Gezi olaylarının gölgesinde devam eden çözüm sürecinde hareketli bir haftayı geride bırakıyoruz.
Bu hareketliliğin, BDP’nin, “PKK sözünü tuttu, hükümet de artık somut adım atsın” açıklamalarından sonra gelmesi kulislerde, “Süreç tıkanmaya mı gidiyor?” endişelerine yol açtı. Ancak hem hükümet hem de BDP çevrelerinden gelen bilgiler, sürecin kötüye gitmesinden çok, “kötüye gitmesin” kaygılarının bu açıklamalara yol açtığını gösteriyor.
6. BDP heyetinin Abdullah Öcalan’la yaptığı görüşmenin ardından hükümetle temaslar da yoğunlaştırıldı. BDP heyeti ile Başbakan Yardımcısı Beşir Atalay ve Adalet Bakanı Sadullah Ergin’in yaptığı görüşmenin ardından hükümet kanadından fazla renk vermeyen bir görüntü yansıtıldı.
Bize yansıyan bilgilere göre ise hükümette süreci tıkamaya doğru götüren bir hava olmadığı gibi, önemli adımlar atılmak üzere. Ankara’daki manzara şöyle özetlenebilir:
BDP’NİN ÖNCELİKLERİ: BDP kanadı, sürecin yasal değişikliklerin yapılacağı ikinci aşamasına geçildiğini açıklayarak, Adalet Bakanlığı’na 100 maddelik bir reform paketi sunmuştu. Bu paket, önceki gün yapılan görüşmede, “en öncelikliler” sıralanarak 25 maddeye indi. Alternatifli pakette Terörle Mücadele Yasası ile ifade özgürlüğünü ilgilendiren, hasta tutuklular başta olmak üzere cezaevlerindeki KCK tutuklularının serbest kalmasını sağlayabilecek düzenlemeler var. KCK davalarında tahliyeyi sağlayacak düzenlemeler için adım atılması, BDP tarafından hükümetin samimiyeti açısından en önemli göstergelerden biri.
TAKVİMDE SORUN YOK: Her ne kadar BDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş, birinci aşamanın bittiğini, hükümetle ikinci aşamanın resmi ilk müzakeresini yaptıklarını söylese de konuştuğum hükümetten etkili bir isim, “takvimlendirmede” bir sorun olmamakla birlikte hükümet açısından birinci aşamanın henüz tamamlanmadığını belirtti. Bu aşama, son silahlı PKK’lı sınırdışına çıkmadan tamamlanmayacak. Bunun için de en az iki haftalık bir süre gerekiyor. Aynı yetkili, “Yola çıkarken yaptığımız takvimlendirmede herhangi bir tıkanma ve sorun yaşanmıyor. Birinci aşama bitecek ki demokratik siyasetin önünün açılması olarak nitelendirdiğimiz ikinci aşamaya tam anlamıyla geçilebilsin. Şu anda bir süreç ilerliyor. İmralı ile yürütülen süreçte de BDP ile temaslarda da başlangıç planlarımızı değiştirecek herhangi bir olumsuzluk yok” dedi.
ÇALIŞMANIN KAPSAMI GENİŞ: BDP öncelikle 25 maddelik bir paket çıkarılması gerektiğini açıklasa da hükümet kaynakları son Ak Parti Büyük Kongresi’nde kamuoyuna deklare edilen, demokratik standardın yükseltilmesi vaadi çerçevesinde 63 maddede sıralanan, “yol temizliği” üzerinde çalışıyor. Hükümete göre, demokratik standartları yükseltecek bu düzenlemeler, zaten “ikinci aşama” olarak nitelenen süreçte talep edilen değişiklikleri de kapsayacak. İktidar partisi, olgunlaştırmaya çalıştığı düzenlemelere, “BDP’nin talepleri yerine getiriliyor” penceresinden bakmıyor. Bu nedenle, çalışmanın yol haritası bir anlamda İnsan Hakları Eylem Planı’nı ifade ediyor.
LİSTEDE BUNLAR VAR: Başbakan Yardımcılığı, Adalet Bakanlığı ve İçişleri Bakanlığı’nın üzerinde yoğunlaştığı düzenlemeler, neredeyse tüm bakanlıklara çeşitli ödevler veriyor. Yansıyan bilgilere göre, hükümet, öncelikle siyasi katılımı artırmak için, demokratik engelleri kaldıracak. Bu, mevcut düzenlemelerin ayıklanarak, şiddete bulaşmamış, ancak hapis cezaları bulunan kişilere de siyaset yolunun açılacağı olarak yorumlanıyor. Bir diğer radikal değişikliğin ise seçim barajının düşürülmesi olacağı belirtiliyor. Barajın yüzde 7 ya da daha aşağısına çekilebileceği, bununla birlikte Türkiye milletvekilliği uygulamasının getirileceği ve seçimle ilgili mevzuatın bütünüyle gözden geçirileceği ifade ediliyor. Parti kapatmanın ise tamamen ortadan kaldırılacağı belirtiliyor. Terör örgütü üyeliğinde “silah” koşulunun getirilerek, şiddete bulaşmamış kişilerin bu suçtan cezalandırılmasının engellenmesi tasarlanıyor. İlk kez nefret suçunun yasalarda açıkça tanımlanmasıyla, ayrımcılığın engellenmesi düşünülüyor. Daha uzun vadede birçok yasada değişiklik gerektiren, kamuda Kürtçenin kullanılması, gerekirse kamu hizmetlerinde tercümanlardan yararlanılması gibi çalışmalar da var. Yakın zamanda ise Bağımsız Kolluk Denetim Mekanizması’nın kurulması, kişisel verilerin korunması, darbe mevzuatının ayıklanması, darbecilerin isimlerinin sokaklardan ve okullardan kaldırılması gibi adımların atılabileceği belirtiliyor. Etnik ayrımcılık algısı yaratan ifadelerin mevzuattan ayıklanması da masada.
AÇIKLAMA DA YETECEK: BDP, bir süredir, TBMM’nin yaz aylarında da çalışması ve hükümetin ikinci aşama için getireceği paketlerin hemen yasalaştırılmasının zorunlu olduğunu söylüyor. Kamuoyuna bu beklentiler açıklansa da BDP için hükümetin yapılacak düzenlemeler konusunda taahhütte bulunması da yeterli olacağa benziyor. Hükümetle BDP arasında yapılan son görüşmelerde bu konuda bir mutabakata varıldığı belirtiliyor. BDP’lilerle, Abdullah Öcalan arasında önümüzdeki günlerde yapılacak görüşmede de bu durum masaya yatırılacak. Hükümetten önümüzdeki günlerde, yapılacak düzenlemelerin çerçevesine ilişkin bir açıklama bekleniyor. Dün Demirtaş da bu yönde ifadeler kullandı. Ankara, Gezi Parkı depreminin ardından önümüzdeki haftadan itibaren çözüm sürecinde sıcak gelişmelere sahne olacak.
