ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell’ın Ankara ziyareti ile ilgili olarak herkesin kafasındaki soru bu... Gerçekten Powell’ı Türkiye’ye gelmeye sevk eden neden, sadece "gönül almak" arzusu mu, yoksa Irak konusunda gene "Türkiye’den bir şeyler istemek" niyeti mi?
ABD’li analistlere göre Powell’ın "Avrupa - Türkiye turnesi"nin amacı "Atlantik’in iki yakasını birbirine yakınlaştırmak ve Türkiye konusunda da "zedelenen stratejik ortaklığı onarmakötır. Bu bakımdan, Powell’ın ziyaretinden somut sonuçlar çıkması veya Bakan’ın Türkiye’den örneğin kuzey cephesi konusunda (Meclis’in reddettiği ikinci tezkerenin yerini alacak) yeni bir talepte bulunması beklenmiyor.
* * *
POWELL hükümetin bu yönde Meclis’e yeni bir tezkere sunmasını gerektiren bir öneride veya talepte bulunmasının zorluklarını, hatta olanaksızlığını herhalde biliyordur. Böyle bir isteğin şu sırada kabul görmesi şansı çok zayıf olduğu gibi, bu Erdoğan hükümetini sadece çok güç durumda bırakır.
Bununla beraber Powell’ın askeri alanda - özellikle ikmal ve lojistik konusunda - Türkiye’den daha aktif bir destek istemesi mümkün. Yeni bir tezkere gerektirmeyen teknik bazı düzenlemeler, söz konusu olabilir.
Öyle görünüyor ki, konuk Bakan’ı Ankara’ya gelmeye sevk eden iki önemli neden var: Birincisi, gerçekten bozulan dostluğu onarmak, Türkiye’nin "koalisyonöda yer aldığını, ABD ile belirli alanlarda işbirliğini sürdürdüğünü göstermek... Bu, diplomatik yalnızlık çeken Bush yönetimi için son derece önemlidir.
İkinci amaç, Kuzey Irak sorununu enine boyuna görüşmek ve bu konuda ortak bir anlayış ve de güven sağlamaktır. Sanıyoruz Ankara’daki görüşmelerin odak noktası da bu olacaktır.
ABD savaşın başlamasından sonra, kuzeyde Kürt peşmergelerinin katılımı ile bir cephe açmıştır. Amerikan medyası bu cephedeki başarılardan söz ediyor. Belli ki Pentagon Kürtlerin bu rolünden memnun. Ama bu durum Ankara’da kuşku yaratıyor. Özellikle Kerkük ve Musul yönündeki harekatta peşmergelerin ön plana çıkması olasılığı Türkiye’yi endişelendiriyor.
Powell’ın bu konuda Türkiye’yi rahatlatacak güvenceler vermesi bekleniyor. ABD yetkilileri daha önce de Kürtlerin harekat boyunca mutlaka Amerikan güdümünde ve kontrolünde bulunacağını söylemişlerdi. Herhalde Bakan Türk muhatapları ile bunu daha ayrıntılı şekilde görüşüp, teyit edecek.
Buna karşılık ABD’nin kaygısı da Türkiye’nin tek yanlı olarak Kuzey Irak’a asker sevk etmesidir. Powell da bu konuda hassas davranıyor. Ancak Genelkurmay Başkanı Org. Özkök ve Başbakan Erdoğan’ın son demeçleri ABD’nin de kaygılarını yatıştırmış görünüyor. Herhalde görüşmelerde bu konuda da bir mutabakat sağlamaya çalışılacak.
* * *
TÜRKİYE ile ABD arasında Irak krizinden ötürü stratejik ortaklığın bozulması, karşılıklı bir güvensizliği de yüzeye çıkarmıştır. Esas mesele de bu güven bunalımının nasıl giderileceğidir.
Powell’ın Ankara ziyareti, kaybolan güveni yeniden kurabildiği nispette başarılı sayılacaktır...
