Güngör Uras

MONTE CARLO
Milliyet ile Ernst&Young’ın Türkiye biriminin birlikte yürüttükleri “Yılın Girişimcisi” yarışı nedeniyle Monte Carlo’dayız.
Her yıl 50’ye yakın ülkede belirlenen yılın girişimcileri, mayıs ayının sonunda Monte Carlo’da bir araya geliyor. Ve uluslararası jüri ülke girişimcilerinden birini, dünyada yılın girişimcisi olarak ödüllendiriyor.
Ernest&Young tarafından dokuz yıldır tekrarlanan bu yarışa beş yıldır Türkiye de katılıyor. Bu yıl Türkiye’yi, Türkiye’de yılın girişimcileri olarak belirlenen Gülden ve Yılmaz Yılmaz çifti temsil ediyor.
Gülden ve Yılmaz Yılmaz, Koton’u kuran ve büyüten karı koca. Koton, bir Türk giyim markası. Türkiye’de 130, yurtdışında 20 ülkede 52 mağazanın kapısında “Koton” yazıyor.
Sayıları 100’ü aşan tasarım ekibi ve tüm mağazalarında 4 bin çalışanı var. Dünyadaki tüm Koton mağazalarında her gün 45 yeni ürün vitrine çıkarılıyor. Her yıl 15 bin yeni modelde üretim gerçekleştiriyor.
Koton

Bugünlerde Adana karpuzu piyasaya çıkıyor. Önümüzdeki bir ay süreyle halkımız Adana karpuzu yiyecek.
Türkiye’de 4 milyon ton karpuz üretildiği, bu üretimin 1 milyon tonunun Adana’da gerçekleştirildiği söylenir.
Adana için karpuz önemli bir tarım ürünüdür. 13 ilçesinin 5’inde karpuz üretilir. Bu konuda geniş bir araştırması olan Özhan Atmaca’dan öğrendiğime göre, geçen yıl Adana’da üretilen karpuzun yarısı tarlalarda kaldı, üreticiler büyük zarara uğradı.
Bu nedenle, bu yıl karpuz ekilen alanda yüzde 40’a yakın daralma var. Fakat alandaki daralma üretim rakamını düşürmeyecek. Eski Adana Çiftçi Birlikleri Başkanı Cumali Doğru’nun anlattığına göre, şimdilerde üretici aşılı fide kullanıyor. Aşılı fideyle eskiden dönümden 2 ton karpuz alınırken, şimdilerde ortalama 6-7 ton karpuz alınıyor. 12 ton karpuz alabilenler de var.

Aşılı fide verimi artırdı
Antalya’da aşılı karpuz fidesi üreten Grow Fide’nin sahibi Dr. Hasan

Reel sektör, banka kredilerinden yararlanabilmek için hükümetin Kredi Garanti Sistemi’ni işletmesini bekliyor. Hükümet ise Kredi Garanti Sistemi’ni bir türlü işletemedi. Anlaşıldığı kadarıyla sonunda olacak olan, mevcut (Küçük) Kredi Garanti Fonu’na hükümetin 1 milyar TL katkı yapılarak, işin sorumluluğunun TOBB tarafından yönetilen Kredi Garanti Fonu’na verilmesidir.
Kredi Garanti Fonu A.Ş. (KGF) 1993 yılında kuruldu.
Anonim şirket statüsüne sahip kuruluşun halen 60 milyon TL olan sermayesinin yüzde 50.99 oranında kısmı TOBB tarafından sağlandığından, KGF şimdilerde TOBB şemsiyesi altında faaliyet gösteriyor. 

KOBİ’ler yararlanıyor
KGF’den KOBİ sayılan (çalışanları toplamı 250’yi geçmeyen) işletmeler yararlanabiliyor. Esnaf ve sanatkârların, tarım işletmelerinin, çiftçilerin kadın ve genç girişimcilerin KGF’den yararlanma imkânları var.
Kefalet isteyenler bankaya başvurduklarında bu isteklerini belirtiyorlar. Banka, kefalet isteyenin dosyasını KGF’ye gönderiyor. KGF

Perakende ciroları 2009 yılı ilk 3 ayında (Ocak-Şubat- Mart) 2008 yılıyla kıyaslandığında gerileme göstermiyor. Geçen yılın aynı dönemine göre binde 2 oranında da artmış görünüyor.
Enflasyondan arındırılmış ciro rakamlarına dayalı verilere göre, 2009 yılı ilk 3 ayında:
-  Perakende gıda harcamaları yüzde 1.0 gerilemiş.
-  Gıda dışı harcamalar yüzde 2.0 artmış.
-  Hazır giyim harcamaları yüzde 7.0 büyümüş.
Bu bilgiler, Türkiye’nin en güvenilir piyasa bilgileri. Bunları Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) Başkanı Sayın Mehmet Nane’den temin ettim. Bu rakamları AMPD için her ay Nielsen isimli uluslararası araştırma kuruluşu derliyor.
Bu araştırma organize (kayıdı, kuyudu olan, kurumsallaşmış) perakendecilik kesiminde olan biteni gösteriyor. Bu kesim tüm ülkede perakende işlemlerin yüzde 42’sini gerçekleştiriyor. 

IMF’siz bir yıl geçti.   Türkiye-IMF ilişkilerinde bu bir yıl boyunca o kadar git-gel oldu ki, işin ciddiyeti kaçtı.
Fakat bu dönemin bir özelliği var. “Hükümet IMF ile ha anlaştı, ha anlaşacak” ümidi canlı tutuldu.
Şimdilerde de iyimserler “Sonbahar’da IMF ile anlaşma imzalanır”, kötümserler ise, “IMF ile anlaşma yapılmayacak” diyor.
Bugüne kadar farklı çevreler “IMF ile ilişkideki belirsizliği kendilerine göre değerlendirdi”. 
-  Hükümet “ipleri koparmamaya özen göstererek”, gerektiğinde IMF desteğinin alınabileceği havasını bastı. 
-  Yabancılar, döviz ve hisse senedi piyasasında, “IMF ile anlaşılıyor-IMF ile anlaşılamıyor” söylentilerine dayalı olarak spekülatif kazançlar sağladı. 
-  Dolar fiyatları ve hisse senedi fiyatları bu söylentilere bağlı olarak indi çıktı.

ASKON tarafından geçen hafta sonu yayımlanan raporda, “Küresel kapitalizm kriz üreten bir sistem haline gelmiştir” deniliyor.
ASKON (Anadolu İşadamları Derneği) Anadolu’da büyüyen ve gelişen   işadamlarının kurdukları bir dernek. ASKON üyesi işadamları ortanın üzerinde büyüklükte işyerlerine sahip olan, hızla büyüyen ve büyüme potansiyeline sahip olan işadamları. Hemen tamamı iç pazar yanında dış pazara dönük iş yapıyor. Dünyanın her köşesine mal satıyor. Kredi kullanıyor. Faiz ödüyor. Döviz alıyor, döviz satıyor.
Açık anlatımıyla “Küresel Kapitalizm” sayesinde büyüyen, güçlenen ve Anadolu’daki yöresel pazardan önce ülke pazarına, sonra da küresel pazara çıkma şansına kavuşan  “Anadolu Aslanlarımız”  şimdi küresel sistemi eleştiriyor.
ASKON Başkanı Mustafa Koca diyor ki:
“Küreselleşmenin büyük bir riski olarak dünyayı saran bu kriz, adeta hiç günahı olmayan ülkeleri de kıskacına

Otomotiv sanayiinde klasik “fosil yakıtlı” motorların yerini “hibrit” motorların alması isteniyor. 
- Hibrit araçlar (benzin-mazot gibi) fosil yakıtları kullanan içten yanmalı motorlara ek olarak elektrik motoru ve aküyle çalışıyor. Daha az fosil yakıt yakıyor veya hiç yakmıyor. 
- Havayı kirletmiyor. Havaya daha az karbondioksit salıyor veya hiç salmıyor.
Hibrit motor teknolojisi yeni bir teknoloji değil ama her otomotiv firmasında bu teknoloji yok. Hibrit motor klasik motora göre daha pahalı. Üretim hatlarının hibrit motor üretimine geçmesi için büyük yatırımlar gerekiyor.
İşte bu nedenlerle otomotiv firmaları, başta ABD’nin dev firmaları ile Avrupa’nın ünlü firmaları hibrit motor üretimine ayak sürüyor.
Başkan Obama, ABD’de batmakta olan dev otomotiv firmalarına “Ben sizi kurtarırım ama, fosil yakıt kullanımını ve karbon emisyonunu azaltacak motor üretimine geçmeniz şart” diyor.
Avrupa ülkelerinde hibrit motorlu binek otomobillerinin kullanımını teşvik için bu tür

Son günlerin 2 tartışma konusu var: (1) Bankalar paranın üzerine yatıyor. Kredi vermiyor. Aylık bilançoları da çok kârlı çıktı. (2) Şirketler zor durumda. Üç aylık bilançoları çoğunun zarar ettiğini gösteriyor. 

Şirketler zararda
2009’un ilk 3 aylık döneme ait bilançolarını açıklayan 147 sanayi şirketinin toplam zararı 722 milyon TL. Halbuki bu şirketler 2008 yılının aynı döneminde 652 milyon TL kâr etmişlerdi.
Sanayi şirketlerinin geçen yılın aynı dönemine göre cirolarındaki azalma yüzde 26.8 oranında.
Sektör olarak tekstil cam ve seramik, dayanıklı tüketim malları, demir-çelik ve metal sanayi, ev ürünleri, gıda, gübre, içecek, otomotiv, petrol ürünleri ve medya sektöründeki kuruluşların bilançoları zararla kapandı.
Şimdi geriye değil, ileriye bakma zamanıdır.