İyelik Eki Nedir? İyelik Eki Almış İsim Ve Zamir Örnekleri Nelerdir?
22.07.2020 - 07:34 | Son Güncellenme:
Dilimizde kullanılan birçok dil bilgisi takısı bulunmaktadır. Dil bilgisi takılarından olan iyelik eki cümlenin doğru kullanılması açısından oldukça önemlidir. İyelik eklerinin neler olduğunu öğrenip cümle içerisinde kullanmak mümkündür. Peki iyelik eki nedir? İyelik eki almış isim ve zamir örnekleri nelerdir? Sizlere iyelik eki hakkında merak edilenleri detaylıca açıkladık.
İyelik ekleri isimlere veya birçok kavrama eklenerek o kavramların kime veya neye ifade ettiğini gösteren eklerdir. Eskiden dilimizde iyelik ekleri ''iye'' anlamına gelmekteydi. Çünkü iye eski Türkçede sahip anlamına gelmektedir.
İyelik Eki Nedir?
İyelik ekleri cümle içerisinde isimlere veya isim soylu olan sözcüklere eklenen eklerdir. İsimlere eklenerek bu isimlerin neye veya kime ait olduklarını belirten eklerdir. Sözcüklerin neye ait olduklarını belirttiği için sahiplik ekleri de denmektedir.
İyelik ekleri dilimizde çekim eklerinden birisidir. Kullanıldığı kelimede kelimenin anlamını değiştirmez. İyelik ekleri dilimizde kişiye göre çekimlenmektedir. Bunlar; ben, sen, o, biz, siz ve onlar şahıslarından oluşmaktadır. Bu kişilere ekler eklenir. Böylece sahip oldukları kavramı gösterir.
Tekil ve çoğul şahıslara eklenen iyelik ekleri birbirinden farklıdır. Şahısları ve onlara gelen ekleri şu şekilde açıklayabiliriz:
- Birinci tekil şahıs ben kelimesidir. Eklenen eki ise -ım, -im, -um, -üm ekleridir.
- İkinci tekil şahıs sen kelimesidir. Eklenecek olan ekleri -ın, -in, -un, -ün ekleridir.
- Üçüncü Tekil şahıs o kelimesidir. Eklenecek olan eki -ı, -i, -u, -ü ekleridir.
- Birinci çoğul şahıs Biz kelimesidir. Eklenecek olan ek -mız, -miz, -muz, -müz ekleridir.
- İkinci çoğul şahıs siz kelimesidir. Eklenecek olan ekler -nız, -niz, -nuz, -nüz ekleridir.
- Üçüncü çoğul şahıs onlar kelimesidir. Eklenecek olan ekler -ları, -leri ekleridir.
Bu ekleri günlük hayatta fark etmeden birçok kez kullanmaktayız. Bu ekleri ezberlemek yerine hangi şahsa ait olduğunu bulmak için başına benim, senin, onun, bizim, sizin, onların kelimeleri eklenebilir. Böylelikle hangi şahsın hangi eke ait olduğu kolaylıkla bulunmaktadır.
İyelik Eki Almış İsim ve Zamir Örnekleri
Zamirlerde ekler ilgi zamiri olarak kullanılır. İlgi zamiri ''ki'' ekidir. Bu ek isim tamlamalarında tamlayana eklenir ve tamlanan olan ismin yerine kullanılır. Bu duruma bir örnek vermek gerekir ise;
- Ayşe'nin elbisesi Fatma'nın elbisesinden pahalı
- Ayşe'nin elbisesi Fatma'nınkinden pahalı
Burada ki eki elbise Fatma'nın elbisesi yerine kullanılmıştır. Böylece ki eki ilgi zamiri görevini üstlenmiştir.
(Onun) arabası benim arabamdan daha güzel.
Burada üçüncü tekil şahıs iyelik eki kullanılmıştır.
