PİRE İÇİN TWITTER’I YAKMAK!

Küresel medyanın son fenomeni sayılan Twitter’a ülke genelinde erişim yasağı; sadece internet hukukuna ilişkin sorunları yeniden gündeme taşımakla kalmadı, aynı zamanda insan hakları ve özgürlüklerinin ihlali konusunu da yeniden tartışmalı hale getirdi.
21. yüzyılda iletişim politikaları üzerine görüş bildiren uzmanlar; internetin sadece medyada politik kültürü dönüştüren, özgürlükçü bir rol üstlendiğini, bu durumun kurumların kamusal politika oluşturma konusundaki kaygılarını da artırdığı düşüncesinde. Dolayısıyla erişim engelleme kararları sadece hukuka aykırı içeriğe yönelik uygulanmayıp, diğer bütün kullanıcıları da hedef alıyor. Bu da haliyle Anayasa’da ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde tanımlanmış temel hak ve özgürlüklerin ihlal edilmesine yol açıyor.

You Tube ve Twitter
Twitter’a erişimin bütün kullanıcıları hedef almasını yetkililer; 4 kullanıcının kişilik haklarını zedeleyici içeriğin twitter’dan kaldırılmaması olarak açıklıyor. Ancak 2010’da You Tube’un Deniz Baykal’la ilgili kendileriyle temasa geçen Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’na söz konusu görüntüleri siteden kaldırdığını bildirmesine karşın, Kasım 2010’dan 2011’in ilk ayları kadar site yasaklı kalmıştı.
Yine Atatürk’e hakaret edildiği gerekçesiyle mahkemelerin verdiği tedbir amaçlı bir kararla YouTube’a erişimin engellenmesi sonrasında da Google Sites ve Last.fm başvuruları mahkemenin incelemeye almış olduğu ilk erişim engelleme başvuruları olarak kayda geçti. Bu durum sadece Türkiye açısından değil, aynı zamanda bütün Avrupa Konseyi ülkeleri açısından da önemli davalar oldu.

AİHM Google kararı
AİHM bir sitede “Atatürk’ü anısına hakaret” iddiasıyla başka bir kullanıcı hakkında yapılan işlem nedeniyle ve Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın (TİB) “ihlale neden olan içeriği yasaklamanın tek yolu” olarak tüm Google Sites hizmeti alınarak hazırlanmış tüm web sitelerini yasaklaması üzerine erişilmez kılınmasını evrensel hukuka aykırı buldu. Çünkü ne Google Sites hizmetinin ne de sitenin ihlale neden olan içerikle doğrudan bir ilgileri yoktu.
AİHM erişim yasağına dayanak oluşturan o tarihteki 5651 Sayılı İnternet Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Kanunun 8. Maddesi’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) “öngörülebilirlik” ilkesine yanıt oluşturamadığını da açıkladı. Ayrıca mahkeme, başvuru sahibinin Türkiye’deki uygulamalar yoluyla demokratik bir toplumda olması gerektiği gibi hukukun korumasından faydalanamadığını bildirdi; AİHS’nin 10/1 Maddesi’nde ifade özgürlüğünün “coğrafi sınır gözetmediğinin” öngörüldüğünü de hatırlattı.

Yasak çözüm değil
Dünyayı çepeçevre saran bir ağ üzerinde oluşan yeni bir yaşam tarzıyla karşı karşıya bulunduğumuzu, Twitter kapatılmasını bu yeni yaşam tarzı bağlamında teknik ve sosyal açıdan incelemek gerektiğini belirten Kadir Has Üniversitesi Yeni Medya Bölümü Öğretim Görevlisi İsmail Hakkı Polat, teknik açıdan İnternet ağı üzerinde bir noktaya yani bir siteye erişmenin milyonlarca rotası ve yöntemi olduğunu, özellikle yeni kuşağın bu alana çok hakim olduğunu hatırlatıyor. İşin sosyal boyutunda ise yasak çözüm değil.
Ancak diğer tarafta internet kaynaklı mahremiyetten hakarete, nefret söyleminden çocuk pornosuna, siber dolandırıcılıktan telif hakkı ihlaline pek çok yasal olmayan durum söz konusu

Engellemek çözüm değil
Peki çözüm ne? Sorusuna bilişim medyası alanında uzman İsmail Hakkı Polat ise şu yanıtı veriyor:
1) Öncelikle şunu söylemek lazım. Bu işin kesin ve hap misali bir çözümü yok. Şu anda dünyanın her yerindeki yönetim erkleri İnternet kaynaklı sorunlarla baş etmeye çalışıyor. Burada yapılması gereken ilk şey, bu yeni ağın yapısını ve kültürünü yani ruhunu anlamaya çalışmak. Bu yapılırsa, yel değirmenlerine saldırıldığı idrak edilir ve çözümler de bu yeni durumun idraki üzerinden geliştirilir.
2) İkinci olarak madem İnternet denetlenmesi zor bir alan ve her türlü ihlalin önlenmesi zor. O halde bu alandaki iletişimi artırmak ve etkin bir iletişim stratejisi ve rasyonel argümanlarla haklılık zemini oluşturmak, çözüm için en gerçekçi yol. Bu bağlamda, yalan ya da propagandist yaklaşımların, kısa vadede geçer akçe gibi görünse de, uzun vadede sahibine çok daha büyük zarar vereceğini de gözden ırak tutmamalı.
3) Yasal açıdan İnternet üzerindeki bir sosyal platformu kapatmak, yolda size küfür eden biri yüzünden o yolu kapattırmaya benzer. Burada söz konusu platformu kapatmak yerine bu yasal ihlali yapan kişiyi sapmaya odaklanmak, daha doğru bir yaklaşım.
4) En önemli çözüm de, bu konunun kısa vadeli çözümü olmadığını idrak edip çok geç kaldığımız eğitim, bilinçlendirme ve siber dünyanın dönüştürdüğü normları da göz önüne alarak yeni bir toplum mutabakatı üzerine kafa yormak. Bu da, şeffaf, hiç kimseyi ötekileştirmeyen, yazısız (sanal) bir anayasa bilinciyle donanmış yeni bir toplum anlayışı demek.