Son dakika haberler: Bilim insanlarından 'Mars vebası' uyarısı
01.05.2021 - 13:06 | Son Güncellenme:
Son dakika haberine göre, Amerikan Uzay ve Havacılık İdaresi (NASA)’nın Perseverance gezgini, Kızıl Gezegen’i araştırırken ve insanlı yolculuk söz konusuyken, bilim insanları Mars’tan alınan taş ve toprak örneklerinin Dünya’ya getirilmesinin büyük riskler taşıdığını açıkladı.
Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Mars’taki kaya ve topraklardan alınan örnekleri ayrıntılı bir şekilde test etmek için Dünya’ya getirilmesi amacıyla birlikte çalışıyor.
NASA VE ESA 2026'DA MARS'TAN ALINAN ÖRNEKLERİ TOPLAMAK İÇİN ARAÇ FIRLATACAK
İki kuruluş, geçen Şubat ayında Kızıl Gezegen’e inen Perseverance gezgini tarafından toplanan örnekleri almak için 2026'da bir kara aracı fırlatmayı planlıyor.
Proje neticesinde Mars'taki toprakların ve kayaların, muhtemel bazı mikro organizmalarla birlikte önümüzdeki 10 yıl içinde Dünya'da var olabileceği düşünülüyor.
NASA'nın açıklamasına göre Mars'ın bozulmamış örneklerini Dünya'ya geri döndürmek, çok uzun yıllardır bilim insanlarının en büyük hayallarinden bir oldu.
BÜYÜK RİSK
NASA tarafından yapılana bir açıklamada, "Mars'ın yüzeyinden bozulmamış örnekleri Dünya'ya getirmek, nesillerdir gezegenimizdeki bilim insanlarının hedefi konumundadır" ifadeleri yer alıyor.
Ancak, Mars’tan alınan örneklerin, Dünya için oldukça büyük riskler taşıdığını iddia eden bir grup bilim insanı tarafından kurulan Uluslararası Mars Numune Dönüşüne Karşı Komite’de (ICAMSR) yer alan Dr. Gilbert Levin bu konuda pek hevesli değil.
"MARS'TAKİ ORGANİZMALAR DÜNYA'DA ÖLÜMCÜL SALGINLARA NEDEN OLABİLİR"
Dr. Gilbert Levin ise bu konuda pek hevesli olmadığını söylüyor. NASA'nın 1975'ten 1983'e kadar süren Viking programında yer alan Dr. Levin, Kızıl Gezegen'den getirilecek herhangi bir parçanın Dünya üzerinde bir salgın hastalığa yol açmasının yüksek bir ihtimal olduğunu belirtti.
Levin, "Numuneler güvenli kaplar içinde Dünya'ya getirilse bile,bir kısmının kabın açılacağı laboratuvardan kaçma ihtimalinin yüksek olabileceğinden endişeleniyorum" ifadelerini kullandı.
"BÜYÜK BİR BİYOLOJİK HASAR"
Diğer taraftan ICAMSR'den bilim insanları, gökbilimci Carl Sagan'ın 1973 yılında yayımlanan Kozmik Bağlantı adlı eserine atıfta bulunarak benzer bir uyarı dile getirdi:
"Kızıl Gezegen biyolojik açıdan büyük ilgi uyandıran bir ortama sahip. Mars'tan getirilecek olası numunelerin içeriğinde, gezegenimizde çok büyük bir biyolojik hasara yol açabilecek patojenler, organizmalar olabilir bulunabilir ve hatta bu organizmalar bir Mars Vebası'na yol açabilir".
TARİHİ ANLAR CANLI YAYINLANDI
Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) Mars'a gönderdiği helikopter Ingenuity(Maharet) bugün ilk kez uçurmayı denedi. NASA’nın en son görevi kapsamında Mars üzerine indirilen Perseverance aracının içinde yer alan Ingenuity helikopterinin görüntüleri canlı olarak yayınlandı.
Bu motorlu bir hava aracının başka bir gezegende gerçekleştirdiği ilk kontrollü uçuş oldu. Uçuşun ilk olarak 11 Nisan'da yapılması planlanmış ancak bir yazılım hatasından ötürü ertelenmişti.
HELİKOPTERİN GÖREVİ...
Yaklaşık 1,8 kilogram ağırlığındaki drone'un elde ettiği verinin dünyaya ulaşması ise birkaç saati bulacak. Ingenuity‘nin Mars’ta çok uzun süre havada kalma ya da çok yükseğe çıkma amacı gibi bir görevi yok.
NASA’nın açtığı canlı yayın ile beraber Ingenuity’nin ilk uçuşunu takip etmek mümkün oluyor. İlerleyen saatlerde ise araçtan bazı video görüntüleri de kullanıcılarla buluşturulacak.
NASA ekibi tarihi başarıyı büyük sevinçle karşıladı. Mars helikopteri Ingenuity'nin gezegendeki ilk uçuşundan sonra alkışlar yükseldi.
NASA "uçuşun başarılı olamayabileceği" uyarısında da bulunmuştu. Ingenuity, 18 Şubat'ta Jezero Krateri'ne inen Perseverance adlı uzay aracıyla Mars'a taşınmıştı.
Uçuşun öncelikli amacı, bu teknolojinin başka bir gezegende çalışabildiğini göstermek. NASA, 1903'te ilk motorlu uçağı uçuran Amerikalı havacılar Orville ve Wilbur Wright'a gönderme yaparak, çift motorlu helikopterin uçuş denemesinin "bir Wright Kardeşler anı" olacağını belirtmişti.
NASA uzmanları Jazero'da "hava sahası" adını verdikleri 10x10 metre büyüklüğünde bir alan belirledi. Bu alan, 90 metre uzunluğundaki "uçuş bölgesinin" bir ucunda yer alıyor. Ingenuity'nin bu bölge içinde beş sorti denemesi yapması hedefleniyor. Perseverance bu uçuş denemelerini kamerasıyla kaydetmeye çalışacak.
NASA JPL çalışanı, astrofizikçi Dr. Umut Yıldız, CNNTürk canlı yayınına katılarak "Büyük bir başarıydı, takımı tebrik ederim." dedi. Ingenuity'nin kendi anteninin çok güçlü olmadığını belirten Dr. Yıldız, helikopterin Perseverance'ın yakınlarda uçması gerektiğini, bir süre sonra helikopterle iletişimin tamamen kesileceğini söyledi.
DÜNYAYI MERAKLANDIRAN GİZEMLİ BULUŞ
Mars, meteorlar için bir cennet olarak kabul ediliyor. Mars'taki uzay aracı için ise bir meteora rastlamak her zaman dikkate değer olarak kabul ediliyor.
Bilim adamları şu anda, başka yerlerde görülen göktaşlarına benzeyen ve NASA'nın Perseverance gezgini tarafından tespit edilen delikli bir kayayı inceliyor.
NASA henüz kayanın ne olduğunu açıklamadı, ancak Perseverance ekibi önceki gün yaptığı sosyal medya paylaşımında, "Helikopter hazırlanırken, yakındaki kayaları kontrol etmekten kendimi alamıyorum. Bu tuhaf kaya, bilim ekibimin birçok fikir alış verişi yapmasına neden oldu" ifadelerini kullandı.
Perseverance'ın Twitter hesabı, bilim insanlarını şaşkınlığa uğratan yaklaşık 15 santimetre boyundaki kayanın fotoğrafını da takipçileriyle paylaştı.
Üzerinde delikler bulunan, pürüzsüz ve parlak bir gövdeye sahip olan kayanın Mars yüzeyinde oluşmuş olabileceği veya dış uzaydan gelen bir göktaşı olabileceği gibi teoriler bulunuyor.
Bilim insanlarının kaya ile ilgili hipotezlerinden ilki; söz konusu kayanın gerçek bir Mars kayası olduğu ve kum fırtınaları nedeniyle zamanla aşındığı yönünde.
İkinci baskın hipotez ise kayanın başka bir gezegen ya da yıldız sisteminden gelmiş bir göktaşı olabileceği yönünde.
Kayanın üzerinde tek sıra halinde dizilmiş siyah lekeler dikkat çekiyor. Bu noktolar, Perseverance'ın kayayı incelemek için yaptığı lazer atışlarının yarattığı lekeler.
Lazer atışı yapılan noktalarda kaya, küçük miktarda da olsa buharlaşıyor ve Perseverance, bu noktadan çıkan dumanı inceleyerek kayanın bileşimi hakkında bilgiler ediniyor.
NASA TARİHİ UÇUŞA HAZIRLANIYOR
NASA'nın Mars helikopteri Ingenuity, Kızıl Gezegen'deki ilk uçuşuna bir adım daha yaklaştı. Ayaklarını açarak inişe hazır hale gelen Ingeunity, Dünya dışında bir gezegende uçan ilk helikopter olacak.
Bilim insanları helikopterin ilk uçuşunu 8 Nisan'da gerçekleştirmesini bekliyor. Ancak bu tarihten önce 1,8 kilogramlık helikopterin Perseverance'ın karnından çıkarak yere basması gerekiyor.
Helikopter, NASA'nın Mars'taki yeni uzay aracı Perseverance'ın karnındaki bölmesinde, katlanmış halde Kızıl Gezegen'e ulaşmıştı. Uzay aracı, 18 Şubat 2021'de Mars'ın Jezero Krateri'ne inmişti.
Perseverance'ın uçuşa uygun bir yer tespit edip oraya ilerlemesi yaklaşık bir hafta sürdü. Ve minik helikopter nihayet kozasından çıkan bir kelebek gibi ayaklarını açmayı başardı. Şu anda helikopterin 4 ayağı, Kızıl Gezegen yüzeyinin hemen üzerinde, inişe hazır halde asılı duruyor.
Perseverance'ın şimdiki görevi ise helikopteri, belirlenen 10 metrekarelik noktada yere indirmek. Bu nokta Ingeunity'nin, bilim insanlarının seçtiği hava sahasında uçabilmesi için en uygun iniş bölgesi.
İnişin ardından Perseverance, helikopterin üzerinden çekilecek ve güneş panellerinin şarj olması için ona zaman tanıyacak. Bu esnada görev ekibi, helikopterin uçuşa hazır olup olmadığını belirlemek için son kontrolleri yapacak.
Perseverance'ın güvenli bir mesafeden izleyeceği minik helikopterin, ilk uçuşunda yüzeyden üç metre yükselmesi ve yaklaşık 30 saniye havada kalması bekleniyor.
Uçuşlar başarıyla tamamlanırsa NASA, gelecekte Mars'a yapılacak diğer keşif görevlerinde bu tür hava araçlarına daha çok yer verecek. Bilim insanları, Ingenuity'nin uçuş denemelerinden gelecek bulgular ışığında yeni nesil helikopterler geliştirecek.
Bu helikopterler mürettebatlı Mars görevlerinde astronotlar için küçük yükleri taşıma işini üstlenecek ve uçurum, mağara, derin kraterler gibi ulaşılması zor yerleri inceleme görevlerini yerine getirecek.
İşte bu hedef doğrultusunda yapılacak uçuş denemesi, Ingenuity'nin Mars'taki 31 günlük programı boyunca gerçekleştireceği 5 uçuştan ilki olacak.
İşte bu hedef doğrultusunda yapılacak uçuş denemesi, Ingenuity'nin Mars'taki 31 günlük programı boyunca gerçekleştireceği 5 uçuştan ilki olacak.
Perseverance'ın Mars'a gönderilmesindeki ana hedef, geçmişte Kızıl Gezegen'de yaşadığı düşünülen mikroskobik canlılara dair fosil izleri aramak.
Uzay aracı bu doğrultuda Jezero Krateri'nden toprak örnekleri toplayacak ve bilim insanlarının incelemesi için bu örnekleri Dünya'ya geri gönderecek.
