Geçmişe kuş bakışı bakmak!

Aslı Onat

Ressam Utku Dervent’in son döneminden yapıtlarını bir araya getiren sergisi, Çukurcuma’da bulunan Article Art Gallery’de sürüyor. Dervent, 2003-2007 tarihleri arasındaki dört yıllık dönemde ürettiği 19 resimden oluşan serginin, bir tür 'mini retrospektif’ özelliği taşıdığını belirtiyor.
Canlı renklerin hâkim olduğu tabloları kaba bir tabirle geometrik olanlar ve olmayanlar gibi iki gruba ayırmak mümkün. Geometrik yapıları sıkça kullanmasında, gördüğü mimari eğitiminin etkili olduğunu söyleyen Dervent, mimarideki görme yönteminin günlük yaşamdaki bakış açılarının dışına çıkmasını sağladığını söylüyor:
“Çok kabaca tarif edersek, kuş bakışıyla bakmak bu. Bu bakış açısı, kendini insani olmayan bir odağa taşımak gibi bir imkânsızlığı içeriyor. Ve bu bakış açısını zamana yansıttığınızda, geçmişe bütün olarak bakmak gibi bir nitelik kazanıyor. Geometri ise, biçimlerin ilişkisini tanımlamada müthiş kolaylıklar sağlıyor.”

'Belleğimiz arınmalı’
Dervent, bilgi ve bellek konularında fazlasıyla kafa yoran bir sanatçı. Ressam, bilginin ve belleğin bir yandan insanı geliştirirken diğer yandan da engellediğini düşünüyor. Bu fikrinin arkasında da Engin Geçtan’ın bir söyleşisinde kendisine yöneltilen “İşinizde en zorlandığınız durum nedir?” sorusuna verdiği “Enformasyon fazlası” yanıtının yattığını söylüyor:
“Karar vermek için her zaman bilgiye ihtiyacımız var. Bilgi olmadığı zaman hareket edemiyoruz. O cümle, aslında içinde bulunduğum duruma tercüman oldu. Sürekli biriktirirken bir yandan da ayıklamam gerekirmiş. Çünkü o yığın bir noktadan sonra çöp haline gelebiliyor. Ve o yoğunluk içerisinde ihtiyacınız olan bilgiyi de bulmanız zorlaşıyor. Bu anlamda belleğimizin bir arınmaya ihtiyacı var.”
Sanatçılıkla eğitimciliği bir arada yürüten Dervent, 2003’e kadar anaokulu öğrencileriyle üniversite öğrencilerine aynı dönemde ders verdi. Bir eğitimci olarak iki kuşak arasındaki farkı gözlemlemenin çok faydasını gördüğünü söyleyen ressam, yakın zamanda baba oluşuyla kendi kişisel muhasebesini de daha iyi yaptığını söylüyor:
“Benzer bir duyguyu anaokulu öğrencileriyle de yaşamıştım ama o haftada bir gün, bir - iki saatti yalnızca. Oysa çocuğunuzla her gün berabersiniz; onda hayalinizdeki kendi büyüme sürecinizi gözlemliyorsunuz ve daha yoğun bir öğrenme süreci var ortada...”

'Kültürel değere saygı yok’
Söz, Türkiye’deki plastik sanatlar ortamına geldiğinde, kendisinin bu konuda karamsar olduğunu öğreniyoruz. Yurtdışına çıkıp neler yapıldığını ve izleyicinin yaklaşımını gördükten sonra Türkiye’deki sanatın hangi noktada olduğunu daha iyi algıladığını söyleyen Dervent, “Bu sadece sanatla da ilgili değil; bizim toplumumuzda insanların birbirleriyle ve çevreyle ilişkileri, toplumsal bilinçleri o kadar zayıf ki, benzeri durumları farklı kültürlerde görüp de karşılaştırmadan önce size normal gelen birçok şeyin, aslında normal olmadığını anlıyorsunuz” diyor.
Kültürel değerlerimize saygı göstermememizi eleştiren ressam, “İstanbul Resim Heykel Müzesi’nin metruk halde oluşu çok acı. Kültür sanatın belleği olan yapıtlar çürüyor orada. Sıradan izleyiciyi geçtim, sanatçılar da buna yeterli tepkiyi göstermiyorlar. Halbuki bunu engellemek için çok büyük bir kamuoyu baskısı oluşturulabilir” diye bitiriyor sözlerini.
Sergi, 17 Haziran’a kadar sürüyor. (0212) 251 86 07