Samarra'daki El Askeriye Türbesi'ne karşı girişilen saldırının ardından çıkan çatışmalar, Irak'ı bir iç savaşın eşiğine getirdi. Son günlerde alınan sıkı tedbirler sayesinde gerginlik nispeten yatışmış görünse de, tehlike -yani topyekûn bir iç savaş olasılığı- tamamen atlatılmış değil.Bununla beraber Irak'taki gelişmeleri yakından izleyen yetkililer ve analistler, yapılacak girişimlerle, alınacak tedbirlerle iç savaş tehlikesinin bertaraf edilebileceği kanısındalar. Bunlardan biri, Türkiye'nin Irak Özel Temsilcisi Oğuz Çelikkol, diğeri de dün Irak'la ilgili kapsamlı bir rapor yayımlayan Uluslararası Kriz Grubu (ICG) Direktörü Robert Malley'dir... Irak'ta iç savaş nasıl önlenir? Veya daha doğrusu önlenebilir mi? Türkiye bunun sağlanması için nasıl bir rol oynayabilir? Bağdat'a son yaptığı 3 günlük ziyaretinde, Irak'ın tüm önde gelen yetkilileriyle görüşen deneyimli diplomatımız, "Evet, komşumuz iç savaşa hiç bu kadar yaklaşmamıştı" diyor, "ama durumu kontrol altına almak hâlâ mümkündür" diye ekliyor.Çelikkol'un belirttiği gibi, ümit verici olan husus, bütün siyasi ve dini liderlerin, bir iç savaşı önlemek için ağız birliği yapmalarıdır.Türkiye bu kritik dönemde, Iraklılara bu yönde yardımcı olmayı "tarihi bir sorumluluk" sayıyor. Nitekim hükümetin daveti üzerine Irak Başbakanı İbrahim el Caferi bugün Ankara'da bekleniyor. El Caferi'nin şu kritik günlerde (kalabalık bir heyetle) bu ziyareti yapması, Türkiye'ye verdiği önemi gösteriyor.Türk diplomasisi "komşu ülkeler" konferansının da bir an önce yapılması için harekete geçmiş bulunuyor: Irak'ın gerçekten şu sırada komşularından aktif desteğe ihtiyacı var. Türkiye'den destek Uluslararası Kriz Grubu'nun (ICG) 42 sayfalık raporunun son bölümünde, Türkiye'nin (ve diğer komşü ülkelerin) de yararlanabileceği bir dizi tavsiye var.Özetle: Irak'ta bir an önce bir milli birlik hükümeti kurulmalı... Anayasa, taraflarca daha adil sayılacak şekilde değiştirilmeli... Çeşitli grupların milis güçleri silahsızlandırılmalı, ulusal güvenlik kuvvetleri güçlendirilmeli... ABD, askerlerini çekme konusunda açık bir angajmana girmeli...Türkiye'yi, oynamaya çalıştığı rol bağlamında, yakından ilgilendiren tavsiler de, raporda şöyle yer alıyor: Komşu ülkeler Irak'ın toprak bütünlüğünü teşvik etmeli, Irak anayasasının ulusal birliği sağlayacak şekilde değiştirilmesine yardımcı olmalı, Irak'a "asilerin" nüfuz etmesine engel olmalı ve Bağdat'ta bir Ulusal Uzlaşma Konferansı'nın toplanmasına önayak olmalı...ICG Direktörü Robert Malley'in belirttiği gibi, "Irak'ın (bölge için de çok tehlikeli olacak) bölünmesini önlemek ve ulusal birliği oluşturmak için hâlâ zaman vardır".Bunun zamanı da şimdi olsa gerek... skohen@milliyet.com.tr Komşulara tavsiye
