Son Dakika... Parçalandı! İstanbul'dan büyüktü, şimdi Rize'den küçük...
22.12.2020 - 12:30 | Son Güncellenme:
İnsanlığın sonu getirebilecek felaketler zincirinin ilk halkasını tetiklemesinden korkuluyordu, adım adım izlenen devden bir parça daha koptu. 29 Kasım-17 Aralık arasında çekilen fotoğraflar yayınlanırken, tehlikenin nereye yöneleceği belirsizliğini koruyor.
Koronavirüs salgınını bir an unutturan ve bütün dünyayı alarma geçiren tehlikede yeni gelişme yaşandı, yeryüzünün en büyüğü yeniden parçalandı.
Bilim insanları, çarpışmayla insanlığın sonu getirebilecek felaketler zincirinin ilk halkasının tetiklenebileceği uyarısında bulunuyordu.
Antarktika'daki Larsen C buz tabakasından koptuğunda yüzölçümü 6 bin kilometrekare olan ve adım adım izlenen meşhur A68a buzdağı, bir kere daha bölündü.
Avrupa Uzay Ajansı'nın (ESA) gözlem uydularından Kopernik-3'ün 29 Kasım-17 Aralık arasında çektiği fotoğraflar, bu durumu gözler önüne serdi.
Kopan parçaya A-68d adının verilmesi bekleniyor. Yaklaşık 140 kilometrekarelik buzdağının nereye doğru yöneleceği henüz bir soru işareti.
Nisan ayında 5 bin 100 kilometrekareye kadar küçülen A68a'nın niye bölündüğü tam olarak bilinmese de ESA denizin, buzdağının ilerlediği rotada parçalanmasına neden olabilecek kadar sığ olabileceğini bildirdi.
ESA, buzdağının nasıl ilerleyerek parçalandığını fotoğraflarla gösterdi. Bölgede deniz yaklaşık 200 metre derinliğe sahip.
Yüzölçümü 3 bin 700 kilometrekare civarına düşen A68a, Arjantin'in doğusundaki Güney Georgia Adası'na çarpacak gibi ilerliyor. Çarpışmanın bir ay içinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor.
A68a adlı buzdağının, 3.528 kilometre yüzölçümü olan adaya 90 kilometre kadar yaklaştığı geçen hafta duyurulmuştu.
Temmuz 2017'de Larsen C Kıta Sahanlığı'ndan kopan A68a, yakın bir zamana kadar dünyanın en büyük buzdağıydı.
Antarktika'nın Weddell denizindeki A-23a, yaklaşık 4 bin metrekarelik yüzölçümüyle unvanın yeni sahibi oldu.
Karşılaştırma için rakamlara göz atmak yeterli: Rize 3 bin 920 kilometrekareyken, İstanbul'un yüzölçümü 5 bin 343 kilometrekare.
Zaman içinde kütlesinin önemli bir bölümünü kaybeden buzdağı, kıta sahanlığından koptuğunda Lüksemburg'un iki katı kadar bir yüzölçümüne (5 bin 800 kilometre kare) sahipti.
İngiliz Antarktik Araştırma Kurumu'nda görevli inceleme ekibinin Ocak sonunda bölgede olması bekleniyor. Ekibin uzaktan kumanda edilen iki sualtı planörü ve diğer cihazlarla örnek toplayarak buzdağının çevresine etkilerini inceleyeceği belirtiliyor.
Güney Georgia'da kışın daimi yerleşim yok. Yaz aylarında adada 30 kadar kişi ikamet ediyor. Ancak Güney Georgia, penguenler ve balıkçıllar için dünyanın en önemli üreme alanı.
Adada yedi milyon penguen dahil 30 milyon kadar kuş ve iki milyon fokun yaşadığı tahmin ediliyor.
Dünyanın en büyük buzdağı unvanını kaybeden A68a'nın bu hayvanlarla adayı besleyen kaynaklar arasındaki yolları kapatmasından korkuluyor.
200 metre derinliğe sahip olan buzdağının erimesiyle deniz suyu sıcaklığının değişecek olması en ciddi kaygılardan biri.
Bunun sonucunda çok büyük miktarlarda tatlı su açığa çıkacağı için planktonik organizmalardan balinaya bölgedeki tüm deniz canlılarının yaşamının olumsuz etkileneceği belirtiliyor.
Uzmanlar, buzdağının adaya çarptıktan sonra kara oturmasıyla bölgedeki besin zincirinin bozulacağını kaydediyor. Bunun sonucu olarak penguen ve fokların ana besin kaynağı olan balık ve kril bulmasının güçleşeceğini söylüyor.
