Fikret Bila

<#comment>
DOKUZUNCU Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, Washington'a, Ege Ordu Komutanı Org. Hurşit Tolon'un sözlerine dikkat çekerek bir uyarıda bulunuyor. "Tolon Paşa'nın ikazları çok önemli, buna dikkat edilmeli" diyerek, ABD'nin işinin kolay olmadığı mesajını veriyor.
Demirel'in, "çok önemli ikazlar" dediği Tolon Paşa'nın sözleri neydi?
"NATO'nun 5. maddesinin işlemesi için saldırının dışarıdan yapılmasının ispatlanması gerekir. Olaya savaş derseniz Cenevre Sözleşmesi devreye girer, bu durumda terörist savaşan taraf olur. Ladin'i yok etmek terörü yok etmez. Terörün askeri, sosyal, ekonomik ve kültürel boyutları vardır. Yangını söndüreyim derken daha büyük yangınları körüklememek gerekir."
Demirel, yangının büyümesi riski üzerinde duruyor.

<#comment>Milli Güvenlik Kurulu'nun dünkü toplantısında enine boyuna tartışılan konunun ABD'ye yapılan terörist saldırı ve bu saldırıya yanıt verme hazırlıkları olduğunu söyleyebiliriz.
Daha önce değişik düzeylerde dile getirilen bir yaklaşım, MGK düzeyinde de benimsendi. Bu yaklaşım, terörle mücadele konusunda Türkiye'ye en fazla destek olan ülkenin ABD olduğu ve Türkiye'nin de büyük bir terör saldırısına uğrayan ABD'ye destek olması gerektiği...
MGK'nın dünkü toplantısında hem sivil, hem de asker kanadında hakim olan bu görüş, bildiriye de geçirilerek Türk ve dünya kamuoyuna iletilmiş oldu.
Türkiye'nin ABD'ye yardım etmek konusunda bir tereddütü yok. Ancak bu yardım ve desteğin şekli ve sınırı ne olacak?
MGK'da detaylı biçimde tartışılan, daha çok bu sorunun yanıtı oldu.
Varılan sonuç şöyle özetlenebilir:

<#comment>Başbakan Bülent Ecevit'in görevden çekilmesi gerektiğine ilişkin görüşler bir ucundan gündeme yeniden sürülmeye başladı.
Bu taleplerin ne kadarı vatan - millet aşkına, ne kadarı çıkar beklentilerine dayanıyor, şimdilik belli değil. Bu ayrı bir tartışma konusu.
Ancak, öncelikle şunun bilinmesi gerekir ki, Bülent Ecevit'in karakteri ve siyaset anlayışı dış baskı ve dayatmalarla uygun hareket edecek türden değildir. Aksine bu tür baskılara dirençli bir yapısı vardır.
Bülent Ecevit, kendisine ne zaman ne yapması gerektiği söylenecek en son kişidir.
Ecevit'in unutulan bir yönü siyasi geçmişinde koltuğa hiç yapışmadığıdır. Bülent Ecevit, kendi değerlendirmesiyle gerekli olduğunu düşündüğü zaman seçimle geldiği bütün görevlerden kendi isteğiyle ayrılmıştır. Buna başbakanlık ve parti genel başkanlığı dahildir. Ecevit, bunu birçok liderin aksine seçim yenilgisi sonucunda da yapmıştır.
Ecevit'in başbakanlıktan çekilmesi gerektiği görüşüne gelince...

<#comment>Anayasa değişikliğini görüşmekte olan Meclis'te hareketli günler yaşanıyor.
Ortaya bir deklarasyon metni çıktı.
Hükümeti ve sistemi eleştiren bir deklarasyon. Ancak, bu metnin altında henüz imza yok. Bu bakımdan şimdilik deklarasyon niteliği kazanmış değil.
Bu metne ANAP'lı Işın Çelebi sahip çıktı ve savundu.
DSP'den Rıdvan Budak ve Uluç Gürkan ise metinde imzaları olmadığını ancak içeriğine katıldıklarını ifade ettiler.
Metni destekleyenlerden DSP'li Sema Pişkinsüt ise partisinden istifa ettiğini açıkladı.

<#comment>Önce ABD Başkanı Bush'tan Başbakan Ecevit'e gelen mesajdan başlayalım.
ABD'nin Ankara Büyükelçisi Robert Pearson, Başbakan Ecevit'in, Başkan Bush'a gönderdiği mektubun yanıtını sözlü olarak dün iletti. Pearson, Başkan Bush'un Ecevit'ten aldığı mektuba ve desteğe çok teşekkür ettiğini ve Türkiye'ye olan güvenlerini yinelediklerini cevabi mesaj olarak Dışişleri Bakanı Cem ve Başkana Ecevit'e bildirdi.

Dışişleri Bakanı İsmail Cem, dün ABD'ye gitti. Cem, yola çıkmadan önce dün Genelkurmay Başkanı Org. Hüseyin Kıvrıkoğlu'na sonra da Başbakan Ecevit'e giderek bilgi verdi.
Dışişleri Bakanı İsmail Cem'i kabul ettikten sonra Başbakan Bülent Ecevit'le görüşme olanağı bulduk ve sorduk:
- Sayın Cem, Bush'a ve ABD yönetimine nasıl bir mesaj götürecek?

<#comment>ABD'ye yapılan terörist saldırı Türkiye'nin sadece terörle mücadelesindeki haklılığını değil, aynı zamanda Atatürk Cumhuriyeti'nin kuruluşundan yüz yıl sonra da aranan çözüm olduğunu kanıtladı.
Atatürk'ün İslam dünyasında ilk ve tek model olarak kurduğu laik Cumhuriyet'in çağdaşlaşmanın ilk koşulu olduğu tüm dünyaca bir kez daha anlaşıldı.
21. yüzyılın başında dünyanın geleceğini doğru okuyan Atatürk, Cumhuriyet'i laik temele oturtarak, kurduğu modelin 21. yüzyılın başında da geçerli ve kalıcı bir çözüm yolu olarak ayakta kalmasını sağlamıştır. Bugün çağdaşlarının önderlik ettiği bütün rejimlerin 20. yüzyılda tarihe gömülmesi de bunun en önemli kanıtıdır. Bir yüzyılı geride bıraktıktan sonra dahi Türkiye Cumhuriyeti'nin 21. yüzyılda model olarak gösterilmesi Atatürk'ün siyasi dehasının da kanıtıdır.
Bugün dünya, Afganistan'a yapılacak müdahaleyi bekliyor, onu konuşuyor. Bu tartışma süreci içinde gözler önüne serilen görüntüler, sorunun sadece bir askeri müdahale ile çözülemeyeceğini ortaya koydu.
Afgan halkının sefaleti, 25 yıldır içinden çıkamadığı savaş koşulları, çağdışı görüntüleri kendini dünyanın gidişinden sorumlu sayan devlet ve kurumları

<#comment>ABD'ye yapılan terörist saldırıların yolcu uçaklarıyla gerçekleştirilmesi, bu sektörde çok önemli sorunlar doğurdu. Bunlardan biri de hava yolu şirketleriyle sigorta şirketleri arasındaki ilişki.
Terörist saldırıdan sonra sigorta şirketlerinin terör ve uçak kaçırmalarla ilgili riski üstlenmeyeceklerini açıklamaları ve 440 milyon dolarla 1 milyon dolar arasında değişen poliçe bedellerini 50 milyon dolara çekmeleri bütün dünyada hava yolu şirketlerini batma riskiyle karşı karşıya getirdi.
ABD'ye yapılan saldırı nedeniyle yolcu sayısındaki hızlı düşüşlerin yanı sıra sigorta şirketlerinin riski hava yolu şirketlerine bırakan bu kararı birçok şirket için kriz doğurdu.
Bu arada aynı sorun Türk Hava Yolları için de yaşanıyor.
Sigorta şirketlerinin 50 milyon doların üzerindeki riski üstlenmemeleri, bu tutarın üzerindeki riske karşı sigortalanmamış uçakların ise uçuşuna izin verilmeyişi THY'yi de uçamama tehlikesiyle karşı karşıya getirdi.
Şimdi hava yolu şirketleri bu sorunu aşabilmek için devletlerinden yardım bekliyor. Hava yolu şirketlerinin ortak talebi terör ve uçak kaçırmayla ilgili olarak sigorta şirketlerinin üstlenmedikleri riski devletlerin

<#comment>
Başbakan Ecevit'in, ABD Başkanı Bush'a gönderdiği mektubun taşıdığı mesajlar ve mektup dışındaki temaslar, Türkiye'nin Afganistan'a müdahale ve sonrasına ilişkin tutumunu netleştirdi.
Türkiye, mektupta da ifade ettiği gibi Afganistan'da sorunun Kuzey İttifakı güçlerinin harekete geçirilmesi ve kara harekâtının bu yolla yapılmasını önermektedir. Bu öneri Pentagon tarafından da desteklenmiş durumdadır. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in bu müdahale modeline sıcak baktığı, hatta benimsediği Ankara'ya yansımış halde. Ankara, Washington'un bu model çerçevesinde harekete geçeceği beklentisi içinde.
Ankara'nın mektupta vurguladığı bir diğer konu, operasyondan Afgan halkının zarar görmemesidir. Buna bağlı olarak müdahaleden sonra Afgan halkına çok ciddi ekonomik ve sosyal yardımda bulunulmasını ve çağdaş bir Afganistan inşa edilmesini önermekte ve bu konuda işbirliğine gidilmesini istemektedir.

NATO İSTERSE