Abbas Güçlü

Üniversitelere olan ilginin dünya genelinde azaldığını bir önceki yazımızda sizinle paylaşmıştık.

Durum vahim ötesi. Çünkü verilen eğitim ve alınan diplomalar artık çok da fazla bir işe yaramıyor!

Eğitime sınırsız kaynak yaratanlar da rahatsız, verdiğinin karşılığını alamayanlar da.

İşte böylesi bir ortamda yeni arayışlar gündemde.

Kesin olan bir şey var ki, o da üniversitelerin, özellikle de bilim üretmeyen üniversitelerin saltanatı sarsılıyor.

Önümüzdeki 20 yıl içerisinde pek çoğunun kapısına kilit vurulursa hiç şaşırtıcı olmaz!..

Yükseköğretim kurumları önümüzdeki süreçte nasıl bir değişim geçirecek ya da yok olma noktasına gelecekler, gelin hep birlikte düşünelim:

Ayrışacaklar

Üniversite eğitimine olan ilgi dünya genelinde azalıyor.

Her ne kadar sayısal artış söz konusu olsa da ilgi azalması bizde çok daha hızlı. Çünkü alınan eğitim harcanan emeğin ve paranın karşılığını vermediği gibi, kişinin ve toplumun yaşam kalitesini de yükseltmiyor!

Bu yüzden, hızla “Eğitime ne gerek var ki” noktasına gelinirse, bu hiç şaşırtıcı olmaz.

Konuyu, ne olur, artık ciddiye alalım! Hem de sadece devletin değil, başta veli, öğretmen, öğrenci olmak üzere herkesin şapkayı önüne koyup düşünmesi gerekiyor.

Diploma odaklı eğitimin sonunun geldiğini şimdi değil de ne zaman anlayacağız?

Diplomalı işsizlerin sayısı on milyonları bulduğunda mı?

Artık şu kararı vermenin zamanı geldi de geçiyor:

Diploma mı yoksa severek yapacağınız bir meslek ve iyi bir iş mi?..

Yaşam hakkından sonra en büyük hak, eğitim hakkı. Peki amacı, hedefi, daha da önemlisi kazanımları ne olmalı?

Bu sorunun cevabını bulmadan harcanan onca emek ve kaynak heba olur!

Ülkemizde, eğitimin amaç ve hedefleri gibi beklentiler de çok farklı.

Eğitim ve öğretimin evrensel değerleri sınavlar için asla feda edilemez ama biz bunu hep yapıyoruz!..

Sanat, spor ve yetkinlik, herkes için çok önemli ama özellikle de gençlerin yetişmesinde, olmazsa olmazların en başında geliyor. Ama ne yazık ki bu kavramların da, bu derslerin de eğitim sistemimizde adı yok! Çünkü giriş sınavlarında soru sorulmuyor! Sorulmadığı için de sanatı, sporu, beceriyi ciddiye alan yok!

MEB, YÖK, ÖSYM ve üniversitelerin istediği de yoksa bu mu?..

Peki, o zaman yaratıcılık, yenilik, özgünlük, üretim, tasarım, etik, araştırma gibi kavramlar nasıl gelişecek, yaşam kalitesi nasıl yükselecek, katma değeri yüksek ürünler nasıl üretilecek?..

Yaşam kalitesi!

Pandemi nedeniyle eğitimde ciddi kayıplar söz konusu. Bu yüzden telafi eğitim olmazsa olmazların başında geliyor.

Bakan Selçuk bu yönde hazırlıklarının olduğunu söyledi.

Peki, telafi eğitimin uygulaması, ne zaman ve nasıl olacak?

Asıl merak edilen o!..

Selçuk, Twitter hesabında “15 Şubat’tan sonra kapsamlı bir telafi programına hazırlanıyoruz” dedi!

Peki, telafi eğitimi, yüz yüze mi olacak yoksa uzaktan mı?

Mevcut ders saatleri mi artırılacak yoksa hafta sonları ya da yaz aylarında mı gerçekleştirilecek?

Keşke biraz daha ayrıntı paylaşsa.

Pandemide mutlu sona yaklaşıldığına yönelik sinyaller giderek artıyor.

Yaz aylarında aşılar konusunda çok mesafe alınacağı, vaka ve ölüm oranlarının dibe vuracağı ve dolayısıyla, aylardır evde kapalı kalan seyahatseverlerin yollara döküleceği söyleniyor. Tabii eğer yeni sürprizler olmazsa.

Bu konuda farklı senaryolar üzerinde çalışmak ve özellikle patlama olasılığı bir hayli yüksek olan sezona hazırlıklı olmak gerekir.

Kar yağacağı günler öncesinden açıklanmasına rağmen, “Kapanan yollar niye hâlâ açılmadı?” diye sorduğunuzda, “çok ani bastırdı” mazeretlerine alışık bir ülke olarak, turist bastırdığında, “Bu kadarını da beklemiyorduk, aksaklıklar o yüzden” denilmemeli!..

Tatile şimdi git haziranda öde!

Yarıyıl tatili avantajları da beraberinde getirdi. Birçok tur şirketi “Yarıyıl tatiline şimdi git, Haziran’da öde” kampanyası başlattı. Bu sayede kış otellerinde ve kayak merkezlerinde doluluk oranı yüzde 90’ları bulmuş.

Bu arada erken rezervasyonları yeniden canlandırıp, kış fiyatlarıyla yaz

Pandemi nedeniyle zor bir eğitim-öğretim yılı oldu. Geçen yılın ikinci yarıyılı gibi bu öğretim yılının ilk dönemi de uzaktan eğitimle geçti. Pek çok öğrenci de çeşitli nedenlerle bundan yararlanamadı!

Bu arada okullar gibi karneyi de unuttuk. Uzaktan eğitimde, karneler de sanal oldu.

İlk ve ortaokullarda dün sadece dijital karne verildi, liselere ise ara karne yok, yıl sonunda tek karne verilecek.

Öğrenciler, bu dönem, hayatlarında görmedikleri notlar gördüler. Zayıfı olan ve takdir, teşekkür almayan yok gibi...

Hadi gelin bugün bir değişiklik yapalım ve öğrenciler yerine kendimize karne verelim!

Eğitimde kim ne kadar sorumluluklarını yerine getirdi?

Eleştiri ve kabahatli aramanın ötesine geçip kim ne yaptı?

Hangi konularda taşın altına kim elini koydu?

Ufukta bir eğitim reformu var mı? Her ne kadar, MEB, YÖK, ÖSYM ve üniversiteler “Yok böyle bir şey” deseler de var!..

Yeni reform, umarız, her şeyden önce bütünleştirici olur. Şu anki en önemli eksiklerden biri de bu. Cumhurbaşkanlığı Eğitim Öğretim Politikaları Kurulu’nun (CBEÖPK) ne düşündüğünden diğerlerinin, onların ne yaptığından da CBEÖPK’nin haberi yok.

Hiçbiri, bir diğeriyle konuşmuyor, selam vermiyor, bilgi paylaşmıyor. Oysa eğitim, anaokulundan üniversiteye bir bütün olarak ele alınmalı ki sağlıklı bir yönlendirme ve insan gücü planlaması yapılabilsin ama nerdeeee!..

Umut tacirliği!..

Okula başlayan her öğrenciyi üniversiteye yönlendiren bir başka ülke var mı?

Zor bulunur. Dünyanın en ileri ülkelerinde, öğrencilerin ilgi yetenek ve akademik başarıları mümkün olduğunca erken yaşlarda belirlenir ve o doğrultuda eğitim almaları ve hayata hazırlanmalarına olanak sağlanır!

Bizim gibi “sınav cumhuriyeti” olan ülkelerde ise tek seçenek var, o da üniversite!..

Sınav ve diploma oda

Cumhurbaşkanlığı Eğitim ve Öğretim Politikaları Kurulu’nun Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunduğu “Öğrencilerimize 21. Yüzyıl Yetkinliklerinin Kazandırılmasına İlişkin Cumhurbaşkanlığı Politika Belgesi Taslağı”nda yer alan stratejik konu başlıklarını tek tek ele almakta yarar var. Bu stratejik konu başlıkları, aynı zamanda nerelerde hata yapıldığının da en önemli göstergeleri! Eğer onları doğru okursak, gerçekleştirilmek istenen yeni eğitim reformunun ana hatlarını da doğru çizmiş oluruz.

Gelin şimdi o konu başlıklarını tek tek ele alalım ve “Bugüne kadar neler yapıldı, bundan sonra ne yapılmak isteniyor?” sorusuna cevap arayalım:

Ders kitaplarının yeniden ele alınması: Ders kitapları konusunda büyük bir rahatsızlık olduğu kesin. Tüm öğrencilere bedava kitap dağıtılmaya başlandı ama yardımcı ders kitaplarına harcanan para daha fazla. Ücretinden çok, içeriği daha önemli hale gelmeliydi. Yardımcı ders kitaplarına ihtiyaç duyulmayacak donanımda ve kalitede ders kitaplarının zamanı geldi de geçiyor.

Ölçme ve değerlendirme süreçlerinin