Güngör Uras

Kirada sözleşme serbestisi vardır. Kiralayan ve kiracı kira artışlarını istedikleri şekilde belirleyebilir. İsterlerse dolara, isterlerse altına, buğday fiyatına bağlayabilirler. İsterler ise artış oranını sıfır, isterlerse yüzde 40 olarak tespit edebilirler.
Eğer kiralayan ile kiracı arasında yazılı-geçerli sözleşme yok ise, eğer kira artış oranı belirlenmemiş ise ve bu nedenle bir anlaşmazlık çıkmış ise ve de anlaşmazlık nedeni ile mahkemeye gidilmiş ise, (Yeni Borçlar Kanunu’nun 344‘üncü maddesine göre) konut kiralarının yenileme dönemlerinde belirlenecek artış, hakim tarafından bir önceki kira yılının Üretici Fiyatları Endeksi’ndeki (ÜFE) artış oranını geçmeyecek şekilde belirlenir.
Genelde bu durumlarda mahkeme TÜİK’ten bir önceki kira döneminde ÜFE’deki artışın ne
olduğunu sorar. Ve de buna göre, hakim ÜFE artışını geçmeyecek bir kira artışını belirler.

ÜFE yok Yİ-ÜFE var
Tekrarda yarar vardır. Bu ancak kiralayan ve kiracı arasında sözleşmenin olmaması halindeki uygulamadır. Sözleşme var ise sözleşme serbestisine göre, sözleşmedeki artış oranı uygulanır. Bu artış oranı ÜFE’nin altında da olabilir, üstünde de olabilir.

Şubat ayı başından itibaren sigorta şirketlerimiz isteyenlere “Kefalet Sigortası” poliçesi satabilecek.
Kredi Sigortası ve Kefalet Sigortası bizim için yeni sigorta türleri. Kredi sigortası uygulaması beş yıldır sürüyor. Başka ülkelerde yıllardır uygulanan kefalet sigortası ile biz önümüzdeki aydan sonra tanışacağız.
Bir noktaya dikkat çekmekte yarar var. Bu sigorta türleri “ticari” ilişkilerde riski teminat altına alır
Kredi sigortası basit anlatımı ile “Alacak Sigortası”dır. Bu sigorta ile yurtiçinde mal mukabili yapılan vadeli satış işlemlerinde satıcı (alacaklı) firmanın alacakları güvence altına alınır
Borçlunun borçlarını ödeyememesi, iflas etmesi hakkında tasfiye kararı alınması, acze düşmesi, icra takibinin sonuçsuz kalması gibi durumlarda satıcı (alacaklı) firmanin sigorta edilen miktardaki riski, sigorta şirketi tarafından karşılanır.
Kredi sigortası 1 Şubat 2009 dan beri uygulanıyor ama pek ilgi görmedi.Sadece 9 sigorta şirketlerimiz kredi sigortası yapıyor...Verilen teminat miktarı ise çok küçük.

2013 yılında: * Klasik endekse göre, toplam sanayi üretim endeksi yüzde 3.0, imalat sanayi endeksi yüzde 3.9 büyüdü.
* TÜİK, sanayi üretim endekslerini takvim etkisinden arındırıyor. Takvim etkisinden arındırma demek, bir yıl içinde çalışılan gün sayısındaki değişime göre endeksleri (artışı-azalışı) ayarlamak demek. Takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksine göre 2013 yılında toplam sanayi üretiminde yüzde 3.4 büyüme gerçekleşti. İmalat sanayindeki büyüme ise yüzde 4.3 oldu. (2012 yılında takvim endeksinden arındırılmış büyüme, tüm sanayide yüzde 2.5 oranında, imalat sanayinde yüzde 2.2 oranında idi.)
2013 yılının tamamında takvim etkisinden arındırılmış olarak imalat sanayi üretimi yüzde 4.3 artarken, alt sektörlerden gıda sanayinde üretim artışı yüzde 5.6 oranında, tekstil ürünlerinde yüzde 4.1 oranında oldu. Giyim sanayinde yüzde 2.2 oranında, ana metal sanayinde yüzde 5.3 oranında, elektrikli teçhizat imalatında yüzde 9.8 oranında, motorlu kara taşıtları sanayinde yüzde 7.1 oranında, mobilya imalatında yüzde 11.0 oranında artış gerçekleşti.
Genelde ekonomi büyürken enerji talebi de büyür. Enerji üretimindeki artış, sanayi büyümesinin önünde koşar. Ne

Şimdilerde yurdun değişik yerlerindeki alışveriş merkezi (AVM) sayısı 333’e yükseldi. Geçen yıl 27 AVM hizmete girdi. 2014 yılında 34 AVM daha yapılacak.
Alışveriş Merkezleri Yatırımcıları Derneği’nin verdiği bilgilere göre AVM’lere bugüne kadar 50 milyar dolar yatırıldı. AVM’lere 2013 yılında 1.6 milyar ziyaretçi girdi, çıktı. 2014 yılında AVM’lerin toplam 75 Milyar TL’lik (yaklaşık 30 milyar dolarlık) ciro-iş yapmaları bekleniyor..
AVM Derneği’nin yaptırdığı araştırmanın bulgularına göre, AVM’lere giden toplam ziyaretçilerin yüzde 77’si hafta sonu, cumartesi - pazar günleri gidiyor. Haftasonları cumartesileri kadın, pazarları erkek müşteriler çoğunlukta.
AVM’lere gitme alışkanlığı edinenlerin AVM’lere 1 ay içinde ortalama gitme sıklığı 2012 yılında 5.6 iken 2013 yılında 6.5 olmuş.

AVM’ler bağımlılık yaratıyor
Bir ay içinde AVM’lere gitme sıklığı Orta Anadolu’da 9.7, Akdeniz’de 7.0, Doğu Anadolu’da 4.9 olarak belirlenmiş.

“Öne çık: duyduk ki
/iyi bir adammışsın /satılık değilmişsin
/ söylermişsin düşünceni açıkça / düşünmezmişsin kendi çıkarını /kiminkidir o zaman düşündüğün /... / dinle şimdi: biliyoruz düşmanımız olduğunu. onun için / bir duvar önüne götüreceğiz şimdi seni / ama hizmetlerini / ve iyi yanlarını da göz önünde tutarak / iyi bir duvar seçeceğiz sana ve / seni iyi tüfeklerden çıkacak iyi kurşunlarla vurup / iyi bir kürekle iyi toprak atacağız üstüne”.... Sizlere Bertolt Brecht’in “İyi Adamın Sorguya Çekilmesi” başlığıyla Türkçeleştirilen şiirinin bir bölümünü aktardım.
Tiyatroadam, İstanbul’da değişik tiyatro salonlarında bu şiiri yazan Bertolt Brecht’in “Arturo Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı” isimli epik tiyatro oyununu sahneliyor. Geçen hafta Beşiktaş Belediyesi’nin Ortaköy’deki Afife Jale salonundaki oyunu izledim.
Bertolt Brecht’in 1941’de, Hitler döneminde yazdığı, 1958’de ilk defa sahnelenen “epik tiyatro” türü bir oyundur.

Halkın sorunları

Dolar fiyatının artmasının, dolar açığımızın küçülmemesinin temel nedeni, yüksek teknolojili ürün üretemememiz ve ihraç edemememizdir.
Bizim ürettiğimiz malların sadece yüzde 3.5’i ileri teknoloji ürünü kabul edilen ürünler.
Bizim ihraç ettiğimiz ürünlerin sadece yüzde 3.7’si ileri teknoloji ürünü kabul edilen ürünler.
Toplam üretimde ve ihracatta ileri teknoloji ürünlerinin payları yıllar itibariyle artmıyor. Azalıyor.
Bunları ben söylemiyorum. Bu bilgiler Başbakanımızın, bakanlarımızın imzalarıyla Resmi Gazete’de yayımlanan 2014 Yılı Programı’nın 186’ncı sayfasında yer alıyor.
Bizim içeride ithal mallarıyla rekabet edebilmemiz (döviz açığımızı, cari açığı küçültebilmemiz), ihracatta dünya pazarlarında mal satabilmemiz için ileri teknoloji ürünlerinin üretimini artırmamız şart.

Ocak ayında, sadece bir ayda gıda maddeleri fiyatları yüzde 5.16 arttı. Fiyatları üretici mi artırdı? Fiyat artışı üreticinin cebine mi girdi?
Hayır. Üretici (çiftçi) üretimdeki maliyet artışını bile fiyata yansıtamıyor. Gıda maddesi üretenlerin son bir yılda (ocaktan ocağa) ürün fiyatlarında yaptıkları artış çok düşük oranlarda. Gıda maddelerindeki fiyat artışının temel nedeni, üretici fiyatından sonra fiyata hal, pazar ve marketlerde yapılan eklemeler.

Üretici fiyatı 1 yılda çok az arttı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin derlediği bilgilere dayalı olarak 2013 Ocak ayı ile 2014 Ocak ayı üretici fiyatlarının nasıl değiştiği hakkında bilgi vereyim.
- Domatesi üreticisi, geçen ocak 1.25 TL’den satmıştı. Bu Ocak 1.11 TL’den sattı. Salatalık geçen ocakta tarladan 1.22 TL’ye satıldı. Bu yıl 1.15 TL idi. Kuru soğan 2013 Ocak ayında 48 Krş’tan satıldı. Bu Ocak 31 Krş’tan alıcı bulabildi.
- Mandalinada, limonda üretici fiyatları geçen yılın gerisinde. Kabak, ıspanak, geçen ocak ayından daha ucuza gitti.

Sivri biber bıktırdı... Her ay enflasyon açıklandığında sivri biber muhabbeti gündeme geliyor.
Sivri biber fiyatı en fazla artan gıda maddesi olarak gıda fiyatlarındaki artışın suçlusu olmaktan kurtulamıyor.
Sanırsınız ki halkımız sivri bibersiz yapamıyor. Sabah akşam sivri biber yiyoruz. Gıdaya giden paranın büyük kısmıyla sivri biber satın alıyoruz.
1) Sivri biber, domates, patlıcan gibi tarım ürünlerinin “mevsim dışı” üretimleri örtü altında veya serada yapılır. Kış aylarında örtü altı ve sera ürünlerinin fiyatı, tarla ürünlerinin fiyatının üzerine çıkar. Ocak ayında sivribiber, domates, patlıcan yemeye kalkan, istenen fiyatını da öder.
2) Sivri biberin, domatesin toplam enflasyon hesabında ağırlıkları oldukça düşük. Sivri biberin ağırlığı 0.1421, domatesin ağırlığı 0.6016. Yaz mevsiminde tarım ürünlerinin ağırlığı azalıyor. Mevsim dışı artıyor. Açık anlatımıyla, her ay fiyatlar kadar enflasyonu etkileme ağırlıkları da değişiyor.

432 maddelik sepet