16.07.2020 - 14:50 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Çin'in işgal tehdidi savurması üzerine savaş uçakları ve helikopterler havalandı, karadan füzeler ateşlendi. Dünya, bu sabah gelen fotoğrafları konuşuyor.
Çin'in bağımsızlığını tanımadığı Tayvan, muhtemel bir işgale karşı Taichung yakınlarında 8 bin askerin katıldığı bir gövde gösterisine girişti.
Han Kuang adı verilen ülkenin geleneksel büyük tatbikatından fotoğrafları, uluslararası haber ajansları Reuters ve Associated Press (AP) dünyaya servis etti.
Tatbikatın en çarpıcı detayı, karadan ve havadan füzelerin fırlatılması oldu. Tayvan ordusu, adanın Çin'e bakan sahilinden havadan füze denemesi gerçekleştirdi.
Gerçek mermilerin ateşlendiği gövde gösterisinde F-16 savaş uçakları ile yerel Cihng-kuo jetleri karadaki hedefleri yerle bir etti.
AP, onlarca helikopterin de füzeler fırlattığı tatbikatta yerdeki tankların da arka arkaya ateş açtığını aktarıyor.
Reuters ise, Çin'in 2020'yle birlikte Tayvan etrafında bombardıman uçaklarını uçurup askeri faaliyetlerini artırdığına vurgu yapıyor.
Tatbikatı izleyenler arasında, Tayvan lideri Tsai Ing-wen de vardı. Yeşil askeri üniforma giyen Tsai'nin başına da askeri kask taktığı göze çarptı.
"Dünyanın ülkemizi korumak için gösterdiğimiz çaba ve kararlılığı görmesini istiyorum diyen Tayvan lideri Tsai, Ocak ayında yeniden seçilmişti.
Tatbikatta bugün bir helikopter yerel saatle 15.30 sularında Hsinchu Hava Kuvvetleri Üssü'nde düştü. Kalkıştan yalnızca üç dakika sonra üsse geri dönen ve sert bir iniş yapan helikopterdeki iki pilot hayatını kaybetti.
Çin ve dünyanın dikkatini Tayvan'a çeken tatbikat beş gün sürecek ve Cuma günü sona erecek.
Reuters ve AP'nin fotoğraflarında, Han Kuang adlı tatbikatı çok sayıda ulusal ve uluslararası gazetecinin takip ettiği görüldü.
Çin'li üst düzey bir generalin Mayıs ayı biterken Tayvan'a saldırabileceklerini söylemesi, dünyayı alarma geçirmişti.
Çin Merkez Askeri Komisyonu Müşterek Kurmay Dairesi Başkanlığı'nın başındaki General Li Zuocheng, bağımsızlığı engellemek için askeri seçeneceğin masada olduğunu belirterek işgal sinyali verdi:
"Barışçıl birleşme imkanı ortadan kalkarsa, Halk Kurtuluş Ordusu olarak, bölücü entrikaları ve eylemleri kararlı şekilde dağıtmak için gerekli tüm adımları atacağız. Tayvan Boğazı'ndaki durumu dengelemek ve kontrol etmek için gerekli tüm önlemleri alma seçeneğini saklı tutuyor ve kuvvet kullanımı olmayacağına yönelik söz de vermiyoruz."
General Li, 1979'da Çin’in Vietnam işgalinde görev alan ve savaş tecrübesi olan birkaç kıdemli subayından biri.
Koronavirüsün dünyaya yayıldığı Çin, Haziran ayı sonunda da komşusu Hindistan'la gerilim yaşamıştı. Savaşın eşiğine gelen iki nükleer güce bağlı askerler sınırda yumruklar ve sopalarla kavga etmiş, onlarca asker hayatını kaybetmişti.
Tayvan, Çin'in en hassas bölgesel sorunu. Çin'de 2005 yılında Ulusal Halk Kongresi'nin yıllık toplantısında, Tayvan’ın bağımsızlığına karşı gündeme alınan yasa tasarısı oybirliğiyle kabul edilmişti.
Söz konusu yasa, resmi olarak bağımsızlık ilan etmesi halinde Tayvan’a karşı askeri güç kullanılmasını öngörüyor.
Çin Tayvan'ı bir gün anakara ile bir araya gelecek bir eyaleti olarak görse de, birçok Tayvanlı ülkelerinin bağımsız olduğunu savunuyor.
Çin ayrıca uluslararası alanda tecrit etmeye çalıştığı Tayvan'la, diplomatik ilişkileri olan az sayıdaki ülkeye de baskı uyguluyor.
Pekin yönetimi 2019'un başında Tayvan'ın bağımsızlığının bir felaket olacağını duyurmuş, Şi Jinping ada ülkesinin egemenliklerini kabul etmemesi halinde saldırabileceklerini söylemişti.
Ada ülkesindeki bağımsızlık yanlılarını tehdit eden Çin lideri Şi, "Tayvan'daki herkes, bağımsızlığın, büyük bir felaket olacağını anlamalıdır" demişti:
"Ayrılıkçı herhangi bir adıma izin vermeyeceğiz. Kuvvet kullanmamak noktasında bir söz vermeyeceğimiz gibi, tüm gerekli adımları atmak konusunda da hakkımızı saklı tutacağız"
Şi Jinping'in açıklamalarından sonra Çin ordusu Tayvan adası yakınlarında savaş uçakları ve gemilerin katıldığı gövde gösterilerine girişmişti.
Tayvan lideri Tsai Ing-wen ise, Pekin yönetimine verdiği yanıtta ülkesinin asla 'Tek ülke, iki sistem' düzenine geçmeyi kabul etmeyeceğini ilan ederek "Çin'in imzaladığı 1992 Mutabakatı 'Tek Çin' düzenine işaret ediyor. Şi Jinping'in sözleri kaygılarımızın yersiz olmadığını gösterdi" diye konuşmuştu.
Tayvan ordusu, aynı yılın Mayıs ayında gerçek füzeler ve mermilerle Çin işgaline karşı arka arkaya tatbikatlar düzenlemişti.
Güney kenti Pingtung kıyılarındaki tatbikatta savaş gemileri ateş açmış, tank ve top atışları yapılmış, jetle ve helikopterler füze fırlatmıştı.
Aynı hafta içinde üç savaş uçağı muhtemel bir Çin saldırısına karşı bir otoyola iniş yapmış, görüntüler günlerce dünyada konuşulmuştu.
Doğudaki Hualien açıklarında gerçekleşen bir başka tatbikatta ise savaş gemisinden anti denizaltı füzeleri ateşlenmişti.
Tayvan'ın en önemli müttefiki ise, ABD. Washington, Nisan ve Mayıs 2019'da Çin'in muhalefetine rağmen Tayvan Boğazı'na savaş gemileri gönderdi.
Corona virüs ve ticaret savaşları, ABD'nin Çin'e yaptırımları ve Güney Çin Denizi'nde Pekin'in askeri ağırlığını artırmasının yanı sıra Tayvan da taraflar arasındaki gerginlik başlıklarından biri.
ABD Tayvan'la diplomatik ilişkisi kurmasa da çeşitli anlaşmalar gereği Tayvan'ı koruma altında tutuyor ve bu ülkeye silah satıyor. Pentagon'un açıkladığı verilere göre, son 10 yılda Tayvan'a 15 milyar dolardan fazla silah satışı yapıldı.
Tayvan Boğazı, Çin'le Tayvan'ı birbirinden ayırıyor. Boğazın genişliği ise, 180 kilometre.
1949 yılında Çin iç savaşı sırasında, komünistlere yenilen milliyetçiler, Tayvan adasına kaçmışlardı.
Nüfusunun yüzde 90'ından fazlası Han kökenli Çinli olan Tayvan, Çin ile ticari ve kültürel ilişkileri bulunmakla birlikte, ülkenin demokratik niteliğini de korumak istiyor.
ABD Savunma Bakanlığı'nın (Pentagon) geçen yılın başlarında yayınladığı bir rapor, Çin'in dünyanın en gelişmiş silah sistemlerine sahip olduğunu göstermişti.
Pentagon'un istihbarat faaliyetlerini yürüten Savunma İstihbarat Dairesi'nin (DIA) raporuna göre Çin, bazı alanlarda rakiplerini geçti.
Raporda, Çin kısmen ülke pazarına girecek yabancı şirketlere teknolojik sırlarını verme zorunluluğu getiren yasaları sayesinde son yıllarda askeri alanda büyük ilerleme kaydetti.
Raporda, "Mümkün olan her yolla teknolojiye erişen Çin, donanma tasarımları, orta ve uzun menzilli füzeler ve hipersonik silahlar da (ses hızından defalarca daha hızlı olan ve füze savunma sistemlerine yakalanmayan füzeler) dahil olmak üzere bir dizi teknolojide lider konumuna yükseldi. Teknoloji erişimine çoklu yaklaşık sayesinde Çin Halk Kurtuluş Ordusu şimdi bazı en modern silah sistemlerine sahip. Hatta bazı alanlarda dünya lideri" denildi.
DIA'nın raporunda, "Hava, deniz, uzay ve siber uzaydaki askeri kabiliyeti, Çin'i bölgede iradesini dayatabilecek konuma getirdi" ifadesi yer alıyor.
İstihbarat raporunda, Çin'in bölgesel ve küresel hedefleri vurabilecek, radara yakalanmayan orta ve uzun menzilli savaş uçakları geliştirdiğini, bu uçakların 2025'e kadar operasyonel hale gelebileceği belirtiliyor.