Söz mü?

ABD'de Al Gore'un mu, yoksa George W. Bush'un mu başkan olacağı hala belli değil; ama yeni yönetimde bizi yakından ilgilendiren en az bir konuda kimin yer alacağını biliyoruz.
Yeni başkanın "Hazar Havzası Enerji Diplomasisi Özel Danışmanı" Elizabeth Jones, bu görevi John Wolf'tan devralıyor.
Bayan Jones, bölgeyi iyi bilen bir diplomat. Son olarak Kazakistan'da ABD Büyükelçisi olarak görev yaptı. Orta Asya dillerini konuşuyor. Ve bu arada, petrol ve gaz projeleri ile yakından ilgili.
Hafta içinde Wolf ilgililerle vedalaşmak, Jones da tanışmak üzere Türkiye'ye geldiler. Enerji Bakanlığı düzenlediği bir Ceyhan gezisini bu ziyarete denk getirdi. Ayrıca iki danışman İstanbul'da yapılan "Petrol ve Doğalgaz Konferansı"na da katıldı.
Biz de bu vesile ile onlarla söyleşmek fırsatını bulduk.
* * *
YENİ başkanın "Hazar havzası enerji politikası"nın (ve bu arada Bakü - Ceyhan projesi konusundaki tavrının) ne olacağı merak konusudur. Al Gore başkan yardımcısı olarak Clinton yönetiminin politikasına aktif destek vermiştir. Dolayısı ile Beyaz Saray'da oturduğu takdirde, aynı tavrın devam edeceğinden kimsenin kuşkusu yok.
Ya Bush Beyaz Saray'a girerse? Bu konuda Washington'da da bazı kuşkular var. Teksaslı politikacının ve çevresinin petrol işi ile yakından ilgili olması ve dış enerji kaynaklarına farklı bir gözle bakması, "acaba Bush başkanlık koltuğuna oturursa ABD'nin bu konudaki politikası değişir mi?" sorusunun sorulmasına yol açıyor.
Bu soruyu Wolf ve Jones, tek sesle yanıtladılar: "Politikamız değişmeyecektir. ABD, başkan kim olursa olsun, aynı ilgiyi gösterecek ve aynı desteği verecektir. ABD Bakü - Ceyhan projesini bir tercih olarak benimsemiştir. Bu ABD'nin çıkarlarına uygun olduğu gibi, bölge ülkeleri arasında bölgesel işbirliği açısından da büyük önem taşımaktadır. Ayrı konu, Türkiye ile ABD arasındaki sıkı bağlarla da ilintilidir".
John Wolf'a göre, ABD açısından (devlet politikası olarak) İran seçeneği geçerli değildir. Gerçi bu opsiyon zaman zaman özellikle "petrolcüler camiası"nda konuşuluyor. Ama ABD ile İran arasında belirli bir yakınlaşma gerçekleşse dahi, Washington'un Hazar petrolü için Bakü - Ceyhan'dan vazgeçip İran yolunu seçmesi (en azından şimdilik) ihtimal dışı sayılıyor. Wolf da, Jones da bu görüşte...
* * *
ANCAK petrol şirketlerinin henüz son sözü söylemediği, daha doğrusu bu "camia"da dikkatler Bakü - Ceyhan projesinin önümüzdeki aylarda ne şekilde gelişeceği üzerinde toplanmakla beraber, yan gözle başka olasılıklara da bakıldığı bir gerçek.
Wolf sonunda Bakü - Ceyhan rüyasının gerçek olacağından (yani 2004'ten itibaren hizmete açılabileceğinden) emin. "Henüz bir yıl önce, hükümetlerin bu projeyi onaylaması için mücadele ediyorduk" diyen Wolf, şöyle devam ediyor: "Bu zaman içinde kaydettiğimiz ilerlemeye bakın. Şimdi ikinci aşamaya geçtik. Geçen hafta şirketler toplanıp finansman modellerini görüştü. Türkiye kendi payına düşeni hızla yapıyor. Ceyhan'da gördüklerimiz gerçekten etkileyici. Bu aşamanın en önemli işlerinden biri olan mühendislik çalışmaları da ilerliyor."
Kuşkusuz işin ayrıntısına inilince, sorunlar, zorluklar ortaya çıkıyor. O zaman şirketler bu projenin ne kadar "ticari" olacağını, Hazar havzasında Bakü - Ceyhan hattını besleyecek kadar zengin rezervlerin bulunup bulunmadığını, fiyatların çeşitli faktörlerden nasıl etkileneceğini sorguluyorlar.
Wolf, bunların aşılacağı ve projenin zamanında gerçekleştirileceği inancı ile ayrılıyor. Jones da bu işi benzer bir inançla devralıyor...


Yazara E-Posta: skohen@milliyet.com.tr