Fikret Bila

       Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in son kez başkanlık yaptığı Milli Güvenlik Kurulu'nda Başbakan Bülent Ecevit kısa, ancak, tüm kurul üyelerini duygulandıran bir konuşma yapıyor.
       Başbakan Ecevit aynen şöyle diyor:
      "Bugün Cumhurbaşkanlığı döneminizin son MGK toplantısını yapıyoruz.
       Başarılarla dolu uzun siyasal yaşamınızın çok önemli bir aşaması şerefle noktalanmaktadır. Fakat bundan sonraki yaşamınızda da, ulusumuza ve devletimize değerli hizmetleriniz devam edecektir.
       Başkanlığınızdaki MGK toplantılarına engin devlet deneyiminizle çok değerli katkılarda bulundunuz. Yurdumuzun her yöresinin özelliklerini ve sorunlarını derinliğine bilen bir devlet ve siyaset adamı olarak bu kurulda sizin görüşlerinizden ve bilgi birikiminizden çok yararlandık.
       Yalnız Türkiye'nin değil, bölgemiz ülkelerinin de sorunlarına gerçekçi çözümler ürettiniz. Birçok bölge ülkesine de önderliğinizi kabul ettirerek Türkiye'nin gücünü ve dünyadaki saygınlığını artırdınız.

       Cumhurbaşkanlığı seçimi için liderlerin sergilediği "uzlaşma" fotoğrafının, Çankaya sorununu da aşan bir anlamı var mı?
       12 Eylül öncesi ve sonrasında oluşan siyasi yapı düşünülürse var.
       Bu fotoğrafın oluşmasında, Ecevit'in deneyiminin ve ağırlığının payını unutmamak gerekli.
       12 Eylül öncesindeki "uzlaşma" çağrılarına karşın, parlamentonun "inat"laşmak uğruna kilitlenmesi, iktidar - muhalefet ilişkilerinin "uzlaşmazlık" tanımına indirgenmesi anımsanırsa, beşli fotoğrafın Çankaya'yı aşan bir anlamı olduğu söylenebilir.
       Başbakan'ın 12 Eylül öncesi deneyiminden taşıdığı önemli sorunlarda "iktidar - muhalefet" uzlaşması gereksinimi, giderek siyaset anlayışımıza yerleşiyor.
       l987 sonrasında aynı yaklaşım DYP lideri olarak Demirel'de de gözlenmişti.

       Başbakan Bülent Ecevit'le, oylama öncesinde Meclis'teki odasında, Genel Yayın Yönetmenimiz Yalçın Doğan, Başyazarımız Güneri Cıvaoğlu ve Yazarımız Derya Sazak'la birlikte görüşüyoruz.
       Cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk oylaması için tahmin yapmak istemiyor.
       Sorularımız, Cumhurbaşkanlığı seçimi sonrasına ilişkin.
       Örneğin ANAP lideri Mesut Yılmaz'ın durumu.
       Başbakan'a soruyoruz:
       - Sayın Yılmaz'ın hükümete girmesi söz konusu mu?

       Liderlerin, cumhurbaşkanlığı için Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer'i topluca önermeleri, Meclis'te nasıl karşılandı?
       Meclis koridorlarındaki hava, bu formülün, 5 + 5 formülüne göre şansının daha yüksek olduğu yönünde.
       En çok sorulan soru şu:
       - İlk turda seçilir mi?
       Milletvekilleri bu soruyu ihtiyatla yanıtlıyorlar. İlk turda seçilmesinin zor olacağı yanıtını verenler daha fazla.
       Gerekçeleri de şöyle:

       Başbakan Ecevit, 5 liderin birlikte Sezer'in adaylığını imzalamasından sonra rahatlıyor. Sezer'in adaylığı için imza attıktan hemen sonra yaptığımız telefon görüşmesinde söze, "bunalmıştım" diye başlıyor ve şöyle devam ediyor Başbakan:
       - En geniş uzlaşmayı sağlamış olduk. Yanılmıyorsam, ilk örnektir. Çok bunalmıştım. Uzlaşma için bir çıkış yolu arıyorduk ve bulduk. Bu sonuç, beni çok rahatlattı.
       - Sayın Akbulut ve diğer adaylar da ısrarlı görünüyorlar. Onlar açısından durumu nasıl görüyorsunuz?
       - Böyle geniş tabanlı bir uzlaşma sağlandıktan sonra diğer sayın adayların etkili olacaklarını pek sanmıyorum.
       * * *
       BAŞBAKAN Ecevit'in önerisiyle iktidar ortakları ve muhalefet liderlerinin Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer'i Çankaya'ya aday göstermelerinin dayanakları ve sonuçları bakımından isabetli olduğu söylenebilir.

       Liderlerin saatler süren görüşme maratonundan sonra iktidar ortaklarının Cumhurbaşkanı adaylığına ortak önerileri Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer oldu.
       Sezer, Başbakan Ecevit'in "yedek formülü"ydü.
       Ecevit, önce Meclis içinden bir isim üzerinde uzlaşma arayışına girdi.
       DSP'den Dışişleri Bakanı İsmail Cem üzerinde destek aradı, nabız yokladı.
       Dışarıdan önerdiği Prof. Dr. Mehmet Haberal için başlangıçta beklediği olumlu tepkileri alamadı. Dünkü görüşmelerde Cem'in kamuoyu desteğini öne çıkararak konsensüs aradı. Ancak, ortaklarından beklediği desteği göremedi. Bu durumu hem Cem'e hem de Haberal'a iletti.
       MHP ve ANAP kendi adayları üzerinde ısrarlı oldular.

       Başbakan Bülent Ecevit, yeni bir yöntem uyguluyor.
       Cumhurbaşkanlığı konusunda adayların ortaya çıkmasını bir çeşit "dalgalanma"ya bıraktı.
       Önceki gün gazetecilerle yaptığı sohbette vurguladığı şuydu:
      "Biz hükümet olarak, perde açılırken adayımız şudur, diye ortaya çıkarsak toplum bunu yadırgar. Tepki duyar."
       Başbakan, bu kez daha "temkinli" bir yöntem izliyor.
       Liderler uzlaşmasından önce, parlamento uzlaşması doğar mı, doğmaz mı görmek istiyor.

      Başbakan evinde kabul ettiği Ankara temsilcimiz Fikret Bila'ya, önce adayların ortaya çıkmasını bekleyeceğini söyledi. Kafasındaki iki ismi açıklamayan Ecevit, "Org. Kıvrıkoğlu, askerin duyarlı olduğu konuları iletti. Bu da çok normal" dedi
       Başbakan Bülent Ecevit, Oran'daki evinde aralarında bizim de bulunduğumuz gazetelerin Ankara Temsilcileri'ni kabul ederek bir sohbet toplantısı yaptı.
       Söze, "Ben daha çok sizleri dinlemek kamuoyunun eğilimlerini öğrenmek istiyorum" diye başlayan Ecevit, Cumhurbaşkanlığı seçimi konusunda izleyeceği yöntemi değiştirmiş gibi görünüyor.
       İktidar ortaklarının, muhalefet liderlerine Cumhurbaşkanlığı adayları önermesi veya muhalefet liderlerinin iktidar partilerine adaylar önermeleri ve sonuçta isimlerin elenmesi yoluyla adayın saptanması yöntemi yerine, Başbakan Ecevit, "bir süre bekleyerek" önce adayların ortaya çıkmasını bekleyecek.
       Ecevit, bu konudaki sorumuzu yanıtlarken, "Biz iktidar ortakları olarak daha perde açılırken isim önerirsek, toplum