Fikret Bila

WASHINGTON
       ABD Başkanı Clinton ile Başbakan Ecevit'in görüştüğü saatlerde Hillary Clinton da Beyaz Saray'da Rahşan Ecevit'i ve gezideki bakanların eşlerini ağırlıyor.
       First ladylerin gündeminde iki konu öne çıkıyor:
       Deprem felaketi ve siyaset.
       Başbakan Ecevit, görüşme hakkında basına bilgi verirken, biz de Rahşan Hanım'la konuşuyoruz.
       - Bayan Clinton'la görüşmeniz nasıl geçti?

Washington
       Başbakan Bülent Ecevit'le ABD Başkanı Bill Clinton'ın Beyaz Saray'daki görüşmesi, ne sanıldığı gibi Türkiye'nin "dolar verin" talebi, ne de ABD'nin, "Kıbrıs'ı verin" talebi olarak nitelendirilebilir. İki liderin görüşmesine en uygun tanımın, "ufuk turu" olduğu rahatlıkla söylenebilir. Ecevit ve Clinton, bölge ve dünya sorunlarını gözden geçiren, dünyanın yeni koşullarında iki ülkenin durdukları yerleri değerlendiren bir görüşme yaptılar.
       ABD Başkanı Clinton'ın Türkiye'den söz ederken "stratejik ortak" tabirini kullanması Ecevit'in, "yeni dünya koşullarının iki ülkenin siyasi ve askeri işbirliğini çok güçlendirdiği" ifadesiyle örtüşüyor.
       İki liderin bu temel üzerinde birbirlerine mesajları ve olaylara bakışları şöyle özetlenebilir:
       Önce, Clinton cephesi.
       ABD Başkanı, deprem konusunda Türkiye'nin ihtiyaçlarını bildirmesini istiyor. Bu ihtiyaçlar bildirildikçe ABD'nin elinden gelen yardımı yapacağını vaat ediyor.

WASHINGTON
       Başbakan Bülent Ecevit ve eşi Rahşan Ecevit'le, uçak Washington'a yaklaşırken kendilerine ayrılan bölümde sohbet olanağı buluyoruz.
       Başbakan Ecevit, Esenboğa Havaalanı'nda yaptığı konuşmada, yanlışlıkla 30 Ağustos Zafer Bayramı'nı kutlamasının öyküsünü anlatıyor:
       - Deprem nedeniyle 30 Ağustos Bayramı'nı gereği gibi kutlayamamıştık. Bu benim içimde yer etmişti. 26 Ağustos ve 30 Ağustos tarihleri bizim kafamızda önemli yer tutar. Seyahat tarihi 26 Eylül olunca ben de, 26 Ağustos gibi düşündüm. Dil sürçmesi oldu.
       * * *
       ECEVİT'in ABD gezisi ile ilgili olarak Türk kamuoyunda çok yüksek bir beklenti oluştu.

Brüksel - Washington
       Başbakan Bülent Ecevit, Washington yolunda, uçağı Brüksel'de mola verdiğinde Ankara Cezaevi'ndeki kanlı olayları öğreniyor.
       Ecevit, gazetecilerin sorusu üzerine bu olayları cezaevlerini fesat yuvasına dönüştürmüş olanların nakil ve aramalara direnmek için çıkardığını ifade ediyor ve "Devlet ne pahasına olursa olsun, cezaevlerinde otoritesini kuracaktır" diyor.
       * * *
       BAŞBAKAN Ecevit, Washington'a varmadan Clinton'la yapacağı görüşme ile ilgili konuşmak istemediğini belirtiyor. Ancak, gazetecilerin sorularını yanıtlarken, gündeme de giriyor. Ecevit, ABD Dışişleri Bakanı Albright'ın Milliyet'e verdiği demeçteki görüşleri ile ilgili soruyu yanıtlarken, şöyle diyor:
       - Kıbrıs'ta bizim üstümüzde bir baskı yapılamayacağını, yapılsa da kabul etmeyeceğimizi söylemiştim. Yunanistan'la Türkiye arasındaki temel sorunları çözmek için henüz bir diyalog bile başlamadı. Yunanistan'ın katkısıyla Kıbrıs sorununun çözülmesini beklemek yanlış. Bize göre Kıbrıs'ta bir sorun

       Başbakan Bülent Ecevit'in ABD gezisinde, Türkiye açısından çok önemli bir konuyu da enerji dosyası oluşturuyor.
       Türkiye enerji yatırımları konusunda ABD'den büyük destek bekliyor.
       Gezide Başbakan Ecevit'e eşlik edecek olan Başbakan Yardımcısı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer'in hazırladığı "enerji dosyası"hayli kabarık.
       Yola çıkmadan önce Ersümer'le konuştuk.
       Başbakan Yardımcısı Ersümer, Türkiye'nin üç önemli beklentisini şöyle özetledi:
       1- Bakü - Ceyhan Boru Hattı için finans desteği.

       Şarkıcı karısı Binnaz değil bu...
       Başbakanlık muhabirimiz Önder Yılmaz'ın Milliyet'in manşetinde yer alan haberindeki Binnaz...
       - Kim bu?
       - Binnaz Tiryaki.
       - Ne istiyor?
       - Pasaport.

       Depremin deniz dibindeki etki ve izleriyle aktif fayları saptamak üzere Marmara Denizi'ne açılan "MTA Sismik - 1" araştırma gemisinin bulguları merakla bekleniyor.
       Ancak gemiyle ilgili haber ve yorumlar, "Sismik - 1'den bir şey beklemeyin" der gibi.
       - Neden?
       - Sismik - 1 batmak üzere de ondan.
       - Niye?
       - Bir kere gemi metal yorgunu. 1942 yapımı çok eski bir gemi. Her an dağılabilir. Karadeniz'de de batma tehlikesi geçirmişti.

       Başbakan Ecevit'le dün görüşme olanağı bulduk.
       İlk konu, insan hakları ve demokratikleşmeydi.
       Ecevit'e, İsveç Dışişleri Bakanı Lindh'in dün Milliyet'te yer alan, "İnsan hakları ve demokratikleşme adımı atmanızı bekliyoruz" şeklindeki sözlerini sorduk.
       Başbakan, söze "daha ne istiyorlar" diyerek girdi ve şöyle devam etti:
       - Biz zaten bu konuda çok önemli adımlar attık. Çok önemli yasalar çıkardık. Çok kısa süre içinde DGM'nin sivilleşmesi, pişmanlık yasası, basın suçlarının ertelenmesi, af yasası gibi çalışmaları gerçekleştirdik. Yine Meclis'te aynı konuda yasalar var. Onları da ele alacağız. Daha ne olsun? Ama onlar böyle konuşmaya alışmışlar. Dillerine pelesenk etmişler. İsveç hükümetinin de, Türkiye'nin bu konuda yaptıklarını artık görmesi lazım.
       Ecevit, Türkiye'nin önemli adımlarına karşın, Batılı ülkelerin, insan hakları ve demokratikleşme konusunda Ankara'yı eleştirmeyi bir "tekerleme" haline getirdiklerini vurguluyor ve