Edebiyat Fakültesi'nden Prof. Dr. Nuri Bilgin başkanlığında yürütülen çalışmanın içeriğine yönelik bilgi notu şöyle:"Ege Üniversitesi'nde çeşitli sosyal bilimler alanında çalışan bir grup araştırmacı olarak, Türkiye Cumhuriyeti'ni, tarih ve kolektif bellek ilişkileri çerçevesinde yeniden anlamaya çalışıyoruz.Bu amaçla, historiyografik bir çerçevede, cumhuriyet döneminin 'sembol' şahsiyetlerini kapsayan bir 'bellek envanteri' oluşturmayı ve kişilerin katkılarını bir kitapta toplamayı planlıyoruz.Bu envanterde yer alacak kişilerin;. Cumhuriyet döneminde yaşamış veya eser vermiş olmaları. Kendi anlayışlarına göre de olsa, cumhuriyetin ruhunu, temel değerlerini az çok taşımaları. Yaşadıkları dönemde veya sonradan, toplumsal bir etkide bulunmaları öngörülmektedir.Bu kişiler, bilim adamı, araştırmacı, yazar, edebiyatçı, şair, gazeteci, işadamı, girişimci, sanayici, asker, bürokrat, yönetici, siyaset adamı gibi farklı yanlarıyla öne çıkmış, çeşitli meslek veya alanlarından kişiler olabilir. Envanteri, konuyla az çok ilgili çeşitli uzman veya entelektüellerin önerileriyle oluşturmayı planlıyoruz.Bu tür bir envanterde yer almasını uygun bulduğunuz 20 civarında isim belirtmenizi arzu ediyoruz (isterseniz daha fazla da yazabilirsiniz). Mümkünse isim önerilerini ekteki boş liste üzerinde iletiniz. Nihayet ek satırına, eğer varsa, sizin önemli bulduğunuz, fakat hâlâ hayatta olan ve yaşı oldukça ilerlemiş kişilerden de birkaç isim yazabilirsiniz..." Ege Üniversitesi ilginç bir çalışma başlattı. Cumhuriyete can veren ve bu yolda iz bırakan isimleri belirliyor. Evet, oldukça ilginç bir liste ortaya çıkacak. 100 Türk Büyüğü'nün seçiminde olduğu gibi bu konuda da büyük tartışmalar yaşanırsa hiç şaşırmamak gerekir.Atatürk'le başlayan, İnönü ile devam eden listeye bakalım kimler girecek? Aslında önce kategoriler belirlenip ardında bir sıralama yapılmış olsaydı, sanki listelerin oluşturulması daha bir kolay olurdu. Örneğin eğitim denildiğinde akla ilk gelen isim Hasan Âli Yücel, basında da Yunus Nadi olabilirdi.Aslında düşündükçe akla çok farklı isimler geliyor. Ama üzerinde uzun uzun düşünmek gerekiyor. Yoksa birini yazıp diğerlerini unutmak gerçekten büyük rahatsızlıklar yaratabilir. İşte bu yüzden gelin bu listeyi hep birlikte hazırlayalım.Sizler aklınıza gelen isimleri bildirin, biz de bunları derledikten sonra, 20-25 kişilik bir liste hazırlayıp Ege Üniversitesi'ne gönderelim. Böylece, daha objektif bir liste ortaya koymuş oluruz.Sporda, sanatta, akademik hayatta, politikada öylesine çok isim akla geliyor ki, ama daha önemlisi, ilk anda akla gelmeyenler. Oysa eminim ki bugüne kadar kamuoyunun vitrinine çıkmayan, çok çok önemli isimler var, Türkiye Cumhuriyeti'ne ruh veren.Örneğin Kâzım Karabekir Paşa... İstanbul'un "Tutuklayın" diye emir verdiği bir ortamda, Mustafa Kemal Paşa'ya bağlılığını bildirip onun Ankara'ya çok daha güçlü gitmesini sağlamasaydı ne olurdu? Ya da dönemin Sivas valisi? Ağırlamayıp da kente giriş-çıkışına yasak koysaydı?..Evet, üzerinde çok çok düşünülmesi gereken bir çalışma. Birilerini onore ederken, başkalarını kesinlikle rencide etmemeli. Özetin özeti: Tarihi sorgularken, tarihe iz bırakanları belirlerken, her zamankinden çok daha titiz olmamız gereken bir dönemden geçiyoruz. Tarihi gerçeklerin böylesine saptırıldığı bir dönem!.. aguclu@milliyet.com.tr Listeye kimler girecek?
