Son dakika haberleri: Dünyanın gözü önünde ilan etti! Taliban...
25.08.2021 - 01:04 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr Deutsche Welle Türkçe
Son dakika haberlere göre, Afganistan'da şiddetli çatışmaların yaşandığı vadide çok sayıda can kaybı var. Bir vilayet dışında Afganistan'ın tümünü elinde tutan Taliban'ın siyasi lideri, Pazartesi günü Kabil'de sürpriz bir isimle bir araya geldi. Amerikan Washington Post gazetesi, gizli buluşmayı 'son dakika' koduyla duyurdu. Kabil Havalimanı önünde sivil kıyafetlerle sıraya girenlerden biri tanıdıktı. Taliban Sözcüsü Zabibullah Mücahid, tarih vererek geri adım atmadıklarını dünyaya duyurdu. İşte son dakika haberler...
Her gün binlerce insanın askeri kargo uçaklarına binerek kaçtığı Afganistan'da kimsenin beklemediği bir görüşme gerçekleşti. Taliban'a karşı direniş başlatan gruplar ise militanlarla çatışıyor. Öte yandan Taliban sözcüsünün açıklamaları dünyada son haber oldu.
REUTERS "ACİL" KODUYLA DUYURDU
Taliban Sözcüsü Zabibullah Mücahid, Afganistan'dan tahliyelerin, yabancı güçlerin geri çekilmesi için belirlenen 31 Ağustos'a kadar tamamlanması gerektiğini söyledi.
Mücahid, Kabil'de düzenlediği basın toplantısında yerli ve yabancı gazetecilerin sorularını yanıtladı. Taliban Sözcüsü, Afganistan'dan tahliyelerin, yabancı güçlerin geri çekilmesi için belirlenen 31 Ağustos'a kadar tamamlanması gerektiğini ve bu tarihin ileri çekilmesini kabul etmeyeceklerini kaydetti.
Afganistan'da yaşamın normale dönmeyi sürdürdüğüne, ancak Kabil Havaalanı'ndaki kaosun sorun teşkil etmeye devam ettiğine işaret eden Mücahid, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns ile Taliban'ın önde gelen liderlerinden Molla Abdulgani Birader'in Kabil'de gizlice görüştüğü haberinin sorulması üzerine konudan haberdar olmadığını öne sürdü.
DİRENİŞ GÜÇLERİYLE ÇATIŞIYOR
Taliban örgütü, ele geçiremediği tek vilayet olan Pencşir'de Ahmed Mesud'un liderlik ettiği direniş güçleriyle çatışıyor. Taliban'ın sosyal medya hesapları, özellikle Pencşir Vadisi çevresindeki şiddetli çatışmalardan görüntüler paylaştı.
Yerel medya ise, Pencşir'e komşu Bağlan vilayetine bağlı Andarab ilçesinde Taliban'ın tüm iletişim yollarını kestiğini, sabaha karşı başlayan çatışmalarda çok sayıda evin yıkıldığını ve çok sayıda insanın hayatını kaybettiğini bildiriyor.
Bugün Kabil'de bir basın toplantısı düzenleyen Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahid, örgütün Pencşir'deki sorunu diyalog yoluyla çözmek istediğini söyledi. Ancak, Taliban'ın yüzlerce militanını bölgeye gönderdiği biliniyor.
Pencşir'e gelen binlerce yerel savaşçı ve dağılan Afganistan ordusu üyesi askerler, efsane komutan Ahmed Şah Mesud'un oğlu Ahmed Mesud önderliğinde Taliban'a karşı savaşıyor.
Taliban örgütü, Afganistan'ı beş yıl boyunca yönettiği 1996-2001 arasındaki dönemde yine Pencşir'i ele geçirememiş; 'Pencşir Aslanı' Ahmed Şah Mesud bölgeyi başarıyla savunmuştu.
Tacik asıllı Ahmed Şah Mesud, 11 Eylül saldırılarından iki günce önce 9 Eylül 2001 tarihinde gazeteci kılığındaki bir intihar komandosunun saldırısı ile öldürülmüştü. Saldırıyı düzenleyen, El Kaide örgütüydü.
BİR GÜNDE 21 BİN 60 KİŞİ TAHLİYE EDİLDİ
Taliban örgütünün sözcüleri, ABD askerlerinin çekilmesi ve tahliyeler için son tarihin 31 Ağustos olduğunu, sürenin uzatılmasının kabul edilmeyeceğini bugün bir kez daha yineledi. ABD Savunma Bakanlığı, dünyanın anbean izlediği tahliyeleri 31 Ağustos saat 24.00'e kadar tamamlamayı hedeflediklerini ve tarih değiştirmek için bir talepte bulunmadıklarını açıkladı.
Beyaz Saray ise, Pazartesi sabahtan itibaren 24 saatte ABD ordusu ve diğer koalisyon üyelerinin 21 bin 600 kişiyi Kabil'den tahliye ettiğini duyurdu. ABD ordusuna ait kargo uçakları 37 uçuşla yaklaşık 12 bin 700 kişiyi taşıdı. 57 koalisyon uçağı ise 8 bin 900 kişiyi tahliye etti. Toplam tahliye edilenlerin sayısı ise 50 bine yaklaştı.
AVRUPA ÜLKELERİNDEN ABD'YE BASKI
Buna karşılık, ABD'nin Avrupalı müttefikleri İngiltere, Fransa ve Almanya sürenin uzatılmasını istiyor. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, 31 Ağustos’a kadar Afganistan’dan çıkarmak istedikleri kişilerin hepsini tahliye edemeyeceklerini söyledi. Sürenin birkaç gün aşılması halinde bile amaca ulaşılamayacağını kaydeden Maas, "Bu askeri tahliye operasyonunun kalan günlerinde herkesi Afganistan'dan çıkaramayacağız. Bunu dürüstçe söylemek gerekir" dedi.
Beyaz Saray'ın Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, ABD'nin çeşitli siyasi ve güvenlik kanalları aracılığıyla Taliban ile günlük görüşmeler yaptığını belirtti. Başkan Joe Biden ise Taliban ile doğrudan görüşmelerden yana olmadığını söylemişti.
Sullivan, basın toplantısında yöneltilen "Taliban'a güveniyor musunuz?" şeklindeki soruya "Tabi ki güvenmiyoruz bunu başkan da söyledi. Taleban konusunda bir hayal görmüyoruz. Daha önce yaptıkları ortada. Biz tahliye görevimize odaklanmış durumdayız" yanıtını verdi. Pentagon Sözcüsü John Kirby ise "Taliban sözcülerinin 31 Ağustos tarihiyle ilgili görüşlerine dair açıklamalarını biliyoruz. Sanırım bu görüşü hepimiz anlıyoruz" ifadesini kullandı.
CIA YÖNETİCİSİ KABİL'DE
Washington Post gazetesi, Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns'ün Pazartesi günü Afganistan'ın başkenti Kabil'de gizli bir görüşme gerçekleştirdiğini dünyaya duyurdu.
Habere göre, CIA Direktörü Burns'ün buluştuğu isim Afganistan'ın gelecekteki yöneticisi olması beklenen Taliban'ın siyasi lideri Molla Abdulgani Baradar. Görüşme, Kabil'in düşüşünden bu yana Biden yönetimi ve Taliban arasındaki en üst düzey yüz yüze randevu niteliği taşıyor. Katar'daki müzakereleri yöneten Baradar, kısa süre önce Afganistan'a dönmüştü. CIA-Baradar buluşmasını ilginç kılan en önemli detaylardan biri ise, Taliban liderinin 11 yıl önce CIA ve Pakistan gizli servisinin operasyonuyla tutuklanmış olması.
GENELKURMAY BAŞKANI KAÇIYOR
Taliban'ın başkent Kabil'in kapısına dayanmasına saatler kala görevden alınan Afganistan'ın eski Genelkurmay Başkanı Veli Muhammed Ahmedzai, sivil kıyafetlerle havalimanı çevresinde görüntülendi.
Afganistan'dan ayrılmak isteyenlerle birlikte sırada bekleyen General Ahmedzai'nin fotoğrafları sosyal medyada hızla yayıldı. Kullanıcılar, görselleri 'korkak' gibi yorumlarla paylaştı.
Taliban karşısında dağılan Afgan ordusunun başına Haziran ayında geçen Ahmedzai, 11 Ağustos tarihinde görevden alınmıştı. Generali kovan Afganistan lideri Eşref Gani ise, Kabil düşmeden saatler önce ülkeden kaçmıştı.
'SAVAŞ DURUMU'
Reuters haber ajansına bu sabah konuşan bir NATO diplomatı, 31 Ağustos tarihine yetişmeye çalışırken Kabil Havalimanında 'savaş durumunda' tahliyeler gerçekleştiğini aktardı.
Havalimanı çevresinde durumun nispeten sakin olduğunu kaydeden NATO diplomatı, Taliban yetkililerine havalimanındaki tahliye ve lojistik süreç hakkında bilgi verildiğini de belirtti.
Tahliyelerin hız kazandığı Kabil Havalimanı'nda, 24 saatte 16 bin kişi uçaklara binip Afganistan'dan ayrıldı. Tahliye edilenlerin sayısı 40 bine yaklaştı, havalimanı çevresinde ise halen binlerce insanın bekliyor.
TALİBAN KALDIĞI YERDEN
Afganistan'da Pencşir dışındaki tüm vilayetlerde kontrolü elinde tutan Taliban ise, 1996-2001 arasındaki icraatlarını hatırlatan yeni adımlar atıyor. Gazne'deki tarihi bir kapı Taliban tarafından yıkıldı.
Sar-i Pul vilayetinde ise eniştesinin motosikletiyle hastaneye giden bir kadın Taliban militanları tarafından kırbaçlanarak cezalandırıldı, olayı yüzlerce kişi izledi.
837 MİLYAR DOLAR ÇÖPE GİTTİ
AP haber ajansı, ABD'nin çekilmeden önce Afganistan'a 20 yıl boyunca 837 milyar dolar para harcadığını ve tüm çabaların bir hafta içinde çöktüğünü bildirdi.
Peştunlar, Tacikler, Hazaralar, Aymaklar (Aimaq), Türkmenler, Özbekler, Kırgızlar ve Beluçilerin de aralarında bulunduğu birçok etnik grubun yaşadığı Afganistan'da, 20 ile 40 arası farklı dil ve lehçe konuşuluyor.
On yıllardır çalkantının dinmediği Afganistan'daki kırılmanın başladığı olay, 1979 yılının son günlerinde başlayan Sovyetler Birliği işgali oldu. ABD'nin direnişçilere destek verdiği 10 yıl süren işgal sırasında çok sayıda ülkeden 100 bini aşkın kişi Afganistan'a giderek Sovyetler Birliği'ne karşı savaştı.
Sovyetlerin 1989'da Afganistan'dan çekilmesinin ardından bu kez iç savaşa savrulan ülkede, Cumhurbaşkanı Muhammed Necibullah'ın 1992'de devrilmesiyle Afgan nüfusunun yarısını oluşturan Peştun grupların Kabil'deki hakimiyeti de sarsıldı.
İç savaş sürerken kurulan Taliban, farklı grupların desteğini aldı ve 27 Eylül 1996'da Kabil'e girerek iktidarı ele geçirdi. Böylece Afganistan'da, ABD liderliğindeki NATO birliklerinin 2001'deki saldırısına kadar devam edecek dönem başlamış oldu.
ABD, 11 Eylül 2001 saldırılarından Afganistan'da üslenmiş El Kaide ve lideri Usame Bin Ladin'i sorumlu tuttu. Afganistan'ı yöneten Taliban'dan El Kaide üslerini kapatmasını ve liderlerini ABD'ye teslim etmesini istedi. Taliban reddetti.
7 Ekim 2001'de Amerikan ve İngiliz uçaklarının Taliban ve El Kaide hedeflerine hava saldırısıyla Afganistan'da yeni bir savaş başladı. Afganistan'ı bu kez işgal eden ABD'ydi. Washington'ın 20 yıllık savaşı, Taliban'la masaya oturulması ve çekilme kararı alınmasıyla bitti.
