By-pass ve aort kapak ameliyatlarının yerini girişimsel işlemler alıyor

Günümüzde sağlığın hemen her alanında teknolojinin ve bilimin bize sağladığı çok önemli yenilikler ve gelişmeler mevcut. Bu gelişme ve yeniliklerden en fazla nasiplenen kardiyoloji ve özellikle stent uygulamaları oldu.

Türk Kardiyoloji Derneği’nin (TKD) 32. Uluslararası Katılımlı Türk Kardiyoloji Kongresi’nde açıklamalarda bulunan Türk Kardiyoloji Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ömer Göktekin ile son gelişmeleri konuştuk.

Modern girişimsel kardiyoloji teknikleriyle her damara stent yapılabildiğini belirten Göktekin, “2003 yılında uygulamaya giren ilaç kaplı stentler, stent sonrası daralma oranlarını yüzde 30’lardan yüzde 15’lere kadar düşürdü. Ayrıca ilaç kaplı stentlerde ilk çıktığı zamandan şu ana kadar çok önemli değişimler göstererek 3. kuşak ilaç kaplı stentlere sahip olduk. Bu stentlerin avantajı çatallanma yerlerindeki tıkanıklara, çok kıvrımlı damarlardaki darlıklara, kireçli damarlara, ayrıca daha küçük damarlara stent uygulamasına fırsat vermesi oldu. Ayrıca bu yeni stentlerle tekrar damar tıkanıklığını yüzde 10 seviyelerine düşürmesi oldu.” dedi.

Bypass Önerdiğimiz Tıkanıklıkları Stent ile Açmaya Başladık

Stent alanındaki gelişmelerin halen devam ettiğini dile getiren Göktekin, şu bilgileri verdi: “Örneğin son 4 yıldır kullandığımız eriyen stentler, damarı açtıktan 2 yıl gibi bir zamanda damarda tümüyle eriyip yok olmakta, hastamız stentsiz hale gelmektedir. Yine stent uygulaması sırasında kullanıma giren damar içi ultrasound ve ışıklı görüntüleme teknikleriyle çok daha mükemmel sonuçlar almaya başladık. Bu gelişmelere son yıllarda tel, kateter ve balon alanlarındaki teknolojik ilerlemeler eklenince daha önce açmayı hayal edemediğimiz ve bypass önerdiğimiz tıkanıklıkları stent ile açmaya başladık.”

Stent alanındaki işlemlerin başarı ve sonuçlarını etkileyen baş döndürücü gelişmeler yaşandığını kaydeden Göktekin, “Daha çok el maharetine dayanan bypass tarafında ise bypass başarı ve sonuçlarını etkileyen çok önemli bir gelişme olmadı. Önceleri kardiyolog olarak hastamızı by-pass operasyonuna verdiğimiz iki önemli neden vardı. Bunlar ana koroner damar darlığı ve uzun zaman önce tam olarak tıkanmış damar hastalığı olmasıydı. Bu iki durumda günümüzde stent uygulaması ile tedavi edilebiliyor” diye konuştu.

Bypass Yapılmış Hastalara Gerekirse Stent İşlemi Yapma İmkanı Var

Stent uygulaması ve bypass cerrahisinin başarısı ve sonuçlarının uzun yıllardır büyük araştırmalarda karşılaştırıldığını belirten Göktekin, şunları söyledi: “Önceleri uzun dönem sonuçlarında bypass biraz daha iyi iken, son 10 yılda elde ettiğimiz teknik ve teknolojik gelişmelerle bu fark kapanmış, uzun dönem hayatta kalma oranları her iki grupta benzer çıkmıştır. İlk 1 yıl içinde stent uygulaması sonrası damarda yüzde10 daralma ya da tıkanma olurken, bacak damarı kullanılarak yapılan bypass işleminde de tıkanma benzer şekilde yüzde 10 civarıdır. Bunla beraber sol göğüs damarı kullanılarak yapılan bypass işleminde açık kalma oranları 20 yılda yüzde 90 civarıdır. Ancak bu damar tek bir damar için kullanılabilmektedir. Bypass işlemi genellikle 3 damara yapılmaktadır. Ancak hastalarımızın birçoğunda aslında 4-5 bazen 6 damara bypass yapılması gerekmekte, ne var ki çoğunlukla bu damarların içinde en önemli 3 tanesi seçilip bypass yapılmaktadır. Stent uygulamasında ise bu damarların tamamını açma imkanımız vardır. Stent uygulaması sonrası bypass yapılamaz gibi yanlış algılama var. Biz damarda darlık olan bölgeye stentimizi yerleştiriyoruz ki, o bölge zaten bypass işleminde kullanılmayan bölge, bypass darlık sonrası sağlam bölgeye yapılır ki biz sağlam bölgeye stent koymayız. Aynı şekilde bypass yapılmış hastalara gerekirse stent işlemi yapma imkanı var. Mesela toplardamardan yapılmış bypasslarda 10 yılda tıkanma oranları yüksektir ve yaklaşık yüzde 70 civarıdır. Bu hastalara yıllar sonra kendi damarlarına stent takabiliyoruz. Bypass işlemi açık cerrahi bir işlem ve hastanın normal hayata dönmesi ortalama 1 ayı buluyor. Ancak stent işlemi sonrası ertesi gün hastayı taburcu edip 3 gün sonra işine dönmesine izin veriyoruz. İnanıyorum ki çok yakında stent uygulamaları bypass ameliyatlarının tedavideki yerini yüzde 5’in altına düşürecek” şeklinde konuştu.