Terörizm tehdidi, şimdi Batı demokrasilerini güvenlik faktörünü ön plana almaya ve bu alanda bir dizi önlemi uygulamaya itiyor.
Bu önlemler bireysel özgürlükleri bir ölçüde kısıtlatıcı nitelikte olduğu için, daha şimdiden ABD, İngiltere ve diğer Batı ülkelerinde, hararetli tartışmaların başladığı görülüyor.
Tartışmanın özü şudur: Terörle mücadele, insan hak ve özgürlüklerini ihlal etmeden nasıl yürütülür - veya gerçekten yürütülebilir mi?
Şimdiden uygulamaya konan önlemler ve ilerisi için planlanan yasal değişiklikler Batı'yı "güvenlik" ile "demokrasi" arasındaki dengeyi, yeni bir değerlendirmeye tabi tutmaya zorluyor.
* * *
ABD'deki 11 Eylül saldırısının dünyada çok şeyi değiştireceği çok söylendi ve yazıldı. Batı'daki bazı kavramların ve hatta yaşam tarzının, bu değişecek şeyler arasında yer alacağı anlaşılıyor.
En basit örneğini alırsak, güvenlik nedeni ile eski tarz seyahat özgürlüğü artık kısıtlanıyor. ABD'de ve Avrupa'da - daha önce sadece teröre sahne olan ülkelerde görülen cinsten - havaalanlarında, tren istasyonlarında, uçaklarda, vs. çok sıkı - ve de sıkıcı - güvenlik önlemleri alınıyor.
Teröristin ne zaman, nerede, ne yapacağı belli olmayan bir ortamda, artık (Batı'da veya başka bölgelerde) insanlar günlük yaşamlarını etkileyen buna benzer kısıtlamalara ve sıkıntılara katlanmak zorundalar.
* * *
AMA iş bununla bitmiyor. İnsan hak ve özgürlüklerini sınırlandıran uygulamalar da söz konusu.
Örneğin ABD'de Bush'un bir kararnamesi ile, bir dizi önlem derhal yaşama geçirildi. Zanlı olarak 400'e yakın yabancı, belirsiz bir süre için gözaltına alındı. Bankalarda şüpheli görülen kişilere ait hesaplar donduruldu. Polise telefonları gerek duyulduğunda dinleme yetkisi verildi.
İngiltere'de de süresiz gözaltı, teröre kaynak olduğu düşünülen banka hesaplarının denetimi, telefon dinleme, sınırdışı edileceklerin davalarının hızlandırılması gibi hususları öngören yasalar hazırlandı. Bunların bu ay içinde parlamentodan çıkması bekleniyor. Ayrıca İngiltere'de her insanın kimlik karşı taşıması zorunluğunun konması söz konusu...
* * *
ŞİMDİ genelde halk terörizmle mücadelede, güvenlik uğruna izlenen bu politikalara karşı sesini çıkarmıyor. Hala olayların şokunu yaşayan ABD'de artık güvenliğin öncelik taşıdığı, bu nedenle bazı kısıtlamaların da kabul edilebileceği görüşü hakim.
Ama yine genelleştirirsek, Batı'da güvenlik için alınacak önlemlerin temel hak ve özgürlükleri zedelememesi gerektiği de vurgulanıyor. "Newsweek"in belirttiği gibi ABD "güvenliği, önem verdiği değerleri yok etmeden" korumak durumundadır.
Kısacası, Batı demokrasileri, terör yüzünden bazı kısıtlayıcı uygulamalara girişmek zorunda kalacak, ancak bunu yaparken de demokrasinin temellerini sarsmamaya özen gösterecek gibi görünüyor.
