Herkes bunu konuşuyor! Kiralar arttı, sakın ödemeyin
12.10.2021 - 09:18 | Son Güncellenme:
Kira bedelleri yükselişini sürdürürken, kiracılar ev ya da binayla ilgili ek masraflarla da karşı karşıya kalabiliyor. Kiracı, hangi masrafları öder, hangilerini kiradan düşebilir? İşte detaylar...
Son dönemde fahiş kiraartışları gündemde. Son 1 yılda kiralarda görülen iki kat artış bütçeleri oldukça zorladı. Kira ödemeleri hane gelirleri üzerinde önemli bir pay oluştururken kimi zaman evle ve binayla ilgili çıkan bazı masraflar da kiracıya ek yük getirebiliyor. Ancak kiracı, bazı masrafları kira bedelinden düşebiliyor. Kiracıların, kiradan düşebileceği masraflarla ilgili hakları kanunlarla korunuyor.
TESİSAT, RUTUBET, KOMBİ
Kiralanan ev ya da işyeri sonradan ayıplı duruma gelirse (evde bir tesisat sorunu, küf, rutubet, kombi bozulması gibi) kiracı, ayıbın uygun bir sürede giderilmesini isteyebilir.
Bu sürede ayıp giderilmezse kiracı, ayıbı kiraya veren hesabına giderebilir ve bundan doğan alacağını kira bedelinden indirebilir. Bu durumda onarım işlemini gösteren faturayı ev sahibine teslim etmesi önemli.
DIŞ CEPHE,ASANSÖR
Posta'dan Meltem Kara Söyleyenoğlu'nun haberine göre; Binalardaki ortak kullanım alanlarıyla ilgili bakım-onarım giderleri de mülk sahibine aittir. Örneğin dış cephe boya badanası, mantolama, asansör bakım masrafları, bina tesisatında onarım, tadilat gibi masrafları mülk sahibi öder.
Ancak mülk sahibi bu borcunu ödemezse kiracının kapısı çalınabilir. Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, kat malikinin giderlere yönelik borcundan kiracılar veya başka bir sebebe dayanarak devamlı bir şekilde faydalananlar da müştereken ve müteselsilen sorumludur. Ancak, kiracının sorumluluğu ödemekle yükümlü olduğu kira miktarı ile sınırlı olup, yaptığı ödeme kira borcundan düşülür.
BOYA-BADANA KİMDE?
Kiracı, kiraya verenin yazılı rızasıyla kiralananda yenilik ve değişiklikler yapabilir. Boya, badana buna örnek olabilir. Yenilik ve değişikliklere rıza gösteren kiraya veren, yazılı olarak kararlaştırılmış olmadıkça, kiralananın eski durumuyla geri verilmesini isteyemez.
Kiracı, aksine yazılı bir anlaşma yoksa, kiraya verenin rızasıyla yaptığı yenilik ve değişiklikler sebebiyle kiralananda ortaya çıkan değer artışının karşılığını isteyemez.
EŞYALI EVDE DURUM NE?
Eşyalı ev kiralandığı zaman, eşyalarda meydana gelen arızanın tamir ücretini de mülk sahibi öder. Tamiri kiracı yaptırırsa bu masraflar da kira bedelinden düşülebilir.
BUNLARI BİLİN!
Borçlar Kanunu, kira ilişkileriyle ilgili tüm detayları ortaya koyuyor. Kanun, hangi durumda masrafı kimin ödeyeceğini de belirliyor. Kanuna göre, ev sahibinin öncelikle evi kiracıya kullanıma elverişli bir şekilde teslim etmesi ve sözleşme süresi boyunca bu elverişliliği sağlaması gerekiyor.
Kiralanan sonradan ayıplı duruma gelirse kiracı; Kiraya verenden ayıpların giderilmesini, Kira bedelinden ayıpla orantılı bir indirim yapılmasını, Zararının giderilmesini isteyebilir. Ancak, zararın giderilmesi istemi diğer seçimlik hakların kullanılmasını önlemez. Önemli ayıp durumunda kiracının sözleşmeyi fesih hakkı saklıdır.
SORUN GİDERİLMEZSE FESİH HAKKI
Eğer evde ya da işyerinde kullanımı elverişsiz hale getiren sorunlar mülk sahibi tarafından giderilmez ya da kiracının da kira bedelinden düşerek gidermesine izin verilmezse fesih hakkı doğar.
Borçlar Kanunu’nda bu konuda “Ayıbın, kiralananın öngörülen kullanıma elverişliliğini ortadan kaldırması ya da önemli ölçüde engellemesi ve verilen sürede giderilmemesi halinde kiracı, sözleşmeyi feshedebilir” ifadesi yer alıyor.
ZARAR VARSA
Eğer kiracı mülkteki bir eşyaya zarar verdiyse, kullanım ömrünü tamamlamadan kötü kullanımdan dolayı eskiyen veya kırılan bir eşya varsa, bu masrafları kiracının ödemesi gerekiyor. Eğer ödeme yapmazsa ya da zararı gidermezse, bu masrafları eve girerken ödediği depozitodan karşılanıyor. Bu durumda depozitosunu geri alamıyor.
İNDİRİM İSTENEBİLİR
Kiracı, kiralananın kullanımını etkileyen ayıpların varlığı halinde, bu ayıpların kiraya veren tarafından öğrenilmesinden ayıbın giderilmesine kadar geçen süre için, kira bedelinden ayıpla orantılı bir indirim yapılmasını isteyebilir. Öte yandan mülk sahibinin eğer imkanı varsa, kiralanandaki ayıbı gidermek yerine, uygun bir süre içinde ayıpsız benzeriyle değiştirme hakkı da bulunuyor.
SİGORTA,VERGİ EV SAHİBİNİN
Kiralanan ev veya işyeri ile ilgili DASK gibi zorunlu sigorta, Emlak Vergisi gibi vergi ödemelerini ev sahibi ödemekle yükümlü. Eğer bu ödemeleri kiracının ödemesi istenirse, kiradan düşülebilir.
AİDATI KİM ÖDER?
Kiracı, kiralananın olağan kullanımı için gerekli temizlik ve bakım giderlerini ödemekle yükümlüdür. Ancak site yönetiminin aidatı kiracıdan alamadığı durumda ev sahibine müracaat etme hakkı bulunuyor.
Bu nedenle ev sahipleri, kiracısından aidatın ödendiğine dair banka dekontunu talep etmeli. Kira kontratında aksi belirtilmedikçe su, elektrik gibi faturaları da kiracı öder. Bu masraflar kira bedelinden düşülemez.
