Son dakika haberi: Dünyanın en büyüğüydü... 'Canavar' artık yok!

Koronavirüs salgınını bir an unutturan ve bütün dünyayı alarma geçiren tehlikede yeni bir gelişme yaşandı. Bilim insanları, çarpışmayla insanlığın sonu getirebilecek felaketler zincirinin ilk halkasının tetiklenebileceği uyarısında bulunuyordu. Bir zamanlar Jameika kadar büyük olduğu bilinen ve dünyanın en büyük buzdağı olan A68A'dan kopan dev parça, Güney Atlantik'te Güney Georgia Adası'na doğru sürükleniyordu. İngiltere hükümeti buzdağına ocak ayında bir araştırma ekibi göndermişti. Bir zamanlar dünyanın en büyük buz dağı olan A68'in eriyerek birçok ufak parçaya ayrıldığı açıklandı. A68, Temmuz 2017'de Antarktika sınırındaki Larsen C Kıta Sahanlığı'ndan kopmuştu. Uydu görüntüleri, Antarktika'dan koptuktan sonra bölünen iki dev parçanın, birlikte Güney Georgia'nın 135 kilometre kadar güneydoğusunda sürüklendiğini göstermişti. 2017'de Larsen C Kıta Sahanlığı'ndan koptuğunda 5 bin 800 kilometre kare büyüklüğünde olan buzdağının yüz ölçümü, 2 bin 450 kilometre kareye kadar inmişti. ABD Ulusal Buz Dairesi, uydu görüntülerinin buz dağının sayısız ufak parçaya ayrıldığını gösterdiğini ve artık takip edilemediğini açıkladı. Buz dağı koptuktan sonra akıntılar ve şiddetli rüzgarların etkisiyle hızla kuzeye doğru sürüklenmişti. Buzdağının, yedi milyon penguen dahil 30 milyon kadar kuş ve 2 milyon fokun yaşadığı tahmin edilen Güney Georgia Adası'na çarparak karaya oturması halinde bölgedeki penguenler ve fokların besin kaynaklarına ulaşma yollarının kapanacağından endişe ediliyordu. Geçen yıl Aralık ayında buz dağının Güney Atlantik'teki Güney Georgia Adası'na çarpma ihtimali olduğu belirtildiğinde büyük panik yaşanmıştı. Bilim insanları, çarpışmayla insanlığın sonu getirebilecek felaketler zincirinin ilk halkasının tetiklenebileceği uyarısında bulunuyordu. Sonradan buz dağının parçalanmasıyla bu risk ortadan kalkmıştı. Buz dağının erimesinde, alçak olması da etkili oldu. Ortalama yüksekliği yaklaşık 230 metreydi. Birçok buzulbilimci A68'in Antartika kıta sahanlığından kopmasının doğal bir süreç olduğu görüşünde. Buz sahanlıkları kar yağışından kaynaklanan birikimi dengeleyebilmek için ana kütleden kopabiliyor. Çoğu bilim insanı bu nedenle A68'in kopuşunun insan kaynaklı iklim kriziyle doğrudan ilgili olmadığını düşünüyor. A68a'nın kuzeye yolculuğunu izleyen İngiliz Antarktik Araştırması'nın uzaktan algılama sorumlusu Andrew Fleming, Buzdağı parçalandıkça, binlerce küçük buzdağı bölgedeki nakliye şeritlerini engelleme olasılığına sahip demişti. Avrupa Uzay Ajansı tarafından sağlanan görüntüler ve İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin uçuşları tarafından edinilen bilgileri inceleyen Andrew Fleming, halen A68a olarak adlandırılan en büyük bölümün New York kadar büyük olduğunu hatırlatmıştı. Buzdağının erimesiyle deniz suyu sıcaklığının değişeceği, çok büyük miktarlarda tatlı su açığa çıkacağı için planktonik organizmalardan balinalara bölgedeki tüm deniz canlılarının yaşamının olumsuz etkileneceği düşünülüyor. Uzmanlar yine de buzdağı parçalarının penguen ve fokların ana besin kaynakları olan balık ve kril bulmasını güçleştirebileceğini söylüyor. Geçtiğimiz Nisan ayında 5 bin 100 kilometrekareye kadar küçülen A68a'nın niye bölündüğü tam olarak bilinmese de ESA denizin, buzdağının ilerlediği rotada parçalanmasına neden olabilecek kadar sığ olabileceğini bildirmişti. Temmuz 2017'de Larsen C Kıta Sahanlığı'ndan kopan A68a, yakın bir zamana kadar dünyanın en büyük buzdağıydı. Antarktika'nın Weddell denizindeki A-23a, yaklaşık 4 bin metrekarelik yüzölçümüyle unvanın yeni sahibi oldu. Karşılaştırma için rakamlara göz atmak yeterli: Rize 3 bin 920 kilometrekareyken, İstanbul'un yüzölçümü 5 bin 343 kilometrekare. Zaman içinde kütlesinin önemli bir bölümünü kaybeden buzdağı, kıta sahanlığından koptuğunda Lüksemburg'un iki katı kadar bir yüzölçümüne (5 bin 800 kilometre kare) sahipti. Geçmişte buzdağının çarpa tehlikesinin yaşandığı Güney Georgia'da kışın daimi yerleşim yok. Yaz aylarında adada 30 kadar kişi ikamet ediyor. Ancak Güney Georgia, penguenler ve balıkçıllar için dünyanın en önemli üreme alanı. Adada yedi milyon penguen dahil 30 milyon kadar kuş ve iki milyon fokun yaşadığı tahmin ediliyor.