Yaman Törüner

Blair hiç beklemeden kabinesini ilan etti. Aynı anda, "gölge kabine" de ilan edildi. Bilindiği gibi, İngiltere'de muhalefet, iktidardaki kabine ile aynı görev alanlarında çalışacak bir "gölge kabine" kuruyor ve bunu ilan ediyor. Yani, muhalefetin de bir kabine kurma zorunluluğu var. Böylelikle, hem iktidar daha iyi takip ediliyor ve eleştiriliyor hem de her olayda muhalefetin nasıl davranacağı ve yönetimin kimlerle yapılacağı seçmen tarafından biliniyor, değerlendiriliyor.Bizde "gölge kabine" uygulaması yok. Bu yüzden her olay karşısında muhalefetin ne düşündüğü ve alternatif çözüm yolları bir türlü anlaşılamıyor. Bu nedenle de muhalefetin hep eleştiri yaptığı, çözüm üretemediği söyleniyor. Zaten, iktidar da muhalefete, çözüm üretilmesi için yeterli bilgi vermiyor. "Gölge kabine" uygulaması için, Anayasa değişikliği yapılması gereği düşünülebilir. Böylece, "gölge kabine" üyelerine ek yetki ve sorumluluk verilebilir. Ama, aksine de bir hüküm yok. Ana muhalefet partisinin başında olsam, hemen bir "gölge kabine" kurar ve ilan ederdim. İngiliz sisteminden çıkarılacak dersler arasında, "gölge kabine" uygulamasından daha önemlisi var. İngiltere'de başbakan dışında sadece 22 bakan var.

Ağar, şimdi merkezde bir kitle partisi oluşturuyor. Şimdi, AKP iktidarından memnun olmayan herkesin Ağar'ı desteklemesi ve merkezde bir buluşma yaşanması büyük bir olasılık. AKP, kitle partisi oluşturamadığı gibi kendi dinci tabanına da verdiği sözlerde duramadı. Avrupa Birliği yolculuğunda, artık dar boğazlar başlıyor. İlk sınav Haziran'da. Meclis, Güney Kıbrıs'ı tanımak zorunda bırakılacak. Öte yandan, milliyetçi akımlar kuvvetleniyor. Apo'nun yeniden yargılanma olasılığı var. 1999-2001 arasında ekonominin dibe vurması sonrası kendiliğinden bir yükselme trendine giren ekonomide, işsizlik başta olmak üzere sosyal sorunlar çözülemedi. IMF bile işin farkında. Aslında, kendiliğinden oluşanlar dışında, AKP ekonomide hiç bir reform yapamadı. Yabancıların desteği ile iktidar olan AKP'den, bu destek de çekilmiş görünüyor.Görünen o ki, Ağar geleceğin başbakanı. İlk seçimde, olmazsa takip eden seçimde halkımız yeni DYP'yi deneyecektir. İlk seçimde bile, DYP'nin barajı rahatlıkla aşıp, koalisyon ortağı olacağı anlaşılıyor. Hatta, AKP hatalara devam eder ve seçim zamanında yapılırsa, DYP'nin en yüksek oyu alması hatta tek başına iktidar olması şaşırtıcı olmaz. Son 50 yılın siyasi tarihi

Bu anlaşma ile Türk medyasında yeni bir dönem başlıyor: Türk medyası yeni ve gerçek bir patron kazandı. Medya savaşları önemli ölçüde bitti. Merkez Medya Grubu, eli kolu bağlı medya olmaktan kurtuldu.TMSF, hem kamunun çıkarını korudu hem de medyada eşit şartlarla mücadele edecek bir rakip yarattı. Bu operasyon için TMSF'yi tebrik etmek lazım.Turgay Ciner'in 433 milyon doları, altı aylık taksitlerle 10 yılda ödeyecek gücü var.Turgay Ciner, sözünde durdu ve Dinç Bilgin'i kurtardı.Sabah ve atv'nin eski sahibi Dinç Bilgin de böylelikle Etibank'tan olan borçlarını ödemiş oldu. Muhabbet Kart'ın satış haklarını elinde tutan ATEL'in malvarlığı ve diğer varlıklar da düşünülürse, Bilgin'in tüm borçları teminat altına alınmış oluyor. Böylelikle, Bilgin "hortumcu" damgasından kurtuldu. Şimdi, Turgay Ciner için yeni bir dönem başlıyor. Artık, cingöz bir gazeteci değil, gerçek bir medya patronu. Benim, grubu için yazdığım yazıya kızmış ve bir çalışanına cevap yazdırmıştı. Amacım, Ciner'i eleştirmek değil, "hak" olanı yapmaya zorlamaktı. Ciner, yapması gerekeni yaptı. Ciner çok zekidir. "l" denilince "leblebi"yi anlar. Ama, herkesten aynı kıvraklığı beklememeli. Kendisini akıllı sayanlar,

A) Dünyadaki en uzun zamanaşımı bu yasada.B) Üstelik zamanaşımı geriye doğru da işliyor.C) Bankasını sattıktan on dokuz yıl sonra bile banka sahibi, yönetim kurulu ve üst kademe yöneticilerine dava açılabiliyor.D) Üstelik, açılan dava zimmet davası. Bu dava adamı öldürmekten beter. Suçlanan kişinin ve akrabalarının tüm malvarlığına el konuluyor.E) Daha bitmedi. Zimmet davası açılması için, artık bankanın Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredilmiş olması ve faaliyet izninin kaldırılması da gerekmiyor.F) Daha da bitmedi. Bu yasa ile birlikte değiştirilen ve 1 Haziran 2005'te yürürlüğe girecek olan yeni Ceza Muhakemeleri Kanunu'na göre, banka sahip ve yöneticileri için BDDK ve TMSF dışındaki herhangi bir özel veya tüzel kişi de banka sahip ve yöneticileri için zimmet suçu ihbarı yapabiliyor.Bu kafa,a) Ülkemizde Türk bankası bırakılmamasını amaçlıyor.b) Banka sahibi olanların ilelebet hükümetlerin emri altında kalmasını amaçlıyor.c) Medya organlarının ilelebet hükümetlerin baskısı altında tutulmasını amaçlıyor.d) Ulusal sermayenin her an ve kolayca yok edilebilme olasılığını sürekli gündemde tutuyor.e) Türk sermayesinin Tantan'dan ve Temizel'den daha fazla kıskaç altına

Kurulacak sistemin kişilere değişik seçenekli krediler sunması lazım. Bunun için de öncelikle gayrimenkul kredisi piyasasının oluşturulması gerekiyor. Zaten, konunun Sermaye Piyasası Kurulu tarafından üstlenilmesinin temel nedeni de bu.Uluslararası uygulamadaki kredilendirme seçenekleri şöyle özetlenebilir:a) Sabit faizli gayrimenkul kredileri: Bu çeşit krediler, genellikle gayrimenkulün satın alınma veya ekspertiz değerinden düşük oranının % 80'ine kadar çıkabiliyor. Bazen, değerin % 95'ine varan ölçüde kredilendirme de yapılabiliyor. Ancak, gayrimenkulün değerinin % 80'inin üzerinde bir kredi istenmesi halinde faiz oranı da kademeli olarak yükseltiliyor. Sabit faizli krediler genellikle kısa vadeli krediler için kullanılıyor. Kredi verenler de, alacakları riski düşünerek, uzun vade için sabit faizli bir seçenek sunmak istemiyorlar. Bu uygulamalarda kısa vade, 7 yıla kadar olan vadeler anlamında. Sabit faizli gayrimenkul kredilerinde, her ay ödenecek anapara ve faiz miktarının toplamı da sabit ve zaman içinde artmıyor. Yani, zaman geçtikçe, ödenen toplam sabit miktar içinde faiz bölümü azalırken, anapara bölümü artıyor. Böylelikle, kredi kullanan kendisini hem enflasyondan hem de

Bankalar gibi gayrimenkul kredisi veren kuruluşlar, kredinin ödenmemesi durumunda gayrimenkulü satmak zorunda kalırlarsa, öncelikle tapuda bu gayrimenkulün varlığını bilmek ve bu durumu garantiye almak zorundalar. İşte bu garantiyi, "mülkiyet garantisi" sağlayan şirketler veriyor. Türkiye'de tapu kayıtlarının % 30'undan fazlasında çeşitli uyuşmazlıklar var. Bu nedenle, "mülkiyet garantisi" veren şirketlere çok iş düşecek. Neredeyse, bu şirketler olmadan sistemi çalıştırmak bile zor olacak."Mülkiyet garantisi" üzerindeki nominal değere kadar olan kayıpları ödemeyi vaat ediyor. Bu poliçe, gayrimenkul sahibine, alıcıya veya gayrimenkul kredisi veren kuruluşa verilen bir tapu kayıtları teminatı. Bu sayede alıcı veya kreditörün tapu kayıtlarını bütün detayına kadar incelemesine de gerek kalmıyor. Bu inceleme, "mülkiyet garantisi" veren kuruluşa ait. "Mülkiyet garantisi" sadece poliçe sahibini değil, onların varislerini de koruyor. Borsa (İMKB) Başkanı iken, tapu kayıtlarına güvenerek, İMKB'ye meşhur Maçka Kışlası'nın kullanma hakkını devletten almıştım. Tapu kayıtlarında bu işlemi önleyecek bir şerh yoktu. Ama, işlemin sonrasında İstanbul Teknik Üniversitesi bizim tapu kaydımızın

a) Mortgage vermek üzere kurulmuş ihtisas bankaları,b) Mevcut ticari bankalar,c) Gayrimenkul kredisi şirketleri (Bunlar en fazla kredi sağlayan kurumlar. Mevduat toplamazlar. Yaptıkları iş, verdikleri krediyi "mortgage piyasası"nda tasarruf sahiplerine satmak ve tekrar yerine koymak. Sistemi asıl çalıştıracak kurumlar bunlar. Ancak, öncelikle "mortgage piyasası"nın kurulması gerekli.),d) Kredi birlikleri (Bizdeki sandıklar gibi çalışıyor ve kredi alabilmek için üye olmanız şart.),e) Ev finans kurumları (Genellikle, gayrimenkul kredisi sağlamazlar ama gayrimenkul alırken yapılan ön ödeme için kredi verirler.),f) Borsa aracı kurumları (Bizdeki borsa aracı kurumları bu ihtiyacı karşılayabilir. Daha çok elinizdeki uzun vadeli yatırımlarınızı veya hisse senetlerinizi bozmadan ve bunlar karşılığı gayrimenkul kredisi sağlarlar.),g) Özel kişiler (Bunlar genellikle bina yapıp satan kişilerdir ve şahıslara gayrimenkul kredisi benzeri bir taksitli satış uygularlar. Bu kredilerin faizleri düşük veya sıfır ve vadeleri kısa olduğu için belli bir süre sonunda kredinin yeniden finansmanı gerekebilir. Bu nedenle, kredi genellikle bir bankacılık uygulaması ile birlikte verilir. Bizdeki

Kayıt dışılık ülkemizde temel olarak şöyle gerçekleşiyor:a) Katma Değer Vergisi yükümlülüğünün yerine getirilmemesi, satışların önemli bir bölümünün beyan edilmemesi,b) Gelir Vergisi yükümlülüklerinin tümünün beyan edilmemesi,c) Sosyal güvenlik primlerinin asgari ücret üzerinden yatırılması,d) Sosyal güvenliği hiç olmayan, kaçak işçi çalıştırılması,e) Ürün kalitesi, hijyen standartları, patent hakları v.s. gibi maliyet yükselten yükümlülüklerin yerine getirilmemesi,f) Gayrimenkul alım satım fiyatlarının düşük gösterilmesi,Araştırmalar, kayıt dışı işlemlerin çoğunun, resmi olarak kurulmuş, yani kayıt dışı olmayan şirketler tarafından yapıldığını gösteriyor. Çünkü, ülkemizde her konuda olduğu gibi bu konuda da yeterli denetim yok.Ülkemizde kayıt dışılığı özendiren temel etkenler şöyle sıralanabilir:a) Kayıt dışı çalışmak için hazır bir işgücü var ve kayıt altındaki şirketlerde yeterli iş kapasitesi yok,b) Şehirlere yoğun göç yaşanmış ve mevcut işgücü vasıfsız ve eğitimsiz,c) Sosyal güvenlik primleri dünya rekoru kırıyor,d) İşçileri asgari ücretle çalışıyor göstermenin çeşitli faydaları var,e) Gelir vergisi çok yüksek oranlı ve vergi cezaları yeterince caydırıcı değil,f) Kayıt