Yorum Önümüzdeki pazar günkü seçimlerden sonra, Türkiye'nin önüne çıkacak pek çok ivedi sorun arasında bazı dış meseleler de var.Kuzey Irak'taki durum ve olası bir Türk askeri müdahalesi, bunların başında geliyor.Bu konuda alınacak kararın uluslararası etkileri, özellikle ABD ile ilişkilerin geleceği, Ankara'yı ön planda meşgul edecek.Seçimler nedeniyle durgunlaşan AB ile müzakerelerden, Kıbrıs'la ilgili gelişmelere kadar, daha birçok konu, hemen yeni hükümetin gündemine girecek.Tabii dış politikadaki hareketlenme ve bu hareketlenmenin yönünün belirlenmesi, seçim sonucunun nasıl gerçekleşeceğine, yani hükümetin kim tarafından ve ne şekilde kurulacağına bağlı.İktidar değişikliği olsa da olmasa da, Türkiye özellikle Kuzey Irak ve ABD ile ilişkiler bağlamında, önümüzdeki günlerde ve haftalarda, dış politikanın seyrini etkileyecek olan çok önemli kararlar almak durumunda kalacak. SON haftalarda seçim kampanyası nedeniyle, acil karar bekleyen birtakım dış politika meseleleri gündemde bekletildi veya donduruldu. İlgili yabancı ülkeler de, Türkiye'de seçimlerin bitmesi ve yeni hükümetin kurulması beklentisi içinde, hareketsiz kalmayı yeğlediler. Dış politika meseleleri seçim kampanyasında doğru dürüst tartışılmış değil. Gerçi partiler bu konudaki görüşlerini genel hatlarıyla seçim bildirgelerinde ifade ettiler. Ama açıkçası bunlar bu partilerin iktidara gelmeleri halinde, spesifik konularda nasıl bir politika izleyecekleri hakkında tam bir fikir vermiyor.Dış politikanın meydan mitinglerinde ayrıntılı olarak tartışılması beklenmez tabii. Batı demokrasilerinde bu tür konular rakip adayların TV'de katıldıkları açık oturumlarda yüz yüze tartışılır ve somut, net görüşler ortaya konur.Bu nedenle, seçim sonrasında, Türkiye'nin belli başlı dış meselelerinde -ve temel oryantasyonunda- herhangi bir değişiklik olup olmayacağını (veya nasıl bir değişiklik olacağını) kestirmek zor.Genelde yabancı diplomatik çevrelerde AKP'nin, 4.5 yıllık iktidarı sırasındaki uygulamalarının ışığında, aşağı yukarı aynı yolu izleyeceği kanısı hâkimdir. Buna karşılık aynı çevreler, CHP ve MHP'nin iktidar oldukları takdirde, ideolojik eğilimleri doğrultusunda farklı stratejiler geliştirecekleri izlenimini taşıyorlar.Ancak olayların AKP'yi tavır değiştirmeye zorlayabileceğini, buna karşılık farklı görüşleri savunan diğer partilerin iktidara gelmeleri halinde geleneksel politikaları -az farkla- sürdürebileceklerini düşünenler de var. Değişiklik olur mu? Seçim sonrasında Türkiye'nin özellikle Kuzey Irak konusunda ne yapacağını görmek için herhalde fazla beklemek gerekmeyecek. Yeni hükümet kim olursa olsun, askeri operasyon konusunda kararını ivedilikle vermek zorunda kalacak.CHP ve MHP'nin askeri müdahale lehinde ifade ettiği kararlılık, onlardan oluşan bir hükümetin nasıl bir karar vereceği sorusunun yanıtını nispeten kolaylaştırıyor. AKP iktidarının devamı halinde ne olacağı, daha belirsiz. Bu, önemli ölçüde ABD'nin bu kritik meselede, hemen seçimlerden sonra alacağı tavra bağlı.Bush yönetimi, son haftalarda sergilediği duyarsız davranışını sürdürürse, AKP hükümetinin de harekete geçmesi, yüksek bir olasılık. Washington Irak'taki toz duman arasında, hâlâ Türkiye'deki durumu görmüyorsa ve olabilecekleri iyi hesaplamıyorsa, ciddi bir stratejik yanılgıya düşmüş olacaktır. skohen@milliyet.com.tr Belirsizlik nereye kadar?
