Vergi geliri faize bile yetmediği için, hükümet parasızlıktan iş yapamaz halde. Memur maaşı borç para ile ödeniyor. Hükümet yatırım yapmak, çiftçiyi desteklemek için para bulamazken bir de Emekli Sandığı, SSK, Bağ - Kur sorunu ortaya çıktı. Bu üç kurumun açığı ilk dört ayda 5.8 katrilyon lira. 9.4 katrilyon lira olan personel ödemesine (çalışanlara yapılan maaş ve ücret ödemesine) yaklaşmış durumda... Hükümet vergi ile faiz ödeyecek... Maaş ödemek, iş yapmak için devamlı borçlanacak... Bu çark böyle döner mi? Yılın ilk dört ayında vergi geliri 22.3 katrilyon lira. Faiz gideri 23.1 katrilyon lira. Vergi geliri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 46.3 oranında arttığı halde faiz giderini karşılayamıyor. Bu bütçe ile iş yapılır mı? Bu durumdan kurtulmanın "normalde" iki yolu var: (1) Özelleştirme ile büyük ve devamlı gelir imkanı elde edilemeyeceğine göre vergi gelirleri artırılacak. (2) Kamu harcamaları kısılacak. İki "normal" yolda da yapılacak fazla bir şey kalmadı. (1) Vergi tabana yayılabilir ama vergi geliri kısa sürede daha fazla artırılamaz. (2) Harcama kalemlerinde ufak düzeltmeler yapılabilir ama, daha fazla kısıntı yapılamaz. Kısıntı yapmaktan yatırımlar durdu. Devlet hizmetleri durdu. Tek çözüm faiz giderini azaltmak. "Güven artacak, faizler düşecek, faiz dışı fazla ile de borç anaparası ödenecek..." Ama ne zaman bunlar olacak?.. Önümüzdeki yıl olmayacak... Türkiye böyle bir bütçe ile nasıl ayakta kalacak? Hükümet böyle bir bütçe ile nasıl iş yapacak? Hükümet sadece faiz ve maaş ödemek ve de sosyal güvenlik kuruluşlarının açıklarını kapatarak günleri geçirebilir mi? Kötüye doğru gidiş var Döviz işi iyi gidiyor mu, gitmiyor mu? Cari işlemler hesabına bakacaksınız. Açık ne büyüklükte?.. TL işi iyi gidiyor mu, gitmiyor mu? Bütçeye bakacaksınız... Vergi geliri faizi karşıladıktan sonra başka işler yapmaya imkan veriyor mu? Bütçe açığı büyüyor mu, küçülüyor mu? Açık büyüdüğü için hükümet daha fazla borçlanmak zorunda mı? Yoksa iyiye gidiş mi var? 2003 yılının ilk aylarında bütün bu göstergelerde iyiye değil (maalesef) kötüye gidiş var... Günü geçirme telaşında durumun ciddiyetinin farkına varılamıyor. IMF geldi gitti, döviz fiyatı, borsa endeksi ve faiz indi bindi diye günler geçiyor. Vergi geliri faize yetmiyor (2003 yılı Ocak - Nisan konsolide bütçe gerçekleşmesi / Katrilyon TL) 1) Vergi gelirleri 22.3 2) Vergi dışı gelirler 5.3II) HARCAMALAR 44.0 1) Faiz gideri 23.1 2) Faiz dışı giderler 20.9 a) Personel gideri 9.4 b) SSK, Emekli Sandığı, Bağ - Kur 5.8 c) Vergi iadesi 2.1 d) Yatırım 0.3 e) Çiftçiye gelir desteği 0.8 f) Diğer harcamalar 2.5III) BÜTÇE AÇIĞI 16.4 guras@milliyet.com.tr I) GELİRLER 27.6
