Güngör Uras

Bu yılın 9’uncu ayında, borsada hisse senetleri işlem gören 16 banka 13.2 milyar TL kâr açıkladı. Milliyet Ekonomi’nin finansman yazarı Zeynep Aktaş’tan öğrendiğimize göre bu 16 banka borsada hisse senetleri işlem gören 362 şirketin 9 ayda yaptıkları toplam kârın yüzde 40’ını gerçekleştirdi.
Borsada hisse senetleri işlem gören 245 sanayi şirketinin 9 aylık kârı 13.1 milyar TL iken 16 bankanın 9 aylık kârı 13.2 milyar TL.
Bu rakamlara bakarak birikimini borsada değerlendirmek isteyen halkımız ne yapar? Bankaların hisse senetlerini alır. Diyeceksiniz. Ama alamaz. Çünkü bankaların hisse senetlerini yabancılar almış durumda.
Bu yazının altındaki tabloda hangi bankanın borsada işlem gören hisse senedinin ne kadarının yabancıların portföyünde olduğu gösteriliyor.

Bankalar kapışılıyor
Örneğin, İş Bankası’nın toplam hisse senetlerinin yüzde 31.3’ü borsada işlem görüyor. Borsada işlem gören hisse senetlerinin yüzde 67.85’i yabancıların portföyünde.

Ekonomi yavaşladı diye üzülüyoruz. Ama ekonomi yavaşlarken bir de bakıyoruz bazı şirketlerin ve bankaların kâr rakamları büyüyor.
Borsa şirketlerinin eylül ayında açıklanan bilanço rakamlarına göre, kârları geçen yılın eylül ayından bu yana 12 aylık dönemde yüzde 33 oranında artmış.
Şirketlerin kâr rakamları cari fiyatla açıklanıyor. Cari fiyatla 12 ayda milli gelirin (ekonominin tamamının) ne kadar büyüdüğünü bilemiyoruz. Çünkü 2012 yılının 3’üncü üç aylık milli gelir rakamları henüz açıklanmadı. İlk yarı rakamlarının uzatılması ile yapılan tahminlere göre, 2011 Eylül ayından 2012 Eylül ayına cari fiyatla milli gelir artışı yüzde 11.5 dolayında.
Demek ki, ekonomi cari fiyatla yüzde 11.5 büyürken, borsa şirketlerinin kârı yüzde 33 artmış. Kısa anlatım ile borsadaki şirketler ekonominin yavaşlamasına rağmen kârlarını artırma becerisini göstermiş.

Maliyet artmadı
Milliyet Ekonomi’nin finans yazarı Zeynep Aktaş, İMKB’de olan biteni en iyi izleyen bir borsa uzmanıdır. Finans sayfasında rakamlarla olan biteni anlattı. “Şirketlerin bilançoları üzerinde önemli etkisi olan petrolde ve döviz kurunda fiyatların ilk dokuz aylık dönemde dengelenmesi, faizlerde görülen düşüş,

Sayın Babacan, Halk Bankası’nın başarılı halka arzını değerlendirirken, “Bu banka 2000 yılı başında batmıştı. Şimdi piyasa değeri 19.9 milyar TL” şeklinde bir değerleme yaptı.
Halk Bankası da, Ziraat Bankası da bugün güçlü ve karlı bankalar. Hükümet ve politikacılar eskisi gibi bu bankalara baskı yapmıyor. İyi yönetiliyorlar. Ekonomiye önemli katkı yapıyorlar.
2000 yılının başında banka krizinden özel bankalar kadar, kamu bankaları olan Halk Bankası, Ziraat Bankası ve Emlak Bankası da etkilenmişti.
Kamu bankalarının güç duruma düşmesi görev zararına bağlandı. Ve özel sektör bankaları gürültülü bir şekilde kurtarılırken, kamu bankaları da kurtarıldı.
19 özel bankanın kurtarılmasının faturası 27.5 milyar TL (16.9 milyar dolar) iken, 3 kamu bankasının ayakta kalması için 28.7 milyar TL (17.7 milyon dolar) Hazine desteği sağlandı.

Büyük kaynak aktarıldı

İstanbul’da yaşıyorsanız, İstanbul’a yolunuz düşer ise, alış veriş için olmasa da gezip görmek için Manifaturacılar Çarşısı’na uğrayınız.
Türkiye’nin ilk çağdaş alışveriş merkezidir. Bir alışveriş merkezi şehrin doğal ve tarihi yapısı ile nasıl uyum
içinde olur, bir alışveriş merkezini
çağdaş sanatçıların kalıcı eserleri
nasıl süsler görünüz.
Sultanhamam ve çevresindeki manifaturacılar “bir çarşıda toplanmak arayışında” 1954 yılında bir kooperatif kurdular. Belediye, çarşının Bozdoğan kemeri ile Unkapanı Köprüsü arasında kalan kısımda inşa edilmesini uygun gördü. 45 dönümde inşa edilecek çarşı projesi için yarışma açıldı. Yarışmayı Doğan Tekeli-Sami Sisa- M. Hepgüler’in projesi kazandı.
Projenin özelliği yapı grubunun, arsanın çevresinde yoğunlukla yer alan önemli Osmanlı ve Bizans yapıtları ile uyum içinde olması idi. Manifaturacılar Çarşısı’nda 1117 dükkân, depolar, katlı bürolar, büfeler, açık-kapalı otoparklar ve diğer hizmet bölümleri var. Şebsefa

Ülkedeki toplam tüketim harcamalarının yüzde 23.3’ünü İstanbul’da yaşayan hane halkı yapıyor. İstanbul’un nüfusu 13.6 milyon. Türkiye nüfusunun yüzde 18.2’sini oluşturuyor.
Buna karşılık toplam tüketim harcamalarında Kuzeydoğu Anadolu bölgesindeki 7 ilde yaşayanların payı sadece yüzde 1.8 oranında.
Bu iller Erzurum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan... Bu 7 ilin toplam nüfusu 2.7 milyon. Türkiye nüfusunun yüzde 3.6’sını oluşturuyor.
Toplam tüketim harcamalarında Güneydoğu Anadolu’nun payı yüzde 6.3 ve Ortadoğu Anadolu’nun payı yüzde 3.4 iken, varlıklı sanılan Doğu Karadeniz’in payı sadece yüzde 3.0 oranında Doğu Karadeniz bölgesinde 6 il var. Bunlar Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin ve Gümüşhane. İllerin toplam nüfusu 2.5 milyon. Türkiye nüfusunun yüzde 3.4’ü büyüklüğünde.
Bunları TÜİK tarafından dün yayımlanan Hane halkı Tüketim Harcamaları’nın dağılımını gösteren rakamlardan çıkardım.
Gıdanın payı fakirde yüzde 22, zenginde ise yüzde 13
1) TÜİK’in belirlemelerine göre, Türkiye’de toplam tüketim harcamasının yüzde 23,3’ü İstanbul’da oturan hane halkları tarafından yapılırken, Ege Bölgesi yüzde 14,5’lik oranla ikinci sırada yer alıyor. Ege’yi yüzde

BDDK Başkanı açıkladı: Türkiye’de 11 yeni bankaya daha kuruluş izini verilecek. Yabancı 2 bankanın başvurusu, yabancı 2 bankanın banka kurma niyeti var.
Acaba banka sayımız mı az? Acaba yabancı banka sayımız mı az? Acaba bankacılığı beceremediğimizden yabancıların gelerek bize bankacılık öğretmesine mi ihtiyacımız var?
Acaba banka sayısı artınca, kredi mi bollaşacak, banka hizmetleri mi ucuzlayacak?
BDDK’nin yayınladığı bilgilere göre 48 bankamız var. Bunların 31’i mevduat bankası ve mevduat bankalarının 16’sı yabancı sermayeli. Katılım bankası sayısı 4, bunların da 3’ü yabancıların. 12 kalkınma ve yatırım bankasının 4’ü yabancı banka statüsünde. TMSF portföyünde de 2 banka var. Sonuç toplam 48 bankamızın 23‘ü yabancı sermaye (küresel sermaye) hakimiyetinde. 7’si kamu bankası. 2’si TMSF portföyünde. 16’sı özel sermayemizin kumandasında.

35 bankada yabancı sermaye var
48 bankanın 35’inin sermayesinde yabancı sermaye (küresel sermaye) katkısı var. Gene BDDK’nın verdiği bilgilere göre, bankaların toplam sermayesinin yüzde 26.5’i, kamu sermayesi, yüzde 35.4’ü küresel (yabancı) sermaye, kalan 38.1’i yerli özel sermaye. Bankalarımızın 7’si büyük ölçekli, 9’u orta, 14’ü

Halkbank’ın sermayesinin yüzde 23.92’sini temsil eden hisse senetleri satıldı. Daha önce sermayenin yüzde 24.94’ü halka arz edilmişti. Böylece halka açıklık oranı yüzde 48.86’ya yükseldi.
Satışa sunulan hisse senetlerinin yüzde 80’i yabancılara tahsis edilmişti. Yurtdışından 135 yatırımcı 3.6 milyar TL.lık hisse senedi satın aldı.
Daha önce de yazdım. Zeynep Aktaş’tan öğrendiğime göre, Halkbank’ın halka arz öncesinde borsada işlem gören hisselerinin yüzde 90.76’sı yabancıların elinde idi. Yeni satış ile yabancıların payı yüzde 95.28’e yükseldi.
Yabancıların elindeki hisse senetleri dağınık yatırımcıların portföyünde. Yabancılar bu hisseleri Halkbank yönetiminde söz sahibi olmak için değil, İMKB’de değerlendirmek ve temettü gelirinden yararlanmak için satın alıyor.

Halkbank hâlâ kamu bankası
Halkbank’ın hisselerinin yüzde 51.14’ü Hazine’nin malı. Bu nedenle kamu bankası statüsü değişmedi. Mevcut statü ile yabancı ve yerli hisse senedi sahiplerinin yönetime karışmalarına imkan yok. Halkbank’ın yönetimini eskisi gibi Hükümet belirleyecek.

Halkbank’ın hisse senetleri satıldı. İyi de bu “yağlı ballı Halkbank hisse senetleri” acaba kimlere “nasip” oldu? Halka arz edilirken, hisse senedi alacak olanlara kota konuldu. Hisse senetlerinin yüzde 80’inin yabancılara, yüzde 10’unun yerli kurumsal yatırımcılara (bankalara, sigorta şirketlerine, yatırım fonlarına) ve nihayet yüzde 10’unun yerli bireysel yatırımcılara (Ayşe Teyzem ve Ali Rıza Bey Amcam’a) satılması öngörüldü.
Satış sonunda satılan hisse senetlerinin,
* Yüzde 80’ine 159 adet büyük yabancı yatırımcı sahip oldu.
* Yüzde 10’unu içeriden 268 banka, şirket, yatırım fonu satın aldı.
* Kalan 10‘unu da 29 bin 869 küçük yatırımcı paylaştı.
Milliyet Ekonomi’nin finans yazarı Zeynep Aktaş’tan öğrendiğime göre, Halkbank’ın halka arz öncesinde borsa da 312,265,992 adet hisse işlem görüyordu.