Son dakika: Silahlar şemsiyenin içinde! Dünya gözü burada...
20.12.2020 - 09:19 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Son dakika haberlere göre Dağlık Karabağ'da bir dönüm noktası daha gerçekleşti, işgalci Ermenistan güçleri Kafan'daki 13 köyden binaları ateşe vererek çekildi. Büyük bir öfke patlamasına yol açan değişikliğin ardından yeni açılan sınıra Rus birlikleri konuşlandırıldı. Bugün Erivan'da gerçekleşen yürüyüşte istifa baskılarına direnen Başbakan Paşinyan ilk kez halkın önüne çıktı, uluslararası haber ajansları peş peşe fotoğrafları servis etti. Yerel medya ise, Ermenistan'ın bile tanımadığı Dağlık Karabağ yönetimi için Rusya'nın hedefini manşetten duyurdu.
Azerbaycan-Ermenistan sınırı bir kez daha resmen değişti, güneydeki Kafan çevresindeki yaylalar ve köyler Cuma akşam üstü saat 17.00 itibariyle işgalciler tarafından boşaltıldı. Bugün ise Ermenistan'ın başkenti Erivan'dan gelen görüntüler dünyayı şaşkına çevirdi.
Kafan çevresindeki köylerde de Ağdam, Laçın ve Kelbecer'dekilere benzer görüntüler ortaya çıktı, işgalciler evlerini ateşe verip ayrıldı.
Ermenistan medyası, Kafan'ın bağlı olduğu Syunik bölgesinde tüm gün gerilimin yüksek olduğunu, öfkeli göstericilerin Kafan-Erivan otoyolunu kapattığını bildiriyor. Köylerin iade edildiği gün Kafan'a gelen Ermenistan Savunma Bakanı Vagarşak Arutyunyan, öfkeli protestocuları yatıştırmak için açıklamalar yaptı.
Kafan Belediye Başkanı Gevorg Parsyan, 13 köyün gün sonunda Dağlık Karabağ savaşını zaferle bitiren Azerbaycan'a teslim edildiğini söyledi.
Ermenistan ordusunun 'Sovyetler Birliği' sınırlarına çekilmek zorunda kaldığını savunan Kafan Belediye Başkanı Parsyan, "Azerbaycan ordusunun sınırlarımıza yaklaşacağı ve bizden sadece 1 kilometre uzakta, Kafan havaalanına 200-300 metre uzaklıkta olacağı ortaya çıktı" ifadesini kullandı.
Rus Sputnik yayın organı ise, protestolar sürerken Kafan çevresinde yeni sınır hattını kazan kepçelerin görüntüsünü ekrana getirdi.
Ermenistan medyası, Kafan'daki yeni sınır çizgisine Dağlık Karabağ'daki Rus barış güçlerinden bazılarının yerleştirildiğini duyurdu.
GÖZLER ERİVAN'DA
Üç günlük resmi yas ilan edilen Ermenistan'da, bugün Dağlık Karabağ savaşında ölen askerler anılıyor. Başkent Erivan'daki Yerablur Anıt'ına yapılan yürüyüşe istifa baskılarının odağındaki Başbakan Nikol Paşinyan da katıldı.
Kalabalığa seslenen Ermenistan lideri Paşinyan, 40 gün önce hezimetle sona eren savaşın ayrıntılı bir analizine ihtiyaç olduğunu söyledi. Paşinyan'a göre, yıllar içinde yapılan hatalar sonucunda ülke 'ciddi zorluklarla' karşılaştı.
Paşinyan'ın anıta yürüdüğü sırada yaşanan arbede, organizasyonu canlı yayınlayan yerel medya tarafından ekranlara getirdi.
Görüntülerde en dikkat çekici ayrıntı ise, Paşinyan'ın korumalarının silahlarını yanlarında taşıdıkları şemsiyelerin içine saklaması oldu.
10 Kasım anlaşmasını imzalamasıyla muhalifler tarafından 'hain' olarak adlandırılan Paşinyan, böylece 40 gün sonra ilk kez halka açık bir organizasyonda yer almış oldu.
Paşinyan, yanında bakanları ve kalabalık grup yürürken, istifa isteyen muhalifler ise Erivan'daki Özgürlük Meydanı'nda toplandı.
Aynı noktada Cuma akşam saatlerinde Paşinyan'ın istifasını isteyenler miting düzenledi. Papazların en önde yürüdüğü sessiz protestoda herhangi bir olay yaşanmadı. Yerel medya, sessizce gerçekleşen yürüyüş sırasında Dağlık Karabağ savaşında ölen askerlerin adlarının okunduğunu ekranlara getirdi.
RUSYA'NIN PLANI BELLİ OLDU
Rusya lideri Vladimir Putin, geleneksel yıllık basın toplantısında Moskova'nın bölgeye bakışını ortaya koymuştu. Dağlık Karabağ'daki mevcut statünün değişmemesi gerektiğini söyleyen Putin, "Uluslararası hukuk açısından, tüm topraklar Azerbaycan’ın ayrılmaz parçasıdır. Ermenistan, Dağlık Karabağ’ın bağımsızlığını tanımadı. Bu açıdan da uluslararası hukuka göre, Dağlık Karabağ Azerbaycan’ındır" demişti.
Ancak, Ermenistan yerel medyası, 10 Kasım anlaşmasının imzalanmasından sonra Rusya ve kağıt üstündeki Dağlık Karabağ ilişkilerinde yeni bir aşamaya geçildiğini yazıyor.
Putin'in hedefi Ermenistan'ın bile tanımadığı bölgenin Erivan'a bağımlılığını bitirmek veya değiştirmek. Haberlere göre, Ruslar Hankendi ve Moskova arasındaki doğrudan uçuşları başlatmayı planlıyor.
Hankendi'ye hastane kuran Rusya, bir üniversite, yeni yollar ve alt yapı yatırımlarına hazırlanıyor. Ermenistan medyasına konuşan Rus kaynaklar, Rusya'nın bölgeye bir askeri üs kurmasını da dışlamıyor.
1960 Rus barış gücü askerinin beş yıl boyunca bölgede kalacağını belirten yerel medya, Moskova'nın şimdilik Kırım veya Abhazya benzeri bir hamleye hazırlanmadığını ancak savaşın sonucunu ortadan kaldırmak için çaba gösterileceğini ve bölgenin geliştirileceğini yazdı.
FSB BAŞKANI ERİVAN VE BAKÜ'YE GİTTİ
Ermenistan ve Azerbaycan'ı peş peşe ziyaret eden Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB) Başkanı Alexander Bortnikov'un ajandasında da, Kafan'daki sınır değişikliği vardı.
Yerel medya, Rus istihbaratının bir numaralı isminin Ermenistan'a Başbakan Nikol Paşinyan'ın daveti üzerine geldiğini bildiriyor. Bortnikov, gün içinde Azerbaycan lideri İlham Aliyev'le de bir araya geldi.
Ermenistan'ın bile tanımadığı kağıt üstündeki Dağlık Karabağ'ın başkenti Hankendi ile Ermenistan'ı birbirine bağlayan hatta ise bir patlama oldu.
Rus barış güçlerinin Şuşa yolu üzerinde mayın temizlediği sırada gerçekleşen patlama ilk kez Rus birliklerinde can kaybına yol açtı.
Ağır yaralanan bir Rus subay, hastaneye kaldırılırken yaşamını yitirdi. Geçen ay meydana gelen başka bir patlamada, bir Rus askeri yararalanmıştı.
44 gün süren Dağlık Karabağ savaşında 10 Kasım anlaşmasıyla yenilgiyi kabul eden Ermenistan ise, 35 askerin cesedinin daha çatışma bölgelerinde bulunduğunu açıkladı.
Azerbaycan Devlet Başkanı Aliyev ise, son yaptığı açıklamada 10 Kasım'dan bu yana bir kez ateşkes ihlali gerçekleştiğini söyleyip ekledi: "Ateşkes sürdürülüyor ve daha da güçlü olacağını düşünüyorum."
Çatışma hatlarına ve Laçın koridoruna 1960 asker yerleştiren Rusya Savunma Bakanlığı ise, geçen haftanın ardından bir kez daha Dağlık Karabağ'da harita değişikliğine gitti.
Yeni haritada, Rus birliklerinin operasyon alanının kuzeye doğru genişlediği ve Çaylı köyünü kapsadığı göze çarpıyor. Ayrıca harita, Laçın koridoru etrafındaki alanı da Rus barış güçlerinin kontrolünde gösterdi.
Rusya Savunma Bakanlığı, Hadrut çevresindeki Köhne Tağlar ve Çaylaggala köylerindeki çatışmaların ardından da bölgeyi Rus barış güçlerinin kontrolünde göstermiş ve harita bir süre sonra eski haline dönmüştü.
Bu değişiklik Azerbaycan tarafında bazı protestolara neden olmuştu. Yetkililer değişiklik hakkında yorum yapmadı ancak çok sayıda milletvekili Rusya'nın adımını kınamıştı.
10 Kasım'da Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında imzalanan anlaşmayla silahlar sustu, işgalciler 1 Aralık itibariyle Kelbecer, Ağdam ve Laçın'ı terk etti. BM kararlarına göre Azerbaycan toprağı olan Dağlık Karabağ yaklaşık 30 yıl boyunca Ermenistan tarafından işgal altında tutuldu.
Anlaşmayla silahlar sustu, çatışma hatları ve Laçın koridorundaki 23 ayrı noktaya 1960 Rus barış gücü askeri konuşlandırıldı,
Dağlık Karabağ'daki çatışmalar 27 Eylül Pazar günü sabah saatlerinde Ermenistan'ın ateşkes ihlaliyle başladı. Dağlık Karabağ, Birleşmiş Milletler (BM) ve uluslararası toplum tarafından Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanınıyor. Ancak Azerbaycan'ın topraklarının yaklaşık yüzde 20'sine denk gelen Dağlık Karabağ ve civarındaki bazı bölgeler, 1990'ların başından bu yana Ermenistan işgali altında bulunuyordu. Bölgede 1991 yılında 'Dağlık Karabağ Cumhuriyeti' ilan edildi. Ancak burayı uluslararası alanda Ermenistan dahil hiçbir ülke tanımadı.
Güney Kafkasya’da 4 bin 400 kilometrekarelik bir alanı kapsayan Dağlık Karabağ (Yukarı Karabağ), Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki en büyük sorun olarak yıllardır çözüm bekliyordu. 'Dağlık Karabağ' bölgesinin kelime kökeni birkaç farklı dilin karışımından oluşuyor. İsminin içinde bulunan birkaç dil bile, bölgenin tarih boyunca farklı kültürler arasındaki geçişkenliğe nasıl maruz kaldığını başlı başına gösterir nitelikte.
İngilizcesi Nagorny (ya da Nagorno) Karabakh. 'Nagorny' kelimesi Rusçada 'dağlık' (нагорный), anlamına geliyor. Azerbaycancada da, tıpkı Türkçe'deki gibi 'dağlık' anlamına gelen 'dağlıq' ya da 'yukarı' anlamına gelen 'yuxarı' kelimeleri ile anılıyor. Karabağ ise, Türkçe ve Farsçada ortak bir kelime olup, 'siyah bahçe' demek.
10 Aralık 1991’de yapılan ve bölgede kalan Azerilerin boykot ettiği referandumda Ermeniler, Azerbaycan’dan ayrılmak için oy kullandı. Referandumun ardından Dağlık Karabağ’ın bağımsızlığı ilan edildi, ancak bu girişim uluslararası toplumda karşılık bulmadı. Ermenistan ordusunun desteklediği Dağlık Karabağ Ermenileri ile bölgede yaşayan Azeriler arasındaki gerilim, bağımsızlık ilanıyla gittikçe yükseldi. Çıkan çatışmalar, 1992’de Ermenistan ordusu ve Dağlık Karabağlı Ermeniler ile Azerbaycan ordusu arasında sıcak savaşa dönüştü.
