Tunca Bengin

25 yaşındaki Jandarma Uzman Çavuş Tuncay Arslan Şırnak Çakırsöğüt 1. Jandarma Komando Tugayında görevliydi. 2015 yılının ikinci yarısından sonra Şırnak il merkezi, Cizre, Silopi ve İdil ilçelerinde başlayan hendek operasyonlarında teröristleri etkisiz hale getirmek için çarpıştı. Aylarca süren bu çatışmalarda 1267 PKK’lı terörist etkisiz hale getirilirken, Tuncay Arslan’ın 113 silah arkadaşı şehit oldu. Sonunda bölge huzura kavuştu ve bu operasyonlarda asker ile polis birer kahramanlık destanı yazdı...

***

Temmuz 2016....Darbe girişimine ilişkin ülke genelinde başlatılan soruşturmalar kapsamında Şırnak’ta Çakırsöğüt Jandarma Komando Tugay Komutanı Tuğgeneral Ali Osman Gürcan ile 2’si binbaşı, 3’ü yüzbaşı ve aralarında uzman çavuş Tuncay Arslan’ın da bulunduğu 309 asker gözaltına alındı. Sorgularının ardından da Ankara’ya darbeyi desteklemek için yola çıktıkları iddiasıyla tutuklandılar. Askerler savunmalarında Tugay Komutanı Gürcan’ın, 15 Temmuz gecesi saat 21.00’de “harekâta hazır biçimde toplanma” emri verdiğini öne sürerek şöyle dediler:

“Personel nereye ne amaçla gittiğini bilmiyordu. Verilen emir sadece 15 dakika içinde hazır olunması, tabur komutanı haricinde daha ast

ABD Başkanı Trump’ın “güvenli bölge” sözü kafaları karıştırdı. Nerede kurulacak, kim koruyacak belli değil. Hatta amacı üzerinde de kuşkular söz konusu. Dolayısıyla, Türkiye’nin Suriye’deki iç savaşın başlangıcından beri ısrarla savunduğu “güvenli bölge” teziyle örtüşüp örtüşmeyeceği flu. Aslında buna bir anlamda pişmiş aşa su katmak (farklı amacı varsa) da denilebilir. Çünkü Suriye’nin kuzeyinde Türkiye’nin önceleri angajman kuralları gereği sonrasında da Fırat Kalkanı Harekâtı’yla sahaya inerek fiilen uyguladığı bir güvenlikli bölge zaten var ve terörist unsurlardan arındırılan o yerde 3 milyon civarında Suriyeli yaşıyor. Dahası, bölgeye geri dönüşler dahi var. Tabii yine Türkiye’nin çabası ve desteğiyle. Örneğin, Türkiye’den elektrik-su, sağlık hizmeti veriliyor, her gün 50 ton un ve 100-150 TIR insani yardım malzemesi gidiyor. Yani Türkiye sadece kendisine sığınan 3.5 milyon mültecinin değil, Suriye içindekilerin de yükünü sırtlanmış durumda. Bunun günlük maliyet açısından ne demek olduğunu dün Türk Kızılayı Genel Başkanı Dr. Kerem Kınık’a sordum. Yanıtı şuydu:
“Bunu tahmin etmek çok kolay değil ama ortalama kiş başı 2 dolar gibi bir maliyet düşünseniz yani bir milyon insan

TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilen Anayasa Değişiklik Kanunu uyarınca, disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kaldırılacak. Ancak savaş halinde asker kişilerin görevleriyle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilecek. Aslında bu daha önceleri de sıkca tartışılan bir konuydu ve gerekçesi de yargıdaki çift başlılık ile farklı içtihatlar oluşmasıydı. Dolayısıyla, bu tartışma referandumdan da “evet” çıkması durumunda askeri mahkemelerin tarihe karışmasıyla artık son bulacak. Ancak bu bildik ve görünen gerekçe oysa bu kez asıl nedenin darbeci FETÖ’cülerin olası bir askeri mahkemede yargılanma talebi ya da savunmasının önünü kesmek olduğunu iddia edenler de var. Dayanakları da 14 Temmuz 2016, yani darbe girişiminden bir gün önce Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un içeriği. Çünkü o kanunun 12. maddesinde “Genel kolluk kuvvetlerinin imkân ve kabiliyetini aşan durumlarda terörle mücadele için gerekli olması veya terör eylemlerinin kamu düzenini bozması halinde İçişleri Bakanlığı’nın teklifi üzerine TSK görevlendirilebilir”

Bu başlığın ilkini 17 Şubat 2014 tarihli yazımızda kullanmıştık. Çünkü o günlerde mecburi hizmet süresi dolan pilotların ordudan ayrılmasından yakınan TSK, bir yandan da onları sivil havacılığa kazandırmak için Kara Havacılık Komutanlığı bünyesinde kurs düzenliyordu. Bu eğitime katılan helikopter pilotları da uçak pilotu sertifikasını alır almaz havayolu şirketlerine geçiyorlardı. Hem de dışarıda 40-50 bin Euro’luk bu eğitime hiç bir ücret ödemeksizin.

Görüntünün diğer boyutu da TSK’nın pilotların sivil havacılık sektörüne geçişini önlemeye yönelik çabasıydı. Bu kapsamda 15 Ocak 2014 tarihli TSK yan ödeme kararnamesiyle Kara Kuvvetleri’ndeki pilotlara 700 TL ile 1000 lira arasında temininde güçlük çekilen personel yan ödeme zammı yapılmış ve bu 13 yıl hizmet süresini tamamlayan ve istifa hakkı doğan pilotlara da uygulanmıştı.

Yani bir tarafta “gitme kal” diyen öte yanda “gitmeyi özendirme” gibisinden tam bir tezatlık söz konusuydu. Nitekim bu yazımız üzerine Kara Havacılık Komutanlığı’nca 30 Ocak 2014 tarihinde birliklere gönderilen “Askeri pilotların sivil havacılığa yönelik ATPL (A/H) frozen yetkisinde CPL/IR(A/H) teorik eğitimi Kara Havacılık Okul Komutanlığı’nda

Reina katliamcısının talimatı Rakka’dan yani DAEŞ’in sözde başkentinden aldığını, hatta son anda hedefte değişiklik yapıldığını öğrendik. Katliam gecesinde yaşananlara (silahı evden alıp, taksiyle gelip gitme gibi) dönük kabaca bilgimiz de var. Teröristin verdiği bilgiler doğrultusunda Türkiye’deki bazı bağlantıları ve DAEŞ hücreleri de ortaya çıkarıldı. Yani sorgulama yeni başlamasına rağmen önemli ipuçları elde edildi ama katliam anındaki görüntülerinden tam bir profesyonel olduğu anlaşılan tetikçinin, mont cebinde sim kart unutma, bol bol selfi çekip iz bırakma, katliamda kullandığı ‘flashbang’leri (şok bombası) el bombası sanma ya da deşifre olduktan sonra uzun süre aynı yerde kalma (bir kez kaçmayı denemiş) gibi amatörlükleri nasıl yaptığına dönük daha pek çok karanlık nokta var. Örneğin, dün konuştuğum terör konusunda uzman emekli Emniyet Müdürü Bülent Kılıçtepe’nin teröristin bu konuda çok iyi kamufle edildiği ve açıklamalarında da bilinçli olarak bazı bilgileri sakladığına dönük endişeleri vardı. Dahası, teröristin kaçma değil yeni bir eylem için bekletildiği iddiasındaydı:
“Bu terörist kaçırılmadıysa mutlaka bir işte daha kullanılacaktı. Bu da büyük bir olasılıkla canlı

Reina katliamı ezber bozan bir saldırıydı. Çünkü DAEŞ’in üstlendiği eylem içerisindeki unsurlar ve teröristin kaçması örgütün tarzına uymuyordu. Dolayısıyla da herkes gizli servis kurgusu olasılığında hemfikirdi. Hatta teröristin çoktan ülke dışına kaçırılmış ya da öldürülmüş olabileceğine dönük yorumlar vardı. Ancak ezber bozan bir durum oldu ve terörist sağ yakalandı. Dahası, ele geçirilen yüklü miktardaki parayla birlikte DAEŞ paralı askerleri devreye soktu ya da kiralık katil gibi yine ezber bozan bir olasılık gündeme geldi.

Yani şimdiye kadar bildiğimiz kendini patlatma usulüyle çok sayıda insan hayatına mal olan DAEŞ (IŞİD) hücrelerine Afganistan’da eğitim görmüş, birkaç dil bilen, son derece soğukkanlı profesyonel bir yapı da eklendi. Dün bu durumu DAEŞ’in Türkiye’deki uyuyan hücreleri konusunda 2014 yılından bu yana uyarılar yapan ve bunu ısrarla Meclis kürsüsünden de dile getiren Türksam (Uluslararası İlişkiler ve Stratejik Araştırmalar Merkezi) Başkanı, eski MHP Iğdır Milletvekili Sinan Oğan’la konuştum. Yorumu şöyleydi:

“Reina katliamı ve Ankara’daki büyükelçi suikastıyla beraber Türkiye’deki eylem tarzı başka bir boyuta evrildi. IŞİD yeni bir video yayınladı, Türkiye’de

FETÖ’den ihraç edilen polis, amir ve müdürlerden 10 yıllık meslek görevlerini tamamlamamış olanların askere alınacağı geçen hafta medyaya yansıdı. Bunun yasal bir mecburiyet olduğunu belirten Milli Savunma Bakanı da “terör örgütü mensubu olduğu için ihraç edilenler nasıl askerlik yapacak” sorusuna şöyle açıklık getirdi:

“Bunlar daha çık bir geri hizmet ve idari faaliyetlerde görevlendirilecek. Silahsız ve mühimmatsız nöbetlerde bulunacaklar. Ayrıca gözetim ve kontrol altında askerlik hizmetlerini ifa edecekler. TSK’nın bu konuda geçmişe dayanan ciddi bir birikimi var.”

Doğru örneğin 12 Eylül sonrasında da örgütlerle bağlı olduğu iddiasıyla gözaltına alınan ya da tutuklanan çok sayıda kişi daha sonra askerlik görevini ifa etmişlerdi. Ancak o zaman durum biraz daha farklıydı, öncelikle de TSK’nın bugün olduğu gibi kendi içine dönük “temizlik” çabası yoktu. Kaldı ki o dönemde yapılan uygulamaların yararı ya da olumsuzlukları da tartışılır, tartışılıyor da...

Yani durum oldukça hassas ve bir çok yeni sıkıntılara yol açabilecek türden. Çünkü TSK bir yandan evin içini temizlemeye çalışırken, diğer yandan da eve yeni gelen FETÖ’cüleri kontrol etmek durumunda. Neler olabileceği ya da

Türk askerinin konuş-landığı Başika Kampı nedeniyle yaşanan Türkiye-Irak krizinde tansiyon düştü derken, Irak’ın Ankara Elçisi’nin “Musul operasyonundan sonra askerlerin çekilmesi konusunda iki taraf anlaştı” sözleri havayı yine bulandırdı. Hemen arkasından da Türkiye’nin açıklaması ve net tavrı geldi:
Bütün bölge terör örgütlerinden arındırıldıktan sonra oturulup tekrar değerlendirilecek...
Bir başka deyişle, bölgeden sadece DAEŞ değil PKK da temizlenene kadar Türkiye’nin askeri varlığı orada bir keyfiyet değil, zorunluluk olarak devam edecek. Aslında bu Türkiye’nin başından beri ısrarla yinelediği bir hassasiyet, dahası, Başika’dan çok daha önceleri için de geçerli olan bir durum. Yani terör örgütlerine karşı amansız mücadele veren Türk askerinin Kuzey Irak’taki varlığı yeni değil, ta 1990’lı yılların başına kadar uzanan bir realite...
Dün bu durumu PKK saldırılarının yoğun olarak yaşandığı 1991-1995 yılları arası Diyarbakır Jandarma Asayiş Kolordu Komutanlığı görevinde bulunan emekli orgeneral Necati Özgen’le konuştum. 1992’nin sonbaharında PKK’lı teröristlere yönelik Kuzey Irak’ta yapılan ve bizim de gazeteci olarak bazı aşamalarına tanık olduğumuz operasyonu anımsatan