Sami Kohen

       İSPANYA'dan Endonezya'ya, İsrail'den Kıbrıs'a kadar, yıllanmış sorunları olan ülkelerde şimdi pek çok insan, Kuzey İrlanda konusunda varılan anlaşmaya bakarak "bu bize de örnek olsun... Darısı başımıza" diyor.
       Ancak bu ülkelerde resmi ağızlar buna (Endonezya'da Dışişleri Bakanı Tang Jiaxuan'ın deyişi ile) "bizim meselemiz farklı" şeklinde bir tepki göstermekte gecikmiyor ve "İrlanda modeli"nden esinlenmeye pek istekli görünmüyor.
      Tabii yeryüzündeki çeşitli etnik ve dinsel uyuşmazlıklar ve gerginlikler, birbirlerinin kopyaları değil. Aralarında önemli farklılıklar var. Bu bakımdan Kuzey İrlanda için bulunan çözüm, diğer ülkelerin derdine deva olmayabilir.
       Ama daha önce görüldüğü gibi yıllarca süren anlaşmazlıkların hallinde rol oynayan iç ve dış etkenlerin ve kriterlerin bir kısmı, başka hallerde de pekala başarılı bir sonuç verebilir.
       En azından bu tür çözümlere yol açan faktörlerin dikkate alınmasında ve başka konularda uygulama şanslarının incelenmesinde büyük yarar vardır...