Kredi notunu belirleyen kuruluşlar, seçim sonuçlarına ve hükümetin kuruluş şekline bakarak Türkiye'nin notunu gözden geçirecek. Türkiye'nin yerlerde sürünen notunun yükselme şansı zayıf... Önemli olan biraz daha kırılmaması.
Kredi notu denilen şeyin esası şu: Bir ülkeye, o ülkedeki kamu ve özel sektör kuruluşlarına kredi verecek olanlar, kredinin ana parasının ve faizinin zamanında geri ödenip ödenmeyeceği hakkında bir ekspertiz (uzman) raporu istiyorlar.
Bu tip raporları hazırlayan çok sayıda uzman kuruluş var. "Standarts and Poor" ile "Moody's" bunların önde gelenlerinden ve isimleri en çok duyulanlarından ikisi.
Bu kuruluşlar ülkelerin ekonomik durumunu devamlı izliyor. Uzmanları sık sık ülkeye gelip nelerin olup bittiğine bakıyor. Sonra ülke için bir kredi notu veriliyor. Bu notlar öğrencilere verildiği gibi (1, 2...10) şeklinde değil de (A.B...D) şeklinde. Her notun da eksisi artısı var.
Ülkeye kredi vermeye niyet edinenler bu notlara bakarak ülkenin kısa, orta veya uzun vadede krediyi geriye ödeyebilme gücü hakkında fikir sahibi oluyor.
Türkiye'nin kredi notunu olumlu etkileyen şeyler var: (1) Türkiye bugüne kadar dış borçlarını ve faizini vadesinde ödedi. Hiç aksatmadı. (2) Türkiye'nin döviz rezervi güçlü. (3) Türkiye esnek kur politikası ile döviz fiyatını enflasyona göre devamlı olarak ayarlayarak arz ve talebi dengeliyor. Bugüne kadar döviz kıtlığına düşmedi.
Bunların yanında iki avantajımız daha vardı. (1) İhracat artışı (2) Turizm geliri Türkiye'ye uzun süre döviz akışı sağladı. (Ama bu iki avantajı kaybetmek üzereyiz!)
Bunlar olumlu göstergeler... O halde seçim sonuçları ile hükümetin nasıl kurulacağı acaba yabancıları neden ilgilendirir ki? Kredi notunu neden etkiler ki? Şundan ilgilendirir, bundan etkiler: (1) Bir ülkeye dövizini emanet edecek olan, kredi verecek olan sürprizlerden hoşlanmaz. İstikrar ister. Geleceği belirsiz ülkeye parasını emanet edemez. (2) İç politikadaki ve de ekonomi politikalarındaki maceralar, ekonomiyi rezil edebilir. Rezil olan ekonomilerde dış borç ödemek için döviz bulmak zorlaşır. (3) Kredi verenler paralarının tüketilmesinden korkar. Kredi üretime gitmeli ki, artan üretim sayesinde hem taksidi hem faizi ödenebilsin. İşte bu nedenlerledir ki, kredi verenler ülkeyi yönetecek politikacıların, hükümetlerin kim olduğuna, ne yapacaklarına dikkat eder.
Şimdi kredi notumuzu belirleyecek kuruluşlar seçim sonuçlarını değerlendiriyor. Hükümetin kuruluşunu izliyor... Ona göre Türkiye'ye yeniden not verecekler.
