Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşkun'un isteği üzerine "Genelde market olarak adlandırılan büyük mağazaların kurulmasını düzen altına almak amacıyla" yeni bir yasa tasarısı hazırlanıyor.
Marketçiler, çalışma alan ve usullerinin kısıtlanmasından korkuyor. Bakkallar, market rekabeti altında ezilmemek için marketlerin şehir dışına çıkmasını sağlayacak düzenleme arayışında... Doğal olarak marketler sermaye gücüne ve de büyük olmanın avantajına güveniyor. Gene doğal olarak bakkallar satış alanlarının küçüklüğü ve sermayelerinin zayıflığından kaynaklanan sorunlar nedeniyle market rekabeti karşısında giderek yok olmaktan korkuyor.
Bakkal bizim toplumumuzun en önemli 'müessese'lerinden biri, küçük yerleşim yerlerinde sosyal bakımdan da önemli bir müessesedir. Gelir durumu iyi olmayana 'veresiye' ekmek, peynir satar. Kimsenin aç kalmamasına yardım eder. Özel aracı olmayanın, markete gitmek için yol parası bulamayanın ihtiyaç maddelerini sağlar. Mahallenin sütünü, ekmeğini, gazetesini temin eder. Marketler ise büyüklüğün sağladığı imkanlarla tüketiciye kaliteli malı, makul fiyatlarla satar.
Şehirlerde market sayısının artması, toplu yerleşim merkezlerinin göbeğinde kurulmaları, bakkalları olumsuz etkilemeye başladı. Otomobili olan, ulaşım için para harcayabilen orta ve üst gelir grubu müşteriler ana tüketim maddelerini marketlerden almaya başlayınca, bakkalların sade iş hacimleri küçülmedi, genelde düşük gelir grubundaki tüketicilerle baş başa kaldı. Orta ve üst gelir grubundaki tüketici bakkallardan sadece su, süt, ekmek, sigara, gazete alır hale geldi.
Belli bir düzen ve denetim olmaması nedeniyle marketler zaten bozuk şehir içi düzeni iyice bozmaya başladı. Örneğin İstanbul'un tek ana arteri Boğaz yolunun üzerinde açılmasına izin verilen marketlerin önünde park eden otolar yolları tıkar oldu. Bunlar yetmiyormuş gibi Dolmabahçe Sarayı'nın karşısındaki parkta Levent Kırca'nın tiyatro yapmak için diktiği çadırın şimdilerde kalıcı hale getirilerek bir market tarafından kiralandığı öğrenildi. Marketlerin kanunların boşluğunu zorlayarak yöneldikleri hatalı uygulamalar kamuoyunda tepki yarattığından marketlerin faaliyetlerini düzenlemek için yeni yasalar hazırlanması gündeme geldi. Açık anlatımıyla düzenleme gereği kendiliğinden ortaya çıkmadı... Önemli olan bu düzenlemenin hem bakkallara hem marketlere yaşama yansını vermesi, marketlerin şehirlerdeki yerleşim düzenini ve trafiği altüst eden uygulamalarını önlemesidir.
Tasarıda satış alanı 5 bin metrekareyi aşan hipermarketlerin şehir dışında açılmasına izin verilmesi, satış alanı 400 metrekare ile 5 bin metrekare arasındaki marketlerin şehir içlerinde açılmasına izin verilirken otopark zorunluğu getirilmesi, marketlere mal veren tedarikçilerin marketlerden alacaklarını zamanında alabilmeleri için belli usuller konulması öngörülüyor.
