'Kararı tanımıyorum diyebilir miyim?'
Üç ismin milletvekilliğinin düşmesiyle ilgili konuştuğumuz TBMM Başkanı Şentop, ‘Yargı bir karar vermiştir. Beğenmediğim kararları uygulamıyorum diyemez hiç kimse’ ifadesini kullandı.
Seçimin üzerinden iki yıl geçtikten sonra, biri CHP'den ikisi HDP'den üç ismin vekilliği 4 Haziran'da haklarındaki kesinleşmiş yargı kararının TBMM Genel Kurulu'nda okunması ile düştü. Bu, gerçekleşme olasılığı dönem başından bu yana hep konuşulan, zaman zaman nabız yoklanan ama bir yandan da 'ötelenmiş' havası olan bir konuydu. Olasılık gerçekleşir gerçekleşmez, muhalefet tepkisini hem TBMM Başkanı Mustafa Şentop'a yöneltti, hem de kararın zamanlamasını sorgulamaya başladı.
'Eleştiriler haksız'
CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, Şentop ile "müteaddit defalar" konuyu görüştüğünü belirterek, "Sayın Şentop aslında benim gibi düşündüğünü ama ayrıca hukukçulardan o da önceki Meclis Başkanı gibi görüş alacağını da söyledi" dedi. HDP grubundan da, Şentop'un Anayasa Komisyonu Başkanı olduğu dönemde dokunulmazlıklar konusundaki "yeniden seçim halinde, seçilenlerin dokunulmazlığı kaldırılan dosyalar bakımından dokunulmazlığı yeniden kazanacakları" görüşü gündeme getirilerek, "çelişkili" tavır imasında bulunuldu.
Şentop'a önce eleştirileri hatırlatarak, ne düşündüğünü sordum. Meclis Başkanı, haksız yere eleştirildiğini düşündüğünü ancak ciddiye almadığını söyledi. Devamını şöyle getirdi: "Bir doktoru bir berber eleştirse, yanlış ameliyat yaptın, yanlış kestin dese, ne diyecek doktor? Ciddiye almaz onu. Bu da öyle bir şey."
'Kendim de çalıştım'
Peki CHP'li Altay ile kaç kez görüştü ve "dönem sonuna bırakma" konusunda bir şey söyledi mi? Şentop, Altay'ın genel kurulda da sarf ettiği sözler için "Ne zaman konuşmuş benimle? Bu konuyu en son bir sene önce konuştuk. Daha sonra görüşmelerimiz oldu. Ama bu konuyu en son bir sene önce... Ondan sonra bir daha hiç açılmadı. O zaman dediğim şudur; 'Dosyalara bakıyorum.' 26. dönemde bireysel başvuru dolayısıyla itiraz olmamış*. İlk defa böyle bir itiraz olmuş. Görüş alacağımı, değerlendirmeler yapacağımı söyledim. Bireysel başvuru bağlamında hukukçularla da görüştüm, ben kendim de çalıştım. Ama kimse 'Bunu dönem sonuna bırakacağım' falan gibi bir şey söyleyemez. Kimseye söylemedim. Dönem sonuna bırakma diye bir şey olduğunu da hukuken kabul etmiyorum."
'Fikrim değişmedi'
TBMM Başkanı, komisyon başkanlığı dönemiyle kıyaslamalar için ise, "Bana o zaman böyle diyordun, şimdi bugün ne düşünüyorsun diye soruluyorsa, fikrim aynı. Değişmedi" dedi ama Yargıtay'ın kendisini gibi düşünmediğinin, verdiği karar ile ortaya çıktığını söyledi. Şentop şöyle devam etti:
"Yargıtay'ın o dairesindeki üyelerden sadece bir tanesi benim görüşüme de atıf yaparak, görüşünü ifade etti. Ama çoğunluk benim görüşüme katılmadı. Şöyle mi diyeceğim; 'Benim görüşüm Yargıtay'ın kararından farklı, ben bu kararı tanımıyorum' mu diyeceğim? Benim mahkeme kararını beğenip beğenmemem, mahkeme kararına katılıp katılmamamın bir önemi yok. Yargı bir karar vermiştir. Ben sadece kesin hüküm müdür değil midir o açıdan bakabilirim. 'Beğenmediğim kararları ayırıyorum uygulamıyorum, beğendiklerimi uyguluyorum' diyemez hiç kimse. Meclis Başkanı da diyemez."
'Ne kadar bekleyeceğiz?'
Yaptığı ilk açıklamada bireysel başvurunun etkili olmasını sağlamanın yolu olarak Anayasa değişikliğini gösteren TBMM Başkanı'na bu konuda bir girişimi olup olmayacağını da sordum. Bunu "Böyle bir şey yapılmalıdır" anlamında söylemediğini ancak elbette değerlendirilebileceğini belirten Şentop arkasından, "Ama bunu da nereye kadar yapacağız?" sorusunu ekledi. Ne demek istediğini şöyle anlattı:
"Bireysel başvuruyu tamam katalım. Peki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvuru? Onu da mı katalım? Onu katmazsak onun sonuçları da aynı." Şentop, "AYM, 2 sene sonra başvuruyu reddetse, AİHM'e gidilse, o da 3 sene sonra hak ihlâli var dese ne olacak? Biz ne kadar bekleyeceğiz?" sorusunu sordu ve "Hukukta ilanihaye işlerin sürüncemede kalması, belirsiz kalması kabul edilemez" diyerek de cevapladı.
* Şentop, 2016'da 8 milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılmasını kastediyor.
‘Tartışmak isterlerse oturur tartışırım’
Aynı zamanda bir hukukçu olan Meclis Başkanı’na son olarak “İçime sindi ya da sinmedi diyebilir misiniz?” diye sordum. Şentop, “Onu diyemem. Öyle bir değerlendirmeyi doğru bulmam. Hukuki olarak bir görüşümüz olur, mahkeme farklı bir karar verebilir. Sonuçta karar karardır. Benimle kararı tartışmak isterlerse, mahkemedeki hâkimlerle, hukukçularla oturur tartışırım. Burada mesele kesin hüküm var mıdır? Kesin hüküm olduktan sonra, ‘Ben farklı düşünüyorum, mahkeme kararını uygulamayacağım’ diyebilecek biri var mıdır? Bunu düşünebilen varsa, o zaman hapis cezası alınca ‘Ben farklı düşünüyorum hâkimden’ desinler içeri girmesinler ya da para cezalarını ödemesinler...” dedi.