Kamu ve özel sektör işletmeleri yılda 2.6 milyon ton taşkömürü, 70 milyon ton linyit üretiyor.
Kamu kaynaklı (TKİ-Türkiye Kömür İşletmeleri) bilgilere göre, 2011 yılında taşkömürü talebi 31.3 milyon ton, linyit talebi 113.9 milyon ton. Aradaki farkı ithalat ile karşılıyoruz. Sadece taşkömürü ithalatı 24 milyon ton.
İthalatın yüzde 60’ını da Rusya’dan yapıyoruz. Açık anlamıyla Rusya’ya da göbekten bağlıyız.
Kömür genelde sanayide ve elektrik üretiminde kullanılıyor. Taş kömürünün yüzde 30’u elektriğe, yüzde 40’ı sanayiye, yüzde 29’u ısınmaya gidiyor.
Linyit’in yüzde 76’sını termik santraller, yüzde 10’unu sanayi kullanıyor. Isınmaya yüzde 10’u gidiyor.
Eski yıllarda kentliler karne ile taş kömürü satın alabilir, köylerde yaşayanlar odun ve tezek ile ısınırdı.
Fakirlere 13 milyon ton kömür
Köylerde durum pek değişmedi ama şimdilerde şehirlerde üst gelir grupları doğalgaz ile alt gelir grupları linyit ile ısınır oldu. Linyitin de kalitesiz yerlisi, kaliteli ithali var.
TKİ kaynaklı bilgiye göre Hükümet fakir ailelere 7 yılda 13 milyon ton kömür dağıtmış. Sadece 2011 yılında dağıtılan kömür miktarı 2.4 milyon ton.
Biz kömürümüzün bol olduğunu düşünerek, elektrikte yerli kömür kullanmayı hayal ederiz. Son verilere göre toplam elektrik enerjisinin yüzde 18.9’u yerli, yüzde 9.9’u ithal kömür kullanan santrallerde elde ediliyor. Doğalgaz santrallerinin payı yüzde 45.4, su santrallerinin yüzde 22.8 oranında.
Elektrik santralleri yılda 61 milyon ton yerli linyit yakıyor.
TKİ’nin linyit üretimindeki payı 30 milyon ton, taşkömürü üretimindeki payı ise 1.6 milyon ton. TKİ 2010 yılında 1.7 milyon ton taşkömürü üretmişti. Özel sektör ise taşkömürü üretimini 883 bin tondan 1.0 milyon tona yükseltti.
Özetle yıllık yaklaşık 70 milyon ton linyit, 2.6 milyon ton taşkömürü ve 1.2 milyon ton asfaltit olmak üzere üretimimiz 73.8 milyon ton. Ve son yıllarda hızlı artış göstermiyor. Buna karşılık talep hızlı artıyor. Yaklaşık 30 milyon ton taşkömürü 113 milyon ton linyit talebi var.
İthal kömüre mahkumuz
Her yıl ithal kömüre 2-3 milyar dolar ödüyoruz. Bu fatura küçülecek değil büyüyecek.
Ben kömür uzmanı değilim. Merak ettim. Bulabildiğim bilgileri derledim. Maalesef bakanlıklarımızın ve kamu kuruluşlarımızın internet sitelerinde kömür sektörünün tamamı hakkında güncel bilgi bulmak imkansız.
Rakamlara bakılır ise 1.3 milyar tonluk taşkömürü, 11.4 milyar tonluk linyit rezervimiz var. 37 ilde linyit bulunuyor. Geliniz görünüz ki kömürlerimizin kalitesi düşük, çıkartılması zor.
Geçtiğimiz günlerde gazetelerde Hattat Holding’in enerji grubu Hema’nın Bartın’daki taş kömürü madeni ile ilgili bir haber vardı. Çinlilerle yürütülen ortak proje kapsamında yerin 720 mt. altında 8.5 mt. çapında 3 kuyu açılmış. Bunlar 25 km.lik bir hatla birbirine bağlanıyormuş. Yeraltında 400 kişi çalışıyormuş. Bunların yarısı da Çinli imiş. Görülüyor ki bu iş kolay iş değil.
