Güngör Uras

Güngör Uras

guras@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı


Yıl sonuna kadar ekonomi için tek bir şey yapılabilir: Enflasyon patlatılabilir! Onun dışında 1999 yılı için yapılacak hiçbir şey yoktur. Vakit geçmiştir.
Amma ve lakin, vakit biraz daha geçer ise, 2000 yılı da "güme gider." Bir ekonominin dinamiği "mal ve hizmet üretimi"dir. Üretim olacak ki, "gelir" olsun. Gelir olacak ki, harcama olsun.
Dış ve iç talep kapandığından üretim geriliyor. Dış talep olmadığından ihracat durdu. Turist gelmiyor. İçerde halk parasını dolara, faize bağladığından alış veriş etmiyor.
Dış talepdeki kilidi "devalüasyon" ile açmak mümkün değil. Gömleğin fiyatını düşürmekle ihracatı patlatmak, otel fiyatını" beş para"ya indirmekle turist çekmek mümkün değil. Ama "enflasyon" ile içeride piyasayı canlandırmak imkanı var. Hükümet, Hazine Bonosu faizlerini aşağıya çektiği an piyasa da, borsa da, dolar fiyatları da alevlenir.
Faizden çözülen paranın bir bölümü dövize ve borsaya giderken, öbür bölümü otomobile, beyaz eşyaya, pantolona, gömleğe ve gayrımenkule yönelir.
Fakat bu "sil baştan", sıfır noktasına dönüş demektir. Çekilen sıkıntıların boşa gitmesi demektir.
Sayın okuyucularım, geldik nisan ayının sonuna... Yaz "rehaveti" başlıyor. Henüz ortada hükümet yok. Bütçe yok. Yeni kadrolar gelecek. Yeni kadrolar "Türkiye'yi keşfedecek..." Sihirli formüllerini uygulama arayışına girecek.
Ekonominin yönetimi sorumluluğunu sırtlanacak olanlar "bu işin şahı olsalar", geçmişin yükü altında kıpırdama şansları yok. Kısa sürede, 1999 yılı içinde, (1) Aşağıya inme eğilimine giren ihracatı canlandıramazlar. (2) Dış turizmdeki iptalleri önleyemezler.
İçeride "enflasyonu önleme arayışında frene basmanın ve de dış ekonomik ilişkilerdeki daralmanın etkisinde ortaya çıkan sorunlar" var.
Otomotiv sektöründe ve tekstilde hatalı yatırım ve üretim stratejilerinden kaynaklanan, çözümü çok zor üretim tıkanıklıkları var.
Sorunlu ekonomiyi finanse eden bankaların, ödünç verdikleri paraları ve faizlerini tahsil edememekten kaynaklanan sıkıntıları var.
Bunları üç günde, beş günde çözmenin imkanı yok. Bunları çözüm kanalına sokmadan ekonomide iyilik rüzgarı estirmeyi kimseler beceremez.
Borsa endeksi "indi - bindi", bono ihalesinde faizler "indi - bindi", dolar ve mark fiyatına her gün 600 bin lira "bindi" derken günler geçiyor. ekonominin faiz, borsa ve dövizden ibaret olmadığı unutuldu gitti.