Deniz Kilislioğlu

Kovid-19 salgınında yeni perde “delta” ardından da ortaya çıkan “delta plus” varyantı. Virüs, insanlığa hem kendisini hem de “Tüm dünyada herkes aşılanmadan, kimse güvende olamayacak” söylemini sıklıkla hatırlatıyor. İç hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Mustafa Çetiner de buna dikkat çekiyor ve “Bulaşın çok yüksek olduğu yerlerden çıkan virüs varyantları, dönüp dolaşıp bu mücadelede çok başarılı olduğunu söyleyen İngiltere gibi ülkeleri vuruyor” diyor.

Bu yüzden aşıya eşit erişim hayati önem taşıyor. Örneğin İsrail aşılamanın en başarılı olduğu ülkeydi; ancak vaka sayıları artmaya başlayınca ve bunların yüzde 70’i delta varyantı olunca, tedbirler geri geldi. İsrail Sağlık Bakanlığı’nın bu vakaların üçte birinin aşılanan kişiler olduğunu açıklaması da endişeleri artıran bir başka veriydi.

Virüsün kaynağında durum

Virüsün kaynağı olan, 1.3 milyar nüfuslu Hindistan’da vaka sayıları 30 milyonu zaten geçmişti, günlük vaka sayıları da

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve ABD Başkanı Joe Biden zirvesinde taraflar, S-400 ve YPG’ye destek konusunda pozisyonlarından geri adım atmadı. İlerlemenin kaydedildiği alan, tahmin edildiği gibi Afganistan oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD ve koalisyon güçlerinin 11 Eylül’de Afganistan’dan çekilmesinden sonra istenirse Türkiye’nin ülkede kalabileceğini; ancak bu noktada ABD’nin diplomatik, lojistik ve mali desteğinin önemli olduğuna dikkat çekti. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan da bu desteğin verilmesinde mutabık kaldıklarını duyurdu. Türkiye, Kabil Hamid Karzai Havalimanı’nın güvenliği ve işletmesine talip ancak bu görevde tek başına kalmak istemiyor. Türkiye, Cumhurbaşkanı’nın ifadesiyle “Pakistan ve Macaristan’ı da yanında görmek istiyor.”

Üstlenilecek görevin çerçevesi ne olacak, hangi ülkeler bu misyonla elini taşın altına koyacak, bu soruların cevapları henüz belirsiz. Kaldı ki Cumhurbaşkanı’nın vurguladığı gibi Taliban da önemli bir faktör ve Taliban sözcüleri

Bu haftanın gündemini ağırlıklı olarak “gelecek haftanın gündemi” belirledi desek yanlış olmaz. Bütün dikkatler hafta başında yapılacak NATO Liderler Zirvesi’ne ve o zirve marjında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ABD Başkanı Joe Biden ile yapacağı ilk
yüz yüze görüşmeye çevrildi.

Ortak payda...

Aslında bu buluşmadan sonra uzun süredir krizde olan Türk-Amerikan ilişkilerinin bir anda düzeleceğini öngörmek biraz saflık olur. Türkiye açısından masada ABD’nin YPG-PKK’ya askeri ve siyasi desteğiyle Fethullah Gülen’in iadesi konusu; ABD açısından ise Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400 füzeleri ve ABD’li yetkililerin ifadesiyle “Türkiye’nin demokratik değerlerden uzaklaşma eğilimleri” var. Pozisyon sertlikleri varken bu sorunların aşılıp yeni bir döneme girilemeyeceği açık. Fakat bir süredir ikili ilişkilerde ortak paydada buluşulabilecek bir konu var gibi görünüyor, o da Afganistan...

En kritik soru

Zirve öncesi bu konuda birkaç dikkat çekici

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu hafta yaptığı “Mahmur, Kandil’in kuluçka yuvasıdır, BM temizlemediği takdirde bir BM üyesi olarak biz temizleriz” sözleri, dikkatleri yeniden bu kampa çevirdi. 1990’lı yılların başında Türkiye’nin Irak sınırındaki bölgelerden Irak’a göç yaşanmış ve 1998 yılında Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK/UNHCR) bu kişiler için Mahmur kampını kurmuştu.

Ancak BM, Irak’ta pek çok farklı dönüm noktasında kamp üzerindeki kontrolünü kaybetti. Bu dönüm noktalarından biri, 2003’te BM’nin Bağdat’taki binasının bombalanmasının ardından, örgütün Irak ofisini kapatma kararıydı. Bir diğeri ise 2014 yılında DAEŞ’in saldırılarıyla Mahmur’da etkili olmaya başlamasıydı.

En az 3 yıldır sayım yok

Kampta bugün sivil, kadın ve çocuklar dahil yaklaşık 10 bin kişinin olduğu tahmin edilirken, PKK’nın buradaki nüfusu kalkan olarak kullandığı sıklıkla tekrarlanıyor. Mahmur kampı kâğıt üzerinde Birleşmiş Milletler Mülteciler

Bu hafta ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Ortadoğu turunu dikkatle izledik. Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın attığı tek taraflı adımlar ve “iki devletli çözüm” fikrinden uzaklaşması düşünüldüğünde, yeni ABD yönetiminin İsrail-Filistin konusunda nasıl bir politika izleyeceği merak ediliyordu.

İsrail’in Gazze saldırısı ve Washington’ın İsrail’e desteği bir fikir vermişti ama özellikle “iki devletli çözüm” konusunda Blinken’ın bu ziyarette vereceği mesajlar yine de önemliydi. Ne yazık ki Blinken’dan güçlü bir “iki devletli çözüm” vurgusu duymadık. Dahası Filistin yönetimiyle de görüşen ABD Dışişleri Bakanı, ısrarlı sorulara “Şu anda en önemli şey acil insani yardım (özellikle temiz su ve elektriğin sağlanması), sonrasında yeniden yapılandırma, yeniden inşa ve ekonominin kalkındırılması” cevabını verdi. Kuşkusuz bu yardımlar, Gazze’de yaşanan durum düşünüldüğünde önemli ancak sorunun temeline inmediği için de

Pandemi sürecinde tedavi yöntemlerinden, aşıların etkinliğine, virüsün yapısından, yaratabileceği tahribata kadar pek çok başlıkta araştırma yapıldı. Bu yayınların en güvenilir kabul edilenleri kuşkusuz “Lancet Tıp Dergisi”nde yayınlananlardı. Lancet öyle prestijli bir dergi ki, pandemi sürecinde ülkeler burada yayınlanan makalelere göre tedavilere yön verdi. Ancak Lancet, zaman zaman hata da yaptı. Dergi, yayınlandıktan sonrageri çektiği makaleler sebebiyle bazen tartışmaların odağına oturdu. Pandemide yıldızı parlayan Lancet’in Genel Yayın Yönetmeni Dr. RichardHorton’a, bu tartışmaları sordum...

Bir makalenin Lancet gibi prestijli bir dergide yayınlanması için belirli aşamalardangeçmesi gerekiyor. Bilim insanları makalelerini Lancet’e gönderiyor. Eğer editoryal kadroo makalenin orijinallik taşıdığını düşünüyorsa, o zaman ikinci aşamaya geçiliyor. Buna”harici inceleme” aşaması deniyor. Lancet dışındaki uzmanlardan bu makale hakkındagörüş bildirmeleri isteniyor. Her biri tıp eğitimli ve doktoralı dergi editörleri, bu

Tüm hafta, önce İsrail’in Mescid-i Aksa’ya müdahalesi, ardından İsrail polisinin Mescid-i Aksa ve Şeyh Cerrah’tan çekilmemesi üzerine Filistinlilerin eylemlerinin yayılmasını, Hamas’ın çok sayıda roket atışıyla İsrail kentlerini hedef almasını ve son olarak da İsrail’in Gazze’yi topçu atışlarıyla vurması sonucu ortaya çıkan insanlık dramını konuştuk.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), sadece Gazze saldırısında 200’den fazla konutun yıkıldığını, 10 bine yakın Filistinlinin evlerini terk ettiğini açıkladı. OCHA, Birleşmiş Milletler’in insani trajedilerle ilgilenen kurumu. BM’nin bir de deyim yerindeyse insani trajedilere seyirci kalan organı var: Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi. İsrail’in en büyük destekçisi ABD, Konsey’den “İsrail’i kınama kararı” bile çıkmaması için direniyor. ABD, diğer 4 daimi ve 10 geçici üyeye karşı İsrail için canhıraş mücadele veriyor. ABD bu hafta iki kez Güvenlik Konseyi’nin bırakın karar almasını, bir “başkanlık

Bu hafta başında Libya’ya adeta bir çıkarma yapıldı. Savunma ve Dışişleri Bakanları ile Genelkurmay ve MİT Başkanı bölgeye gitti. Libya Dışişleri Bakanı Necla Menguş, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmesinde Türkiye’ye Libya topraklarından çekilmesi için işbirliği çağrısı yaptı. Bu çağrı elbette sadece Türkiye için değil, tüm yabancı askerler ve yabancı savaşçılar içindi. Menguş’un bu çağrısının sebebi, Libya hakkında verilen bazı kararlar. Bunlardan biri 23 Ekim 2020 tarihli Libyalı tarafların Cenevre’de imzaladıkları anlaşma, diğeriyse 16 Nisan 2021’de BM Güvenlik Konseyi’nden çıkan karar...

Cenevre Mutabakatı 2021 Ocak sonuna kadar Libya’da ateşkesin sağlanması ve aynı süre içinde de tüm yabancı askerlerin, paralı savaşçıların ülkeden ayrılmasını öngörüyordu. Ancak üç aylık süre dolmasına rağmen ülkeden ne Sudanlı ne Çadlı ne de Rusya destekli olduğu bilinen Wagner güçlerine katılmış Suriyeli savaşçılar ayrıldı. Hal