Mustafa Yılmaz

Son 20 günde Manisa merkezli depremler, İzmir başta olmak üzere 11 şehirde hissedildi ve dikkatleri yeniden bu konuda topladı.

Jeofizik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Başkanı Sinancan Öziçer’e bu önemli meseleyi sordum.

Son 20 günde Manisa’da 2.0 ile 4.2 arasında 100’den fazla deprem meydana geldiğini hatırlatan Öziçer, şu bilgileri verdi:

Geçen Cuma günü bir saat arayla 5.1 büyüklüğünde meydana gelen 2 deprem vatandaşlarımızı hayli korkuttu.

Vatandaşla-rımızın bu kadar korkmalarının nedeni, hem Manisa hem de İzmir’in zemininin kötü olması ve bu kötü zemin üzerine inşa edilmiş yapıların yaşlarının miadını doldurmuş olmasıdır.

***

Bu tip depremler sürekli olacaktır. Çünkü İzmir, Manisa, Aydın ve Denizli gibi illerimiz, Küçük Menderes, Büyük Menderes ve Bergama çöküntü havzalarının içinde bulunduğu Gediz Graben sistemindeki yüzlerce fay hattından birkaçının enerji boşalımından meydana geliyor.

Gediz graben sistemi bir KAF (Kuzey Anadolu Fay Hattı) veya DAF (Doğu Anadolu Fay Hattı) gibi değil. Bundan dolayı üreteceği depremin büyüklüğü, İstanbul’da beklenen düzeydeki gibi 7 civarlarında olmaz.

Hayatımızın neredeyse her saniyesinde seçim var. Sabah, yataktan kalkar kalkmaz başlarız seçmeye.

Evde kahvaltı yapmak ya da yapmamak, bir seçimdir. İşe veya okula; toplu ulaşım aracıyla gitmek ya da özel aracınızı tercih etmek de öyledir.

Giyim kuşam, yiyecek, içecek gibi konularda yüzlerce kez seçeriz.

Elbette referandumlar da yaptığımız seçimlerin en önemlilerinden.

Geçen pazar yapılan referandum pek çok yönüyle siyasi tarihimize geçti.

Öncelikle ilk defa; İstanbul, Ankara ve İzmirlilerin (Ayrıca Antalya, Eskişehir, Edirne, Diyarbakır, Adana, Aydın, Muğla, Manisa, Çanakkale, Mersin, Edirne, Balıkesir gibi 34 büyük kent de dahil) aynı anda yüzde 50’nin üzerinde “hayır” dediği ülke yönetimi ile ilgili bir karar ilk defa kabul edildi.

***

İzmir’deki sonuçların analizinde de benzer bir durum söz konusu. İlk defa İzmir’de 30 ilçenin tamamı bir konuda çoğunlukla hem de büyük bir çoğunlukla aynı fikirdeydi.

Son yıllarda İzmir’de çevre sorunlarında belirgin bir artış var. Aliağa’daki kirleticiler zaten uzun zamandır biliniyor.

Ama artık bir de bu kent için tehlikeli atık sorunu ortaya çıktı.

Gaziemir’de bir fabrikada, depolama sahasında, fırın bölgesinde ve kapalı istif sahasında, 100 tonun üzerinde radyoaktif madde bulaşmış atık bulundu.

Toprak altında ise ne kadar gömülü olduğu bilinmiyor.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın açıkladığı verilerden olayın vahameti daha da iyi anlaşıldı.

Rapora göre her gün radyoaktif madde bulaşmış 50 ton cüruf ve toprak fiziksel yöntemlerle ayrıştırılacak.

Yani bir yılda 15 bin ton cüruf ve topraktan havaya karışan radyoaktif maddeyi Gaziemir başta olmak üzere tüm İzmirliler soluyacak.

***

Bu sütunlarda 3 Nisan’da yayınlanan yazımda kentin en önemli çevre sorunlarından biri olan taşocakları konusunda şu bilgileri vermiştim:

Son yıllarda İzmir’deki taş ocaklarına verilen izin sayısında büyük bir artış var. Çevre İl Müdürlüğü sadece son 2 yılda 50’nin üzerinde yeni taş ocağına ruhsat verdi.

Andazit, bazalt, kil ve kalker ocağı ile kırma ve eleme tesisleri şeklinde verilen bu izinler İzmir’i adeta bir taşocağı kentine çevirdi.

Aliağa ‘dan, Torbalı’ya, Bergama’dan Buca’ya, Menemen’den Karaburun’a kadar taşocağı ruhsatı verilmeyen ilçe kalmadı.

***

Dünyanın gıpta ile baktığı Çeşme’de bile taşocakları Çevre İl Müdürlğü’nün izni ile çalışıyor.

Çeşme’nin Germiyan Mahallesi’nde bir taşocağı var. Hikayesi ibretlik.

Bu taşocağına Çevre İl Müdürlüğü ÇED vermeye doymadı.

İzmir’de şu anda 130 kilometrelik hatta kent içi raylı sistem kullanılıyor. Eylül ayında Selçuk hattındaki 26 kilometre de açılacak.

Karşıyaka Tramvayı birkaç hafta içinde yolcu taşımaya başlıyor. Konak Tramvayı da kasım ayında devreye alınacak.

Bu yıl sonunda 50 kilometrelik ilave ile İzmir’deki raylı sistem 180 kilometreye ulaşacak.

Mevcut Metro’yu Üçkuyular’dan Narlıdere’ye ulaştıracak proje başladı.

Üçyol’dan Buca Tınaztepe ve Çamlıkule’ye ulaşacak 13 kilometre derin tünel hattının temeli de 2017 yılı içinde atılıyor.

53 kilometrelik Aliağa-Bergama hattının inşaat ihalesi de gelecek yıl yapılacak.

2019 yılında İzmir kent içindeki raylı sistem hattı 250 kilometreye ulaşacak.

***

1947 yılında İzmir’de doğdu. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni bitirdi. Bir yandan doktorluğa devam ederken diğer yandan çok genç yaşlarda siyasete atıldı.

Henüz 18 yaşındayken CHP gençlik kollarına girdi. Sonraki yıllarda ilçe teşkilatlarında görev yaptı.

30 yaşına geldiğinde bulunduğu ilçede tarihi bir başarıya imza attı.

Cumhuriyet Halk Partisi’ne 25 yıl sonra 1977 yılında yaşadığı ilçenin belediye başkanlığını kazandırdı.

***

Gençliğin verdiği dinamizmi çalışma azmiyle birleştirdi. İlçesine ilk defa asfalt şantiyesi kurdu.

O dönemde elektrik ve su idareleri de ilçe belediyelerindeydi. İlçesinin önemli bir bölümünü elektrik ve suyla buluşturdu.

Tüm bunları sadece 3 yıllık görev süresine sığdırdı.

İzmir’in en büyük çevre sorunlarından biri, taş ocakları.

Bu konu geçen hafta vahim bir şekilde hem de İzmir’in turizm cenneti Çeşme’de tekrar gündeme geldi.

Çeşme’nin Germiyan Mahallesi’nde bir taş ocağı var. Hikayesi ibretlik. Bu taş ocağına Çevre İl Müdürlüğü ÇED vermeye doymadı.

2007 yılından bu yana köylüler, bu taş ocağına karşı hukuk mücadelesi başlattı. Açılan davalarla bu taş ocağına verilen ÇED izinleri, tam 3 kez iptal edildi. Ama Çevre Müdürlüğü ÇED gerekli değildir kararını yeniledi.

***

Son yıllarda İzmir’deki taş ocaklarına verilen izin sayısında büyük artış var.

Çevre İl Müdürlüğü sadece son 2 yılda 50’nin üzerinde yeni taş ocağına ruhsat verdi.

Andazit, bazalt, kil ve kalker ocağı ile kırma ve eleme tesisleri şeklinde verilen bu izinler, İzmir’i adeta bir taş ocağı kentine çevirdi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı istasyonları, kentlerdeki hava kalitesini belirliyor.

O istasyonların verilerine göre, İzmir’de pek çok bölgede Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği hava kalitesi değerleri defalarca aşılıyor.

Bunun çeşitli nedenleri var. En büyük nedenlerinden biri de, Aliağa’daki termik santral gibi kirletici unsurlar...

Bu konuyla ilgili olarak geçen hafta çok önemli bir gelişme yaşandı. ÇED izni mahkeme kararıyla iptal edilen İzdemir Termik Santrali’ne yeniden çalışma yolu açıldı.

Çevre İl Müdürlüğü, kapanması gereken termik santrale mahkeme kararına rağmen tekrar ÇED izni verdi.

***

Olay şu: İzdemir Termik Santrali’ne karşı açılan davalar devam ederken termik santralin inşaat çalışmaları tamamlandı.

Santral, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden alması gereken Gayri Sıhhi Müessese izni süreçleri bile tamamlanmadan üretime başladı ve ruhsatsız şekilde çalışmaya devam etti.