NOTUMUZ ARTTI, OBAMA BAŞKAN, PİYASA KAZANDI
Piyasanın ve de hükümetin iki bekleyişi vardı:
(1) Kredi notumuz “yatırım yapılabilir” düzeye yükseltilsin.
(2) Obama tekrar kazansın ki, ABD piyasaya para akıtmaya devam etsin.
Not artırımı, hükümetin uyguladığı ekonomi politikalarının beğenilmesinin, başarılı görülmesinin sonucudur. Obama’nın seçimi kazanması ABD seçmeninin tercihidir.
Bekleyişler gerçekleştiği için piyasalar da hükümet de rahatlamış durumda.
Piyasa kim?
Piyasa kimdir? Not artırımını bekleyen piyasa finans piyasasıdır. Paradan para kazanan piyasadır.
Piyasanın bekleyişi, dışarıda paranın bol olması, dışarıda bol olan paranın ülkeye akması, daha uzun vade ile ve daha ucuz borçlanma imkanının ortaya çıkmasıdır.
Hükümetin not artışı ve dış finans piyasalarındaki gelişmeler ile ilgili bekleyişi, yurtdışından ülkeye yeterli ölçüde, kalıcı ve ucuz dövizin akması, böylece tasarruf açığının kapatılmasıdır. Hükümetin ekonomi politikalarına güvenin not artışı ile belgelenmesi sonucu, yabancıların doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının artmasıdır.
Başkasının dövizi ne işe yarar?
İyi de ülkeye akacak bol, ucuz ve uzun vadeli döviz ekonomiyi, büyümeyi nasıl etkiler?
Ülkeye akacak döviz bizim alın terimiz ile kazandığımız, bize ait döviz olmayacak. Başkalarının geçici olarak gönderecekleri döviz olacak.
Başkalarına ait dövizler gelirken eğer hükümet, tüketimi ve ithalatı frenlemez ise, ekonomi coşar, koşar... Ama sonunda cari açık sürdürülemez büyüklüğe ulaşacağından, ekonomi tökezler. Çünkü bol döviz, döviz fiyatını, faizi aşağıya çekeceğinden ithalatı da, tüketimi de hızlandırır. Ekonomi ithalata ve tüketime dayalı olarak canlanır.
Merkez tedbir alacak
Hükümet ve Merkez Bankası bir yanda not artışı ile Obama’nın zaferinin keyfini yaşarken, öte yanda da “Döviz girişi hızlandığında ne gibi tedbirlerin alınacağını“ düşünmeye başlamış durumda.
Görüyoruz, daha döviz akışı hızlanmadan, kredi notu artışının açıklanmasının ve de Obama’nın zaferinin rüzgarında döviz fiyatı gerilemeye, faizler düşmeye başladı.
Hükümet ve Merkez Bankası ucuz döviz ve düşük faizin ekonomiye yansımasına seyirci kalır ise, cari açık (döviz açığı) tekrar büyür. O zaman da kredi notunu artıranlar bu defa notu kırar.
Hükümet ve Merkez Bankası, girişi hızlanacak dövizin nerelerde “park edeceğini” (konuşlanacağını) ve ekonomiye getireceği yarar yanında zararı da değerlendirerek yeni politika kararları alacak. Önümüzdeki günlerde bu politika kararlarının neler olacağını öğreneceğiz.
Milliyet Ekonomi ‘not artışını’ iki hafta önce yazdı
Son günlerde “olanları bitenleri” Milliyet okuyucuları çok önceden “olup bitmeden” Milliyet’in “ekonomi sayfalarındaki haberlerden öğrendiler. Medya dilinde bu tür haberlere “özel haber” deniliyor. Milliyet Ekonomi’nin “imza“ ile yazan çalışanları yanında imzaları sayfalarda yayınlanmayan deneyimli bir kadrosu var. Ben, yazıları bu sayfada imza ile yayınlanan bir Milliyet Ekonomi çalışanı olarak özel haberlerde emeği geçen arkadaşlarımı alkışlamak için “tarihi not artışı”yla ilgili fark yaratan özel haberlerini hatırlatmak istiyorum...
- 18 Ekim 2012 tarihli Milliyet Gazetesi Ekonomi sayfası çalışanları “Fitch’in not artıracağı işaretini verdiler”. 8 Kasım’da (bugün) İstanbul’da yapılacak Fitch toplantısı ile bağlantılı olarak “Fitch nota geliyor” diyerek, Türk basınında not artışını ilk kez duyurma gururunu yaşadılar. O gün ana gazete bunu manşete taşıyarak “Yılın Daveti” başlığıyla kamuoyunun bilgisine sundu.
- Milliyet Ekonomi sayfalarında 20 Ekim’de Merkez Bankası’nın geleneksel olarak ay başları (1 Kasım) yaptığı ekonomistler toplantısının ertelendiği hatırlatılarak “Merkez Bankası’nın Fitch’in notuna göre hareket ettiği, ekonomistlerle bunun sonrasında masaya oturacağı” haberi yayınlandı. Bu haberden sonra not artışı gerçekleşti. Ve Merkez Bankası bu ertelenmiş toplantıyı dün gerçekleştirdi.
- 20 Ekim haftası “Not artışı yurtdışından yılda, ekstradan 10 milyar dolar para getirecek” diye bir haber yayımlandı. Bu bilgi Fitch’ten gelen haber sonrasında, not artışını değerlendiren uzmanlarca teyit edildi. Ve de tüm haberlerde konu oldu.
