cem, tarafların masaya oturması için bir yol bulunabileceğini belirtiyor. Ancak bunun ne zaman, nasıl gerçekleşeceği önümüzdeki günlerde Clinton’ın Kıbrıs Özel Temsilcisi’nin bölgeyi ziyareti sırasında belli olacak.

Ecevit’in ABD gezisi bitmeden Washington’daki görüşmelerinin bazı somut sonuçları ortaya çıktı. Doğrusu giderayak alınan bu “hayırlı haberlerö, ABD ziyaretini daha başarılı kıldı.
Bu haberlerden biri, tekstil kotaları üzerindeki mutabakattır. Clinton, Ecevit’e müzakerelere göre ABD heyetine bir an önce anlaşma sağlaması talimatını vereceği vaadinde bulunmuştu. Bu sözün süratle yerine getirilmesi memnunluk yarattı.
Aynı şey, IMF ile aralık ayına kadar, bir “stand byö anlaşmasının imzalanacağına dair açıklama için de söz konusu... Bakü - Ceyhan boru hattı ile ilgili çalışmalar alanında da Washington’daki son temaslarda önemli bazı ilerlemeler kaydedildi.
Kısacası, Clinton - Ecevit görüşmesi, Türk heyeti ABD’den daha ayrılmadan, ilk meyvelerini vermeye başladı.
Önceki gün Washington’da imzalanan ve iki ülke arasında daha serbest bir ticaret sistemine yol açması beklenen Ticaret ve Yatırım Anlaşması, ayrıca Güneydoğu Anadolu’da Amerikalı girişimcilerin yatırım yapma konusunda gösterdikleri ilgi, ekonomik alanda iki ülke arasında yeni bir aşamaya girildiğini gösteriyor. Ne var ki, burada sağlanan mutabakatın yaşama geçirilmesi için çok çalışmak gerekiyor. Başarı, özellikle Türk kamuoyu ve özel sektörünün göstereceği gayrete bağlı...

Türk - ABD ilişkilerine uzun yıllar askeri alandaki işbirliği hakim olmuştur. Soğuk Savaş’tan sonra, savunma ve güvenlik alanındaki ortaklığın ilişkileri daha ileriye götürmek için yeterli olmadığı anlaşılmıştır. Bugün Türk - ABD “stratejik ortaklığıö veya “pekiştirilmiş ilişkilerö çerçevesinde başka alanlarda da, daha sıkı bağlar kurmanın gereği hissediliyor.
Gerçekten iki ülke arasında artık siyasal danışma ve dayanışmadan, ticari, ekonomik, teknolojik, kültürel alanlara kadar, ilişkilerin “çeşitlendirilmesine ve zenginleştirilmesineö ağırlık verilmektedir.
Ecevit’in ABD ziyareti ve özellikle Clinton ile yaptığı görüşme, Türk - ABD ilişkilerinin böyle bir zemin üzerine otutulmakta olduğunun işaretini vermiştir.
Başbakan’ın ABD gezisine hızla verdiği bazı somut sonuçların yanı sıra daha geniş ve uzun vadeli perspektif çerçevesinde bakıldığında, oldukça başarılı sayabiliriz.


Yazara E-Posta: skohen@milliyet.com.tr