Kuzey-Güney savaşı

Buna karşılık başkent Bişkekin de yer aldığı ülkenin kuzey kesimlerinde sükûnet hüküm sürüyor. Kayda değer bir Özbek nüfusunun bulunduğu güneydeki protestocular, zengin kuzeyin politik hâkimiyetine son vermenin zamanı geldiğini savunuyor. Ülkenin 5 milyonluk nüfusunun yüzde 14ü Özbek.Dün Oşta taş ve sopalarla polis merkezlerine ve hükümet binalarına yürüyen 3 bin kişilik kalabalık, güvenlik güçlerini kovaladı. Göstericiler, İçişleri Bakanlığı ve gizli servise ait binaları işgal etti, belediye binasını yağmaladı. Celalabadda havalimanı dahil bütün önemli binaları ele geçiren göstericilerin bir karakol baskınında 4 polisi döverek öldürdüğü ileri sürüldü. Emniyet Müdürlüğünde gözaltında tutulan 57 zanlı da salıverildi.Devlet Başkanı Askar Akayev ise yaptığı son dakika manevrasında, protestoların olduğu bölgelerde seçim sonuçlarının yeniden gözden geçirilmesi talimatını verdi. Kırgızistanda 27 Şubat ve 13 Martta yapılan iki turlu parlamento seçimlerine hile karıştırıldığını öne süren muhalefet, ülkenin güney kentlerini birer birer kontrol altına alıyor. Önceki gece Celalabaddaki hükümet binalarını işgal eden göstericiler, dün de ülkenin ikinci büyük kenti Oşta resmi binaları ele geçirdi. Kırgızistan Halk Hareketi lideri Kurmanbek Bakıyev, Devlet Başkanı Askar Akayevin muhalefetle görüşmelere başlamasını istedi. Bakıyev, hükümet, Yüksek Mahkeme ve Merkez Seçim Komisyonunun görevden alınması koşuluyla Kırgız liderinin görev süresinin dolacağı ekim ayına kadar koltuğunda kalmasını kabul edebileceklerini söyledi. Bir başka muhalefet lideri Roza Otunbayeva ise Akayevin istifasında ısrar ettiklerini söyledi. Kırgızistan, Gürcistan ve Ukraynanın ardından seçimlere hile karıştırıldığı gerekçesiyle karışan üçüncü eski Sovyet cumhuriyeti oluyor. Kırgız muhalefet liderleri, Akayevin parlamentoya akrabalarını ve yandaşlarını soktuğunu, istemediği adayların seçime katılmasını ise engellediğini öne sürüyor. Muhalefet, iki dönem görev yaptığı için anayasa engeli yüzünden yeniden devlet başkanı olamayacak olan Akayevin anayasada değişiklik yaparak iktidarını sürdürmeyi planladığını da iddia ediyor. Ya görevden al ya da git ANALİZ Çift başlı iktidar tehlikesi Askar Akayevin 1990ların başında Kırgızistanda iktidara gelmesi herkesi şaşırtmıştı. Komşu Orta Asya cumhuriyetlerinde komünist liderler koltuklarını korurken, Kırgızistanda bir akademisyen devlet başkanı seçilmişti.Akayev, Batılı ölçülerde olmasa da, demokrat bir liderdi; hatta belki de eski Sovyet coğrafyasındaki en liberal politikacılardan biriydi. O yıllarda görüştüğü Milliyet muhabirine, yoksul Kırgızistanı "Orta Asyanın İsviçresi yapacağını" anlatıyordu. Ama başaramadı. Başaramadığı gibi, kanına giren iktidar virüsü, alçakgönüllü kişiliğini değiştirdi, aykırı seslere tahammül edemez hale getirdi.Her şeye rağmen Akayev, klasik anlamda diktatörleşmedi. Ama oğlu ve kızının da katıldığı son parlamento seçimlerine muhalefet liderlerinin, örneğin bir zamanlar Dışişleri Bakanı olan Roza Otunbayevanın girmesine izin verilmedi. Aslında Akayevin süresi ekim ayında doluyor ve bir daha başkanlık hakkı bulunmuyor. Ancak muhalefet, kendisine sadık parlamentoyla Akayevin iktidarını doğrudan ya da dolaylı yoldan sürdürebileceğini düşünüyor.Olaylar ister istemez Gürcistan ve Ukraynadaki benzer halk hareketlerini hatırlatıyor. Gürcistanda isyanın sembolü gül, Ukraynada turuncu renkti, Kırgızistanda ise sembol lale. Ancak farklar da var: Gürcistan ve Ukraynada hiç kan akmadı, Kırgızistanda ise ilk günden ölümler oldu.Ülkenin güneyinde iktidarı ele alan muhalefet, başkent Bişkekte fazla güçlü değil. Ukraynada Viktor Yuşçenkoyu Kievin desteği iktidara taşımıştı.Muhalefet dağınık, Yuşçenko ve Gürcistandaki Mihail Saakaşvilinin tersine karizmatik ve ortak bir lideri yok.İsyanı seçim hilesi başlatmış görünse de, çok sayıda Özbekin yaşadığı ülkenin güneyi kuzeyden geleneksel olarak nefret ediyor, bu unsur da olaylarda önemli rol oynuyor. Bu koşullarda, iktidar, muhalefetin öfkesini dindirecek adımlar atmazsa, ülkenin bölünmesi ve çift başlı iktidar tehlikesi gündeme geliyor.