Erdemir işçilerin olacak

Erdemir Genel Müdürü Tanju Argun, Özelleştirme İdaresi'nin elinde bulunan yüzde 20'lik payın Erdemir çalışanlarına satılacağını söyledi
EREĞLİ Demir Çelik İşletmeleri, Erdemir'in Genel Müdürü Tanju Argun 1999 yılının ilk "portresi". Argun, Erdemir'deki altı aylık yöneticilik dönemini değerlendirdi. Argun Erdemir'in özelleştirilmesindeki tercihin hisselerin çalışanlara satılması şeklinde olduğunu söyledi.
Önce yabancı sermayeli bir şirket, ardından bir patron şirketinde yöneticilik yaptınız. Bir KİT'te yöneticilik yapmak bunlardan çok farklı mı?
- Hepsinin ayrı ayrı özellikleri var. Erdemir bir kamu şirketi değil. Kamu hissesi ağırlıkta olan bir şirket (%51). Onun için Erdemir bir KİT değil.
Nasıl oluyor bu?
- Özel bir kanunla kurulmuş. Kanunun 12. maddesinde "burası hususi bir teşebbüstür" diye yazar.
Bugüne kadar gelen hükümetler döneminde Erdemir "hususi" bir teşebbüs olarak yönetildi mi?
- Hayır. Genel müdürler bürokrasiden geldikleri için bazı alışkanlıklar ve baskılarla o madde çalıştırılmamış. Ben özel sektörden geliyorum ve Erdemir'in geleceğini görüyorum. Eğer tahsis sistemiyle geçmişteki gibi çalışmaya devam ederse bu global dünyada rekabet etme imkanı yok. Eskiden müşteriler gelir kapıda sıra beklerler, mallar tahsisle verilirmiş.
Sizin tahsis sistemine alternatifiniz ne?
- Biz müşteri odaklı çalışma sistemini getirdik. Müşterilerin ayağına gidiyoruz. Onlara nasıl hizmet edebileceğimizi soruyoruz. Müşteriler şaşırıyorlar, çünkü bugüne kadar Erdemir genel müdürünün ayaklarına gittiğini hiç görmemişler.
Türkiye'de özelleştirme neden başarısız oluyor?
- Özelleştirme Hazine'ye gelir kaydetmek için yapılıyorsa, o ülkede özelleştirme olmaz. Kamunun üzerinden bir takım yükleri almak ve kamu harcamalarını azaltmak için yapılıyorsa başarılı olur. Bizdekiler bütçe açıklarını kapatmak için yapılan özelleştirmeler olduğu için başarısız oluyor.
Erdemir'in özelleştirilmesi de böyle bir özelleştirme mi?
- Erdemir bir yük değil. Özelleştirilmek istenmesi de kamu payının azaltılması gerektiğinden. Sermaye artırmak istiyoruz. Kamunun payı yüzde 51 olduğu için, o para koymakta zorlanıyor. Hazine elini cebine atmak zorunda. Erdemir kendi kendini döndürüyor.
Erdemir'i yabancılara satmak mı daha doğru?
- Ona da gerek yok. Erdemir'in stratejik bir ortağa ihtiyacı yok. Blok satışa da ihtiyacı yok. İkinci alternatif halka daha fazla açılmasıdır. O da şu anda mümkün değil. Çünkü dünya borsaları çökmüş vaziyette. Üçüncü alternatif çalışanlara satılması.
Böyle bir satış düşünülüyor mu?
- Evet düşünülüyor. Bunu Özelleştirme İdaresi de düşünüyor ve bu konunun üzerinde çalışıyor. Özelleştirme idaresinin elindeki yüzde 20'lik payın çalışanlara devredilmesi söz konusu.
Bu ne zaman gerçekleşir?
- Bu yılın ilk yarısında gerçekleştirmeye çalışıyoruz. Bu biraz da çalışanların arzusuna bağlı. Erdemir'de 6300 kişi çalışıyor. Sadakat çok üst düzeyde. Şirkete güven, saygı ve inanç çok yüksek. O nedenle hisseleri almak için çalışanlarda büyük bir talep olacağına inanıyorum.
Siz mevcut hükümetin atadığı bir genel müdürsünüz. Hükümet değişince siz de değişecek misiniz?
- Ben bugün buradayım, yarın bir başka yerdeyim. Profesyonelim ve kamuya göbekten bir bağım yok. Onun için çok rahatım. "Şapkamı alır giderim" rahatlığı insana bazı işleri daha kolay başarmasını sağlıyor. İstemeyen bir hükümetle tabii ki çalışılmaz. Şu ana kadar Erdemir'de kurumsallaşma yönünde epey birşey başardığımızı sanıyorum. Toplam kalite kültürünün, müşteri odaklılığın yerleştirilmesi konusunda epey yol aldık. Benden sonra da bir takım şeylerin devam edeceğine inanıyorum.
Toplam kalite uygulaması açısından Erdemir'de farklı şeylerle karşılaştınız mı?
- Bugüne kadar direncin hep orta kademeden geldiğini görmüştüm. Çünkü bu uygulamayla orta kademenin kendine tanıdığı yetkiler onun elinden alınır. Açıklık, şeffaflık, iletişim, yatay organizasyonlara geçtiğiniz zaman bunlar onların elinden gidiyor. Erdemir'de böyle birşey izlemedim. Burada yapıcı bir yönetim var. Erdemir'in eğitim imkanları da muhteşem.
Erdemir'de hala çözemediğiniz, başaramadığınız neler var?
- Dışardan çok müdahale var. Ereğli'nin yerel politikacıları, odaları, belediyesi var. İstanbul'da bir şirket yönetmek çok rahat ama, böyle bir küçük yerde, özellikle o yerde başka bir şirket yoksa, bütün istihdam Erdemir'se, bu çok zor.
2000'li yıllarda sağlıklı bir yönetim modeli ne olmalı?
- Ya yutacaksınız, ya yutulacaksınız. Artık dünya buraya gidiyor. Bizim bütün çabalarımız Erdemir'i yutulamayacak bir lokma haline getirmek. Erdemir Holding olacak. Erdemir Demir Çelik üretim tesisleri, Erdemir Mühendislik ve Danışmanlık şirketi, Erdemir Liman İşletmeleri ve Gemicilik şirketi gibi. Benim kafamdaki yönetim modeli yatay bir organizasyon. Hiyerarşi ve bürokrasi olmayan bir model. Çok çabuk karar vermek zorundasınız. İleşimin güçlü olduğu insanlara değer verilen, çekirdeği insan olan, süreçlerin devamlı yenilendiği bir organizasyon. Herkesin sorgulama hakkı olan bir yönetim.