Borsalarda enflasyon rallisine faiz freni geldi

Yurt dışında faiz artışına ilişkin açıklamalar ve gelen ilk çeyrek bilançolar, borsalardaki enflasyon çıkışına ani fren yaptırdı. Borsalarda sert satışlar geldi. Satışların derinliği hareketin seyrinin uzayıp uzamayacağını belirleyecek.

Yüksek enflasyon ortamında global ölçekte borsalarda yaşanan yükselişe, yurt dışında faiz artış beklentisi ve açıklanan bilançoların fren etkisi hissedildi. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Lagarde, yılın üçüncü çeyreğinin başlarında varlık alım programının sonlandırılabileceğini söyledi. Fed Başkanı Powell önden yüklemeli sıkılaştırma adımlarına işaret etti. Birden fazla 50 baz puanlık faiz artışı olabileceği sinyalini verdi. Özellikle Powell’ın açıklamalarının etkisiyle küresel piyasalarda riskli varlıklarda satış dalgası yaşandı. Gelen ilk çeyrek bilançolar ise hisse bazlı fiyatlanmalara yol açıyor.
ABD piyasalarında gözlenen satış dalgası diğer borsalara da yansıdı. Cuma günü 2020’den bu yana ABD piyasalarında bir günde yüzde 2,8’e varan değer kaybı yaşanırken Borsa İstanbul’daki düşüş yüzde 3.3 oldu.

Hareketin başlaması

Fed Başkanı Powell’ın enflasyonu soğutmak için faiz oranlarını artırma konusunda daha hızlı hareket etme söylemleri borsalarda satışlara yol açtı. Düşüşte açıklanan ilk çeyrek bilançoların beklentileri karşılayamamasının etkisi de gözlendi.
Hem yurt dışı hem de yurt içinde ilk çeyrek bilançolar açıklanmaya başladı. Önümüzdeki hafta yurt dışında Alphabet, Microsoft, Boeing, Twitter, Amazon bilançolarını açıklayacak. Bu şirketlerin piyasa değerlerinin yüksek olması dahil oldukları endeksler üzerinde etkili olmalarını beraberinde getiriyor. Endekslerdeki yönelimler ise global ölçekte etkileşimlere sebep oluyor. Bu nedenledir ki yatırımcılar büyük ölçekli firmaların bilançolarını yakından takip ediyor. Yurt içerisinde ise önümüzdeki hafta bankaların bilançoları bekleniyor. Akbank ve Garanti Bankası haftaya bilançosunu açıklayacak iki banka. Öte yandan TAV Havalimanları, Aselsan, Tofaş Otomobil Fabrikası, Goodyear ve Türk Hava Yolları bilançosunu açıklayacak şirketler arasında yer alıyor.

Borsada seyir

Endeks 8 günlük ortalamasının altına kaydı. BIST 100 Endeksi yükselişe başladığı 25 Şubat’tan bu yana hiç 8 günlük ortalamasının altına kaymamıştı.

Gerilemenin sürmesi halinde 2.398 seviyesindeki 20 günlük ortalamanın test edilmesi gündeme gelebilir.

Endeksin yükseliş trendinde olağandışı bir gelişme olmadıkça 50 günlük ortalamaya geri çekilme beklenmemeli.

Geri çekilme 8 günlük ortalama ile sınırlı kalırsa toparlanma olacaktır.

Gerilemenin devamı halindeyse 20 ve 50 günlük ortalamalar izlenecek.

Borsa İstanbul’da detaylar

Borsa İstanbul’da 24 Şubat’ta yaşayan bir günlük yüzde 8.1’lik düşüşten sonra günlük bazda en sert satış 22 Nisan’da gözlendi. Endekste değer kaybı yüzde 3.29 oldu.

Endekste yaşanan 6 günlük aralıksız yükseliş ertesinde kâr satışları etkisini gösterdi.

Borsada piyasa değeri 1 milyar doların üzerinde olan şirket sayısı 37 oldu.

Borsada işlem gören şirketlerin 16 tanesinin işlem hacmi 1 milyar TL’nin üzerinde bulunuyor.

Açığa satış nedir?

Açığa satış, sahip olunmayan hisse senedinin satılmasıdır. Başkasından ödünç alınarak yapılan satışlar da açığa satış olarak tanımlanmakta.

Niye yapılır?

Yatırımcı bir hissenin mevcut fiyatının, gerileyeceğine dair düşünceye sahip olabilir. Bu düşünceye ulaşmasına yol açan farklı sebepler bulunabilir. Hisse hızlı bir çıkış yapmıştır ve yatırımcı bu sert çıkışın ardından gerileyeceğini düşünmektedir. Ya da hisse gerilemektedir fakat daha da düşeceğini öngörebilir. Böylesi durumlarda yatırımcı açığa satış yapabilir. Fiyat beklenen seviyeye geldiğinde de alım yaparak hisse borcunu kapatır. Satış ile alım arasındaki fark yatırımcının kârı olur.

Getirisi var mı?

Hedeflendiği gibi hissenin fiyatı düşerse kazanç elde edilir. Öte yandan hissenin fiyatı beklentinin tersine yükselmişse bu defa artış kadar zarar oluşur.

Açığa satışların etkisi

Borsada yedinci haftaya taşınan yükseliş sonrasında cuma günü satışlar geldi. Satışlar beraberinde açığa satışları da getirmekte. Cuma günü toplamda 9 milyar 210 milyon TL’lik açığa satış gerçekleşti. Borsanın toplam işlem hacmi ise 57 milyar TL’den 63,1 milyar TL’ye yükseldi. Verilere göre cuma günü gerçekleşen toplam işlem hacmi içindeki açığa satışların oranı yüzde 14,59.

Cuma günü en fazla açığa satış gerçekleştirilen hisseler şunlar: Türk Hava Yolları, Şişe Cam, Aselsan, Emlak Konut GMYO, Garanti Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Ereğli Demir Çelik, Petkim, Akbank, Tüpraş.

Merkez’den liralaşmaya teşvik adımı

Merkez Bankası zorunlu karşılıklar düzenlemesinde değişikliğe gitti. Alınan kararla, fiyat istikrarının temin edilmesinin hedeflendiği, belirtildi. Bu hedef çerçevesinde piyasalardaki dolarizasyonun önüne geçilmeye çalışırken liralaşmanın teşvik edilmesi amaçlanıyor. Bu çerçevede Merkez Bankası zorunlu karşılık düzenlemesinde değişikliğe gittiğini duyurdu.

Alınan kararla KOBİ, esnaf ve çiftçiye kullandırılan kredilerle ihracat ve yatırım amaçlı krediler haricindeki Türk Lirası cinsindeki kredilerin zorunlu karşılığa tabi tutulacağı belirtildi.
Karar çerçevesinde firmaların faaliyet ve yatırım amaçlı işleri dışında kalan özellikle de dolara yönlendirilen kredilerin önüne geçilmesi amaçlanıyor.

Kararla yabancı para mevduat/katılım fonu zorunlu karşılık oranlarının gerçek kişi dönüşüm oranına göre farklılaştırılmasına, bu çerçevede dönüşüm oranı; yüzde 5’in altında kalan bankalara ilave 500 baz puan; yüzde 5 ile yüzde 10 arasında olan bankalara ilave 300 baz puan zorunlu karşılık uygulanmasına karar verildi.