AB politikası şimdi daha net

Sami KOHEN

GAZETECİLİĞİN ilginç, cazip bir yanı var: Diplomasiye veya politikaya da atılsalar, gazeteciler şu veya bu şekilde, bu mesleği sürdürmek isterler, ya da mesleğin alışkanlıklarını korurlar...
AB'nin Türkiye'deki temsilcisi Büyükelçi Michael Lake, yıllar önce İngiltere'de "Daily Herald" ve "Guardian" gazetelerinde çalışmış eski bir gazetecidir. Ankara'ya atanmasından sonra, Türkiye - AB yakınlaşması çabaları çerçevesinde iç ve dış basınla ilişkilerine özel bir yer vermiş, bu arada karşılıklı anlayış yaratmak için, Türk ve Avrupalı gazetecileri periyodik olarak bir araya getirmiştir.
Bu hafta İstanbul'da - Büyükada Anadolu Klübü'nde - düzenlenen Türkiye - AB Gazeteciler Konferansı, Michael Lake'in başarı ile gerçekleştirdiği bu toplantıların yedincisini oluşturuyor. Bu toplantıda esas konuşmacı, Dışişleri Bakanı İsmail Cem'di. Eski - ve hala aktif - gazeteci yazar Cem'in, yoğun programına rağmen, hemen hemen bütün gününü bu konferansta geçirmesi, AB ile ilişkiler konusuna verdiği öncelik kadar, "basın ailesi" içinde olma tutkusunu da ortaya koymuştur...
* * *
BU toplantıda Avrupalı meslektaşlarımız, İsmail Cem'in ağzından Türkiye'nin AB ile ilişkiler konusunda bugünkü tutumunu öğrenmek fırsatını buldular. Bakan, hafta içinde hükümetin daha uyumlu ve net hale getirdiği "yeni AB stratejisi"ni anlattı ve bazı önemli mesajlar da verdi.
Özetle, yeni AB politikası şu noktaları içeriyor.
* Hedef, AB ile bütünleşmektir. Tam üyelik bu amacın son aşamasıdır. Dolayısı ile Türkiye AB'nin genişleme politikası içinde mutlaka yerini almalıdır. Yani AB, Türkiye'ye tam üyelik perspektifini vermelidir.
* Türkiye, tam üyelikle ilgili sorunların ve sıkıntıların bilincindedir. Bu nedenle bütünleşme yönündeki süreci bir takvime bağlamak konusunda artık ısrarlı davranmayacaktır. Ama, bu sürecin içi de, boş olmamalıdır. Türkiye, "bitişik odada" ilanihaye bekletilen bir ülke olmayı kabul etmeyecektir.
* AB ile Gümrük Birliği, AB'nin mali katkısı dahil, birtakım yükümlülüklerini yerine getireceği tarzda, daha iyi işlemelidir. Türkiye, AB ile ekonomik ve siyasal ilişkilerini Gümrük Birliği'nin ötesinde geliştirmeye çalışacaktır. Bu arada Türkiye de, şimdiye kadar yerine getiremediği yükümlülükleri gerçekleştirecektir.
* Türkiye, demokrasi, insan hakları gibi konularda, standartlarını yükseltmeye özen gösterecektir. Kıbrıs, Türk - Yunan ilişkileri gibi konular ise, Türkiye - AB ilişkilerinde belirleyici faktörler olmaktan çıkarılmalıdır. Ankara zaten bu konuda elinden geleni yapıyor. AB aynı telkinleri karşı tarafa da yapmalıdır.
* * *
CEM'in Büyükada'daki forumda söyledikleri, yeni AB stratejisine, bizim günlerdir beklediğimiz açıklığı getirmiştir.
Başbakan Yılmaz'ın ayaküstü demecinden sonraki karışıklık, hükümet içinde yapılan görüşmelerden sonra şimdi giderilmişe benziyor. AB politikası daha gerçekçi bir zemine oturtuluyor.
AB'den gelen haberlerde, Aralık ayındaki zirvede, Türkiye'yi tatmin edecek bir formül bulunabileceği ve sonuçta Türkiye'nin diğer başvuru sahibi ülkelerle, genişleme sürecine dahil edileceği anlaşılıyor. Tabii bu süreçte Türkiye oldukça gerilerde yer alacak. Ama artık bu bir mesele haline getirilmeyecek.
Bu süreç içinde daha öne geçmek, Türkiye'nin elinde. Bu da Ankara'nın siyasal ve ekonomik atılımlarla, Kopenhag kriterlerine uymakta göstereceği kararlılığa bağlı...
Türkiye'yi yakından tanıyan Avrupalı meslektaşlarımız, AB'nin Türkiye'yi genişleme sürecine alması gerektiğini savunmakla beraber, demokratikleşme ve insan hakları alanında ileriye doğru dürüst bir adım atılmadığını, aksine eski hataların tekrarlandığını, örnekler vererek söylediler. Türk tarafında da, bu yetersizlik ve zaaf kabul edildi. Hatta Bakan da bu konuda şimdiye kadar gerekenin tam yapılmadığını açıkça söyledi.
Dışişleri Bakanı dahil, bugünkü hükümet mensuplarının bu gerçekleri görmesi kuşkusuz cesaret vericidir. Bunun AB ile ilintisi, işin "yan tarafı". Asıl önemli olan, bu düşüncede olan iktidar mensuplarının bir an önce ciddi düzenlemeler ve düzeltmeler için harekete geçmesidir...


Yazara EmailS.Kohen@milliyet.com.tr