Hapşırmamıza ve kaşınmamıza neden olan alerjenler nasıl ortaya çıktı?
06.12.2024 - 16:09 | Son Güncellenme:
Hapşırıklar, göz yaşarmaları, burun akıntıları ya da kaşıntılar… Bunlar birçok kişinin mevsim değişiminde ya da belirli yiyecekler tükettiğinde yaşadığı sıkıntılardır, belki siz de yaşıyor olabilirsiniz. Neden bazılarımız bu belirtileri yaşarken ve bazılarımız ise hiç etkilenmez? Aslında, bu sorunun cevabı, vücudumuzun bağışıklık sistemiyle doğrudan bağlantılıdır. Alerji, aslında vücudumuzun savunma mekanizmasının bazı durumlar karşısında aşırı bir tepki göstermesidir. Peki, bağışıklık sistemimiz neden böyle tepki verir?
Bağışıklık sistemimiz, bizi mikroplardan ve zararlı maddelerden korumak için sürekli olarak çalışır. Ancak bağışıklık sistemimiz bazen tamamen zararsız olan şeyleri, mesela çimen poleni veya yer fıstığını, bir tehdit olarak algılayabilir. Bu durumda, vücutta bir durumu oluşur ve histamin adı verilen bir madde salgılanır. İşte bu histamin adlı madde, alerjik belirtilerin başlıca sebebidir. Ancak her alerji aynı belirtilere yol açmaz. Bazı alerjiler hafif etkilerle sınırlı kalırken, bazıları ise hayati tehlike var edebilir. Bu sebeple alerjinin ne olduğunu ve neden oluştuğunu anlamak, bir anlamda hayati önem taşır.
ALERJİ NEDİR?
Alerji, bağışıklık sistemimizin normalde zararsız olan maddelere karşı aşırı tepki göstermesidir. Genellikle birçok kişi için toz, polen, yer fıstığı veya süt gibi maddeler zararsızdır. Ancak alerjisi olan bireylerde, bu maddeler ‘alerjen’ olarak algılanabilir ve vücut onları bir tehdit olarak tanımlayabilir. Bu duruma bağışıklık sisteminin yanlış alarm vermesi de denilebilir.
ALERJİ NEDEN OLUR?
Aslında ‘alerjiye neden olan şudur’ diye net bir cevap veremeyiz. Çünkü genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin birleşimi gibi karmaşık bir durum söz konusu. Eğer ailenizde alerjisi olan birisi varsa -bu belki dedeniz ya da babaanneniz de olabilir- sizin de alerjik olma ihtimaliniz artmış olur. Ayrıca, çevre kirliliği, beslenme alışkanlıkları ya da erken yaşta bazı maddelerle temas etme durumu faktörlerde alerji oluşumunu tetikleyebilir.
ALERJİK TEPKİLER NASIL OLUŞUR?
Bir alerjenle karşılaştığınızda, bağışıklık sistemi bu maddeye saldırmak, onu ortadan kaldırmak için histamin adlı bir madde salgılar. Histamin ise burun akıntısı, hapşırma, kaşıntı ve kızarıklık gibi belirtilere yol açar. Ancak bazı durumlarda, daha ciddi etkilere yol açarak, nefes darlığı ve anafilaktik şok gibi hayati riskler var edebilir.
ALERJİLERİ YÖNETMEK VE ÖNLEMEK MÜMKÜN MÜ?
Alerjik etkiler yaşamamak için en etkili yöntem, alerjenlerden mümkün olduğunca uzak durmaktır. Ayrıca eğer ki doktorunuz uygun gördüyse, antihistaminik ilaçlar da bu belirtileri azaltabilir. Uzmanların önerdiği şekilde bağışıklık sistemi terapilerinin uygulanması da bazı alerjilerin şiddetini azaltabilir. Aynı zamanda erken teşhis ve doğru tedavi planı ile de alerjik rahatsızlıklar önlenebilir ya da kontrol altında tutulabilir.
