Türkiye'de ekonomik krizin patlak vermesi üzerine ilk destek Washington'dan geldi. Başkan Bush başta olmak üzere ABD'li yetkililer, özellikle Kemal Derviş'in de işe başlamasından sonra, Türkiye'ye arka çıktı. Şimdi de Derviş'in önümüzdeki günlerde Washington'da yapacağı görüşmelerin bu desteği daha somut hale getirmesi bekleniyor.
Şunu bilmemiz lazım: Bu temasların ardından Türkiye'ye hemen paralar yağacak değil. Halkın böyle bir beklentiye kapılması yanlış ve düş kırıcı olur.
Ankara, krizi atlatmaya yarayacak dış destek arayışında. Ama bunun bir açık çek tarzında olamayacağının da bilincinde. Bununla beraber ABD - ve diğer ülkeler - IMF, Dünya Bankası gibi finans kuruluşlarını ve diğer enstrümanları devreye sokabilir; Türkiye'ye krediler sağlanmasına yardımcı olabilir.
Bu bakımdan Washington'un Türkiye'ye güven duyarak destek sinyalini vermesi çok önemli. Ancak bu güveni vermek de Türkiye'nin kararlılığına bağlı...
* * *
DIŞ destek derken ABD'nin - en önemlisi olmakla beraber - "tek kaynak" olmadığını da hatırlamak lazım. Bu nedenle Ankara "zenginler kulübü" olarak bilinen G - 7'leri, AB'yi ve bireysel olarak bazı Avrupa ülkelerini de devreye sokmaya çalışıyor.
Bunların tutumu da, ABD'ninki gibi. Yani her şeyden önce Türkiye'nin yeni programın arkasında durmasınıistiyorlar. Verecekleri sinyal, belirli finans kaynaklarını ve enstrümanları da harekete geçirecek.
Derviş, ABD dışında Avrupa'nın da desteğini sağlamak için Almanya ve diğer bazı ülkeleri ziyaret edecek.
AB'nin direkt yardım sağlama olanağı yok ama, IMF'nin içinde AB üyelerinin de hatırı sayılır bir payı var. AB'nin vereceği işaret, bankaların ve çeşitli kuruluşların kredi sağlaması yolunu açar. Ayrıca AB'nin önde gelen ülkeleri, bireysel olarak, kamu ve özel sektörleri aracılığı ile Türkiye'ye yardımcı olabilirler.
* * *
EVET, Türkiye'nin dost ülkelerden ve kuruluşlardan aldığı destek sözünü somutlaştırma ve yaşama geçirme şansı var. Ama: (1) Önce kendi üstüne düşenleri hızla ve tam olarak yapmalı. (2) Umutlarını, gerçeklerin ve olanakların sınırını aşacak ölçüde 'dış yardım'a bağlamamalı.
Şu sırada kriz geçirmekte olan Arjantin'de bir analistin belirttiği gibi, "Türkiye'nin şansı, ABD'nin stratejik müttefiki, AB'nin üye adayı ve Batı'nın önem verdiği bir ülke olmasıdır." Bu, Türkiye'yi sıkıntıdaki diğer ülkelere göre daha avantajlı duruma getiriyor... Bunun da değerini bilelim!
