“Yaşlı adamlar savaş ilan ederler. Fakat savaşıp ölmesi gerekenler gençlerdir.” Bu söz 1929-1933 yılları arasında görev yapmış eski ABD başkanı Herbert Hoover’a ait. Küresel tansiyonun bu denli yüksek olduğu zamanlarda dünyanın güç odaklarını kontrol eden yaşlı adamların kimler oldukları daha da önem kazanıyor. Buna ek olarak ne kadar yaşlı oldukları da tartışılıyor şu günlerde. ABD’de başkan ve bununla beraber başkomutan olma yarışı 77 yaşındaki Trump ile 81 yaşındaki Biden arasında geçecek gibi gözüküyor. Gençleri ölüme götürecek kararları alma yetkisine sahip olacak bir kişinin akli melekelerine ne kadar hakim olduğu elbette hayati önem taşıyor.
Biden’ın hafıza problemi
Geçtiğimiz hafta içinde Biden’ın yeterliliği yeniden gündem oldu. Gizli belgeleri evinde tuttuğu için hakkında düzenlenen soruşturmada Biden’a karşı dava açılmaması kararı çıktı. Ancak soruşturmayı yürüten özel yetkili savcı Robert Hur öyle bir cümle kullandı ki, Biden o cümleyi okumak yerine muhtemelen mahkemeye çıkmayı yeğlerdi. “Bize ifade verirken olduğu gibi jüriye karşı da sempatik, hafıza sorunu yaşayan iyi niyetli bir yaşlı adam profili çizmesi olasıdır.” Biden’ın yargılanması durumunda jürinin makul şüphenin ötesinde kesin bir karara varamayacağını düşünen savcı Hur, bu sebeple dava açmayacağını belirtti. Bir nevi bu yaşlı adama acıyın, kötü niyeti yok şeklinde Biden’ı siyasi arenada kurtların önüne attı.
İşin trajikomik yanı, Biden rapora karşı kendini kameralar karşısında savunduktan dakikalar sonra, aynı konuşma esnasında, bu sefer de “Meksika başkanı Sisi” diye bir gaf daha yaptı. Havayla tokalaşan, gaf üstüne gaf yapan, zaman zaman yürümekte ve ayakta durmakta zorlandığı gözlemlenen bir kişinin dünyanın nükleer güçlerinden birinin devlet başkanı olması tüm insanlığı ilgilendiriyor. Son NBC News anketine göre Amerikalıların yüzde 76’sı Biden’ın mental sağlığı hakkında endişe duyuyor. Amerika gerçekten anayasal düzene isyancılıkla suçlanan Trump ile “sevimli büyükbaba” Biden’dan başka aday nasıl çıkaramıyor hayret edilecek bir durum.
Alternatif senaryolar, komplo teorileri
Gerçi söylentilere göre Biden’ın aday yapılmasının sebebi muhafazakâr kesim tarafından kabul görmesi zor olan başkan yardımcısı Kamala Harris’in başkanlık koltuğuna oturtulması. Biden istifa edince bu sefer otomatik olarak Harris başkan olacak. Bir diğer komplo teorisi ise Demokratların konvansiyonda Biden’ı değil, eski başkan Obama’nın eşi Michelle Obama’yı aday gösterecekleri yönünde. Ancak bu iki senaryo da çok düşük ihtimalli. Cumhuriyetçi Parti’ye daha yakın ve genel olarak muhafazakâr yayın kuruluşu The Politico yazarı Rich Lowry, Michelle Obama’nın aday olmasını, gerçekleşmesi mümkün olmayan, Cumhuriyetçilerin çılgın fantezisi olarak yorumluyor. Görevdeki başkan, aday olacağını açıklarsa, partisi ön seçim sürecine girmiyor, doğal aday olarak başkan kabul ediliyor. Ön seçim süreci yaşanmadan, “atamayla” bir adayın belirlenmesi temayüllere çok aykırı bir durum olur.
Gazetemizde yayınlanan ilk yazımın başlığı “Sevimli Büyükanne Elizabeth” idi. Kraliçe Elizabeth’in İngiliz halkının gönlündeki yerinden, siyaset üstü kalabilmeyi başarabilmesinden, toplumu birleştirici bir sembol olduğundan bahsetmiştim. Sembolik bir monarşi için biçilmiş kaftandı Elizabeth. Ancak ABD devlet başkanlığı sevimli bir büyükbabanın yapacağı bir iş değildir. İngiltere savaşa girdiğinde bunun kararı kral ya da kraliçeye ait değil, Parlamento’nun inisiyatifimdedir. ABD’de ise ‘nuclear football’ denilen, başkanın saldırı emri vermesini mümkün kılacak nükleer kodları taşıyan çanta her an başkanın yanında tutulur. ‘Executive order’ yani başkanlık kararnamesi ile diğer ülkelerde askeri operasyon yapma yetkisi de yine ABD başkanına aittir. Kısacası gençleri ölüme gönderecek kişidir başkan. Seçim süreci daha nelere gebe olacak göreceğiz.
