Misssss gibi domates kokusuna hasretim... Eve domatesin girdiğini, domatesin kesildiğini kokusundan anlardım.
Şimdi domates niyetine satın aldığım ürünü kesiyorum kokusu yok. Ağzıma atıyorum tadı yok.
Domates diyarı Türkiye'de, her şey bozulduğu gibi domatesler de bozuldu. Tarım uzmanları diyor ki, "Misssss gibi domates tarlada, güneş altında ve belli mevsimde yetişir. Taşınmaz. Hemen yenilir. Halbuki günümüzde üretici kıpkırmızı, sert, taşınabilen ve uzun süre bozulmayacak tür domates istiyor. İşte genetik uzmanlarının bu siparişe göre hazırladıkları domates de bu... Maalesef bu ısmarlama domatesin tadı da olmuyo, kokusu da. İster beğenin, ister beğenmeyin..."
Sadece o kadar mı? Dahası var. Şimdi tüketiciye her mevsim domates sunabilmek için domatesler serada üretiliyor. Tarla şartlarından soyutlandırılmış, seralarda bulunan domates bitkileri rüzgar, arı, kelebek gibi tabiatın doğal araçlarından yoksun olduğundan çiçekleri döllenemiyor. Meyveleri domatesler doğamıyor. O zaman da devreye hormon giriyor. Suni döllenmeyi ve gelişmeyi sağlıyor, ama domatesin bünyesinde kalıyor.
Ama insanoğlu durmuyor. Her derde çare arıyor. Ve çareyi buluyor. Hedef, sera şartlarında hormonsuz domates yetiştirmek.
Ankara'daki Gama Şirketi'nin kurucu ortaklarından Erol Üçer ve eşi Mine Üçer hormonsuz domates üretmek için Antalya ile Manavgat arasında Serik'te 100 dönüm arsa almış. Bunun 30 dönümünü kapsayan tek çatı altındaki en büyük seralardan birini kurmuş. Sera kalorifer ile ısıtılıyor. 2.5 milyon dolarlık bir yatırım. Serada "topraksız tarım" denilen sistem kullanılıyor. Bitkiler toprak yerine perlit maddesine kök salıyor. Bitkinin topraktan doğal olarak alması gereken bitki besin maddeleri dünyada en son teknoloji olan bitki köküne doğrudan damlama sulama yöntemiyle bilgisayar denetiminde veriliyor. Bitkinin gereksinim duyduğu azot, fosfor, potasyum ve iz elementler doğadan saf olarak izole edilmiş kompoze şekilde, gerekli zaman ve miktarda veriliyor. Hastalıklara karşı kullanılan ilaçlar bitki tarafından özümsenecek veya süresi içinde bitki bünyesinden atılacak özellikler taşıyor. Erkek ve dişi polenlerin döllenmesine yardımcı olmak için hormon kullanılmıyor. Domates çiçeklerinde bulunan dişi ve erkek polenler, serada koloniler halinde barındırılan bambus arılarının (yaban arısı) kendi yaşamları gereği pupalarını (yavrularını) beslemek için polen taşımaları sırasında doğal olarak birbirine karışarak dölleniyor.
Eylülde dikilen fide, hazirana kadar devamlı domates döküyor. Dönüm başı 35 ton ürün alınıyor. Domatesler salkım salkım kesiliyor. Kesildikten sonra salkımın sapı içindeki bitki özleri domatesi olgunlaştırıyor.
Üçerler'in Agroser firmasının yöneticisi Öndal Özbilen, Antalya'da Özaltın firmasının 52 dönümde, Adana'da Ekinciler'in 10 dönümde hormonsuz tarım yaptıklarını söylüyor.
Sayın okuyucularım, domatesi ortadan kesiniz. Çekirdekleri bol ve iri, içinden su akmıyor ise o domates hormonsuzdur. Çekirdekler küçük, içi sulu ve domatesin içinde boşluklar var ise hormonludur. Göbeğinde beyaz bir kütle var ise "lekeli olgunluk" denilen bir hastalıklı oluşum içindedir. Meyve doğal gelişimini, evrimini tamamlayamadan hasat edilmiştir. Maalesef şimdilerde çoğu domatesler bulutlu havanın etkisinde "lekeli olgunluk" belirtisi taşıyor.
