Eğitim Koşuk Nedir? Koşuk Örnekleri Ve Özellikleri Nelerdir?

Koşuk Nedir? Koşuk Örnekleri Ve Özellikleri Nelerdir?

27.05.2021 - 14:03 | Son Güncellenme:

Koşuk, İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı eserlerine verilen isimdir. Bu eserler sözlü ürünler olmaları ile bilinmektedir. Halk edebiyatında bu tür sonradan koşma adını almıştır. Koşuk nedir? Koşuk örnekleri ve özellikleri nelerdir? İşte, merak edilen tüm detaylar.

Koşuk Nedir Koşuk Örnekleri Ve Özellikleri Nelerdir

 Koşuk sığır ismi verilen sürek avları esnasında söylenen şiirlerin genel ismidir. Koşuklar, kopuz isimli çalgılar eşliğinde söylenmekteydi. Bu şiirler aşk, kahramanlık, doğa temalı olabilmekteydi. Koşuklar genellikle belli bir ezgi ile söylenmektedir.

Haberin Devamı

 Koşuk Nedir?

 Koşuklar sözlü gelenek içerisinde yer alsalar da bu eserlerin günümüze kadar gelmesi sözlü bir şekilde olmamıştır. Bunun en büyük sebepleri ise Türklerin göçebe bir yaşam sürmeleri, bunun sonucu olarak da dildeki bir takım sözcüklerin ve seslerin değişmesinden kaynaklanmaktadır.

 Koşukları Türk boyları arasında derleyen kişi Kaşgarlı Mahmut olmuştur. Divanü Lügati-t Türk, Türk dilinin ilk sözlüğüdür. Bu sözlük içerisinde koşuk ve sagu şiirleri başı sonu belli olan manzumeler olarak yer almamıştır. Dörtlük şeklinde yer almıştır.

 Koşuk Örnekleri ve Özellikleri Nelerdir?

 Koşuk özellikleri şu şekilde sıralanabilmektedir.

Konusu bakımından lirik, epik ya da pastoral özellikte olabilmektedir. 

Haberin Devamı

Halk edebiyatındaki koşma ile divan edebiyatındaki gazel, koşuk ile benzerlikleri ile dikkat çekmektedir.

Koşukların nazım birimleri dörtlük şeklindedir.

Kafiye düzenleri; "aaab, cccb, dddb" şeklinde ilerlemektedir. 

Hece ölçüsü ile yazılmışlardır. Bilindiği gibi hece ölçüsü Türklerin milli ölçüsüdür.

Koşuklarda yiğitlik, doğa, güzellik, hasret, savaş konularından bahsedilmektedir.

Koşuklar çoğunlukla 7'li ve 11'li hece ölçüsü ile söylenmiştir.

Koşuk ve sagu birbirleri ile karıştırılabilmektedir. Ancak bu ikisinin farklılıkları vardır. Koşuklar genellikle şölen ve sığır isimli eğlence törenlerinde söylenirdi. Sagular ise yuğ isimli cenaze törenlerinde söylenmekteydi. Koşuklar çoğunlukla aşk, kahramanlık, güzellik, doğa, hasretlik, savaş ile ilgili söylenirdir. Saguların konusu ise ölüm ve yas ile ilgiliydi. Bu farklılıkları sebebi ile sagu ve koşuk birbirinden ayrılmaktadır.