İdam ipi eşine gönderildi

27 Mayıs 1960 darbesi ile demokrasiye darbe vuruldu ve yönetime el konuldu. Darbe gecesi Başbakan Menderes, Eskişehir’de bulunuyordu. Konya’ya gitmek için geçtiği Kütahya’da daha sonra Hava Kuvvetleri Komutanı olacak Mahsin Batur’un da yer aldığı havacı subaylar tarafından tutuklandı. Darbenin ardından en trajik sahneler Yassıada’da yaşandı. Yassıada’da oluşturulan mahkemedeki davalar, 14 Ekim 1960’da başladı ve 15 Eylül 1961 tarihinde son buldu. Köpek Davası ve Bebek Davası ile bu yargılama, traji-komik bir nitelik kazandı.

Cemal Gürsel başkanlığındaki Milli Birlik Komitesi, Celal Bayar, Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu dışındakilerin idam cezasını affetti. Celal Bayar’ın cezası yaş haddi nedeniyle ömür boyu hapse çevrildi. Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan, 16 Eylül 1961 tarihinde sabaha karşı idam edildi. Menderes ise 17 Eylül 1961‘de İmralı Adası’na götürüldü.

‘Saadetler dilerim’

İlk durak, komutanın odası oldu. İdam kararı yüzüne okundu. Menderes’in dilinden “Allah milletimize zeval vermesin” cümlesi döküldü. Menderes’in idam sehpasına çıkarıldıktan sonraki son sözleri, “Hayata veda etmek üzere olduğum şu anda devletim ve milletime ebedi saadetler dilerim. Bu anda karımı ve çocuklarımı şefkatle anıyorum” oldu. Menderes, 17 Eylül’de saat 13.21’de İmralı Adası’nda idam edildi.

Adnan Menderes’in idam edilmemesi için ise dünya ayaktaydı. Ancak askeri yönetim idamda ısrarlıydı. Menderes’i asmak için infazın sabah karşı olması şeklindeki idam geleneği bile bir tarafa bırakılmıştı. Acılı eş Berrin Menderes’in Ankara’daki evine idamdan 9 gün sonra bir bohça içinde idam ipi ve gömleği gönderildi. Evin kapısına idam kararı asıldı. Berrin Hanım’dan Menderes’in son gün yiyip içtiklerinin parası ile imam ve cellat masrafı da alındı. TBMM, 1990 yılında çıkardığı yasayla, Menderes, Polatkan ve Zorlu’ya itibarlarını iade etti.

‘Ömrünü Türkiye’nin güçlenmesine adadı’

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Adnan Menderes ile Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan’ın idam edilmelerinin yıl dönümü dolayısıyla mesaj yayımladı. Menderes’in, ömrünü Türkiye’nin demokratikleşmesine, gelişmesine, güçlenmesine ve kalkınmasına adamış büyük bir devlet adamı olduğunu vurgulayan Erdoğan, idam edilişinin 58’inci yıl dönümünde kendisini büyük hüzünle yad ettiğini belirtti. Erdoğan, “Milletimizin gönlünde şehit sıfatıyla yerini almış olan Menderes ve arkadaşlarına Allah’tan rahmet, necip milletimize başsağlığı diliyorum” ifadelerini kullandı.