23.12.2020 - 02:00 | Son Güncellenme:
Ankilozan spondilit, omurga ve pelvise verilen hasar ile karakterize edilen eklemlerin kronik bir enflamasyonudur. Sükunetle serpiştirilmiş acı verici salgınlarla kendini gösterir. Bazen etkilenen eklemlerin sertleşmesine kadar ilerleyebilir.
Ankilozan Spondilit Nedir?
Ankilozan spondilit olarak da adlandırılan, spondiloartrit spondilit eksenel iskelet (omurga ve pelvis sakroilyak eklemler) bozukluğu ile karakterize edilen bir kronik iltihaplı bir eklem hastalığıdır.
Kendini sakin dönemlerle değişen acı veren krizlerde ("alevlenmeler" olarak adlandırılır) gösterir.
Yıllar sonra bu durum etkilenen bölgelerin sertleşmesine (ankiloz) ilerleyebilir. Erken hasta yönetimi sayesinde, bu gelişme günümüzde nadir hale geldi.
Ankilozan spondilit (Bechterew hastalığı olarak da adlandırılır), en sık 15 ila 30 yaşları arasında başlayan yaygın bir kronik romatizmal hastalıktır. Enflamatuar süreçler öncelikle sakroiliak eklemi ve omurgayı etkiler. Omurlararası eklemler hareket kabiliyetlerini kaybeder, omurlararası diskler ve bağlar sertleşebilir ve kemikleşebilir. Bu süreç ağrıya neden olur ve omurganın hareketliliğini engeller.
Ankilozan Spondilit Belirtileri Nelerdir?
Kolların ve bacakların eklemleri ve kemikler üzerindeki tendon yerleştirme noktaları söz konusu olabilir. Etkilenenlerin üçte biri göz iltihabından muzdariptir. Bağırsak iltihabı veya depresyon da meydana gelebilir. Nadir durumlarda, kalp iltihabı veya akciğer dokusunda değişiklikler gözlenir.
En belirgin semptomlar arasında gece veya sabah erken saatlerde ortaya çıkan ve genellikle sertliğin eşlik ettiği bel ağrısı vardır. Genellikle ilgili insanlar ayağa kalkıp hareket ettiklerinde azalırlar. Eklemlerde, tendon giriş noktalarında, dizde, topukta veya sternumda ağrı görünebilir.
Diğer semptomlar yorgunluk, yorgunluk, bel omurgasında hareketin engellenmesi, nefes alırken keskin ağrı, öksürme veya hapşırma, topuk ağrısı ve göz iltihabıdır. Röntgende görülemeyen spondiloartrit (nr-axSpA) durumunda, iliosakral eklemlerdeki inflamatuar bir değişiklik adından da anlaşılacağı gibi röntgende görülmez, ancak muhtemelen manyetik rezonans görüntülemede (MRI). Ancak tanı, görsel kanıt olmaksızın klinik parametreler aracılığıyla da mümkündür. Bu klinik tablo ankilozan spondilitin erken evresi olabilir, ancak aynı zamanda bağımsız bir klinik tablo olarak da varlığını sürdürmektedir.
Ankilozan Spondilit Nasıl Tanı Konur?
Ankilozan spondilitin nedeni bilinmemektedir. Uzmanlar, semptomların bakteriler gibi çevresel bir faktör tarafından tetiklendiğine inanıyor. Teşhisi yapmak için çeşitli yöntemler kullanılır. Doktor hastayı muayene eder. Tıbbi muayeneye (anamnez), tıbbi tahlillere ve röntgenlere geçer. Diğer bir tarama yöntemi ise manyetik rezonans tomografidir.
Çoğu zaman, doktor bel, sırt veya servikal segmentte omurganın hareket kabiliyetinde bir azalma veya hatta sertleşme olduğunu fark eder. Torasik genişlemenin ölçümü, solunum yetmezliğini gösterir.
X-ışını muayeneleri ilk başta hastalığın özellikleri eksik olabilir. Daha sonraki bir aşamada, röntgenler omurlar arasındaki sakroiliak eklemlerde veya kemikli çıkıntılarda (sindesmofitler) değişiklikler gösterir. Özel tanı kriterleri sayesinde, doktor nihayet olası veya kesin olan ankilozan spondiliti teşhis edebilir.
Manyetik rezonans tomografinin (MRT) evrimi, yüksek çözünürlüklü in situ görüntüleme için bir yöntem sunar ve inflamasyonu yakalamayı mümkün kılar. Bu muayenenin bir diğer büyük avantajı, hastalar için düşük radyasyon olmasıdır.
Bu avantajlar nedeniyle romatoloji merkezleri, en azından tamamlayıcı bir tanı olarak uzun süredir manyetik rezonans tomografiye güvenmektedir. Bu nedenle MRT'nin ilk semptomların ortaya çıkması ile tanı arasındaki mevcut ortalama altı yıllık gecikmeyi azaltacağı umulmaktadır. Amaç preraddiografik aksiyal spondiliti belirlemektir.
Ankilozan Spondilit Nasıl Tedavi Edilir?
Ankilozan spondilitin neden olduğu ağrı, sertlik ve sakatlık yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilir.
Hastalığı olan kişiler, eskiden olduğu gibi veya herkesin yapacağı gibi çalışamayabilir, spor yapamayabilir, hobileri olamayabilir veya sosyal faaliyetlere katılamayabilir. İyi haber şu kitedaviler var. Doğru tedavi ile ankilozan spondilit semptomları azalır ve fiziksel fonksiyon iyileştirilir.
Ayrıca hastaların hayatlarının kontrolünü yeniden kazanmalarına olanak tanır.
Son yıllarda ankilozan spondilit araştırmalarında ilerlemeler kaydedilmiştir, bu nedenle artık geçmişe göre daha fazla tedavi seçeneği mevcuttur.